شنبه 3 آذر 1403

آموزش و پرورش و جبران خطای راهبردی

وب‌گاه مشرق نیوز مشاهده در مرجع
آموزش و پرورش و جبران خطای راهبردی

مسئولان آموزش و پرورش باید در اجرای سند تحول آموزش و پرورش بدون ترس و محافظه کاری، به تشخیص و تصمیم رسیده و اقدام لازم را نه نمایشی و تشریفاتی، بلکه واقعی و حقیقی انجام دهند

به گزارش مشرق، حسن رشوند طی یادداشتی در روزنامه جوان نوشت: دو موضوع مهم «تعلیم» و «تربیت» از رسالت خطیر آموزش و پرورش و عنصری به نام معلم در هر جامعه‌ای است که از آغازین مراحل یادگیری و سنین آموزش کودکان و در ورود به مدرسه از سوی معلمان صورت می‌گیرد و در حقیقت معلمان نه تنها جایگاه آموزش‌دهنده فرزندان، بلکه نقش تربیتی والدین را در خانه دوم آن‌ها یعنی مدارس و آموزشگاه‌ها از پایین‌ترین سطح تا عالی‌ترین مراحل آموزشی در دانشگاه‌ها بر عهده دارند. به همین دلیل معلم از جایگاه با ارزش و تأثیرگذاری در هر جامعه‌ای برخوردار است که اگر رسالت خویش را به خوبی ایفا کند، نه تنها سرنوشت تک تک افراد جامعه را به درستی رقم خواهد زد، بلکه نسلی ارزشمند را برای آینده‌ای بهتر در جامعه خود تربیت خواهد کردکه تغییردهنده سرنوشت جامعه خواهد بود و در صورت تربیت درست، سعادت جامعه و در صورت عدم آن شقاوتش را در پی خواهد داشت. چنانکه رهبر کبیر انقلاب (ره) فرمودند: «نقش معلمان در جامعه، همچون نقش انبیا است برای مردم» و به همین دلیل «همه سعادت‌ها و همه شقاوت‌ها انگیزه اش از مدرسه هاست و کلیدش [در] دست معلمین است.»

از همین رو باید گفت رسالت معلمی و تربیت نسل که بتواند داعیه‌دار خوبی‌ها و زائل‌کننده بدی‌ها باشد بسیار سنگین است. باید بپذیریم که امروز از میان همین نظام آموزش و پرورش ما بوده که جوانانی تربیت شدند که در مقابل دشمن متجاوز در هشت سال دفاع مقدس و داعش و گروه‌های تروریستی در سال‌های اخیر ایستادند و یا در دوره جدید همچون شهید حمید رضا الداغی، با شهادت مظلومانه خود در مقابل حرمت شکنی به ناموس این مرز و بوم، تربیت خود را به نمایش گذاشتند. نظام تعلیم و تربیت ما اگر درست عمل کند خروجی آن انسان‌های شریف و مؤمن به ارزش‌های اخلاقی و دینی همچون شهید حمید رضا الداغی، آرمان علی وردی، سید روح الله عجمیان، ناصر ابدام، بهروز نبی پور، محمد محمدی، هادی محبی و صدها شهید دیگر خواهد بود که برای اهتزاز پرچم کشور و دفاع از ناموس ملت جان خود را فدا می‌کنند. اما اگر همین نظام تربیتی در مسیری گام بردارد که مجری سند 2030 غرب باشد - همان‌گونه که در یک دهه گذشته بارها مجریان آن مورد خطاب رهبری قرار گرفتند تا جایی که همین دیروز رهبر حکیم انقلاب عمل برخی مسئولان گذشته به آموزش و پرورش را خطای راهبردی و خسارت بار معرفی کردند - باید هم در اغتشاشاتی از جنس پاییز 1401 شاهد حضور دخترانی در کف خیابان باشیم که حجاب از سر برداشته و رکیک‌ترین فحش‌ها را بر زبان جاری می‌کنند و در نتیجه همین تربیت غلط، با ورود آن‌ها به دانشگاه، باید نظاره گر حرمت شکنی‌ها در محیط‌های دانشگاهی و در نهایت با ورود آن‌ها به بازار کار و جامعه فروپاشی نظام تربیتی خود را نظاره گر باشم؛ بنابراین باید گفت آموزش و پرورش پایه و اساس سلامت، نه در یک نسل یا یک سده، بلکه حیات یک ملت و کشور است.

این چندمین بار است که رهبر معظم انقلاب در تبیین وضع مطلوب آموزش و پرورش تأکید دارند که زنده کردن احساس «هویت ایرانی - اسلامی و شخصیت ملی» در نوجوانان و جوانان باهوش کشور وظیفه‌ای اساسی است و می‌فرمایند: در این روند، مسئله زبان فارسی، پرچم کشور و احساس عزت و افتخار به ایرانی بودن مهم است. از نگاه رهبر انقلاب، ارزش و اهمیت پرورش نسلی آگاه، عالم، اهل فکر و منطق، مؤمن، با اراده و «برخوردار از اخلاق اسلامی و تعهدات ملی» برای ساختن آینده کشور، با هیچ کار دیگری قابل مقایسه نیست. در 12 اردیبهشت 98 هم ایشان همین مطالبه را مطرح کرده بودند که «آموزش و پرورش باید انسان‌هایی دانا، توانا، خردمند، پرهیزکار، پاکدامن، کارآمد، شجاع، هوشیار و اهل اقدام تربیت کند که اگر چنین شود، همان آرزویی که بارها بیان کرده‌ام محقق می‌شود و ایران عزیز به جایگاهی می‌رسد که تا پنج دهه بعد، هر کسی در هر جای جهان بخواهد از مرزهای جدید علم آگاه شود باید زبان فارسی یاد بگیرد.» سؤال اینجاست اگر جوان و نوجوانی با این ویژگی و خصوصیات در آموزش و پرورش تربیت می‌شد ما می‌توانستیم چهار ماه شاهدایجاد ناامنی و اغتشاش در خیابان‌ها و برخی مسائل دیگر که اعتبار دستگاه تعلیم و تربیت را زیر سؤال برد باشیم!

توجه به جایگاه آموزش و پرورش و نیز برنامه‌ریزی و سیاستگذاری در خصوص ارتقای جایگاه تعلیم و تربیت در این قشر از جامعه و پاسخگویی به مطالبات آنان از یکسو و نیز توجه دادن معلمان به ایفای نقش تربیتی آنان در راستای اهداف متعالی نظام اسلامی، دو مسئله‌ای است که باید همواره مدنظر قرار گیرد که با رصد 34 سال سخنرانی رهبر حکیم انقلاب در روز معلم می‌توان فهمید آنچه موجب بقای نظام اسلامی و صیانت از ارزش‌های آن می‌شود با تربیت نسل «تمدن ساز» انقلاب گره خورده است و آموزش و پرورش پیشقراول این رسالت سنگین است.

با نگاهی اجمالی به ساختار و نظام آموزشی کشور مسائلی قابل توجه است که تاکنون کمتر مورد توجه بوده است که باید از این پس به طور جدی در برنامه ریزی‌های نظام آموزش و پرورش مدنظر مسئولان امر به ویژه سرپرست این وزارتخانه که احتمالاً کرسی وزارتخانه به او واگذار خواهد شد، قرار گیرد. کسی که حداقل در بیان واقعیت جایگاه معلمی و نقش آن در دانشگاه فرهنگیان نکاتی را گفته که تحقق آن آرزوی همه دلسوزان این کشور و خواسته رهبر انقلاب از دستگاه تعلیم و تربیت در دیدار دیروز معلمان و سنوات گذشته بوده است.

اکنون دولت در رابطه با نظام تعلیم و تربیت کشور در یک شرایط و آزمون سخت قرار گرفته است و از برآیند چند سخنرانی و تأکیدها و توصیه‌های رهبر انقلاب در روز معلم می‌توان گفت چند اقدام عاجل را باید دستگاه تعلیم و تربیت کشور و دولت انقلابی انجام دهد:

1- انتخاب معلمانی که از عمق وجود به این نظام و انقلاب اعتقاد دارند و برای آن حاضرند هزینه بپردازند و این مهم در بستر گزینش مناسب و بنا به فرمایش رهبر انقلاب با رصد شایستگی‌های حرفه‌ای و عمومی معلم در طول دوران خدمت و اکتفا نکردن به گزینش‌های بدو خدمت و کمرنگ نشدن آن در گذر زمان امکان پذیر خواهد بود.

2. تربیت انسان‌های دین محور، دانا، خردمند، پرهیزکار، پاکدامن، کارآمد، شجاع، هوشیار و اهل اقدام.

3. تناسب بین محتوای آموزش با مهارت‌های حرفه‌ای و شغلی مورد نیاز جامعه که مورد تذکر و توصیه مجدد رهبری در روز گذشته هم بود.

4. تکمیل و به‌روز رسانی سند تحول آموزش و پرورش و طراحی نقشه راه دقیق اجرای این سند از ستاد وزارتخانه گرفته تا مدارس و حمایت آن توسط دولت و مجلس.

5. ثبات در مدیریت آموزش و پرورش که مورد انتقاد جدی رهبر انقلاب بود. هرچند این مسئله بیش از آنکه به دو لت باز گردد در وهله اول به مجلس و اصلاح این تفکر در نمایندگان که با کوچک‌ترین اشکالی به جای اقدام نظارتی و اصلاح روند، به‌دنبال تغییر وزیر با ابزار استیضاح هستند، برمی گردد، اما نباید از نظر دور داشت که رئیس‌جمهور برای ثبات چنین وزارتخانه کلیدی هم باید از همان ابتدا در انتخاب گزینه‌ها دقت لازم را بکنند.

6. همان‌گونه که در گذشته بارها رهبری معظم انقلاب از مسئولان آموزش و پرورش خواسته‌اند در اجرای سند تحول آموزش و پرورش بدون ترس و محافظه کاری، به تشخیص و تصمیم رسیده و اقدام لازم را نه نمایشی و تشریفاتی، بلکه واقعی و حقیقی انجام دهند، لازم است در دولت سیزدهم که مدعی تحول در نظامات غلط کشور است برای اجرا و تحقق سند تحول آموزش و پرورش ترس و محافظه کاری‌ها را کنار گذاشته و یکبار برای همیشه به این مطالبه پاسخ دهد.