آنچه باید از پشت‌پرده طرح استیضاح هیات رییسه مجلس بدانید
چندی پیش خبری در برخی رسانه‌ها درباره امضای یکصد نماینده برای استیضاح هیات رییسه مجلس یازدهم منتشر شد که واکنش‌های بسیاری را در پی داشت؛ اما پشت‌پرده طرح چنین موضوعی در افکار عمومی چیست و چه کسانی از آن بهره‌مند می‌شوند؟
چندی پیش خبری در برخی از رسانه‌ها درباره امضای یکصد نماینده برای استیضاح هیئت رییسه مجلس یازدهم منتشر شد که واکنش‌های بسیاری را در پی داشت اما پشت‌پرده طرح چنین موضوعی در افکار عمومی چیست و چه کسانی از آن بهره‌مند می‌شوند؟
به گزارش تابناک، بعد از انتشار اسامی اعضای 9 کمیسیون‌های تخصصی مجلس شواری اسلامی، خبری درباره تلاش عده‌ای برای استیضاح هیئت رییسه منتشر شد که علت آن، مداخله سازمان‌یافته برخی اعضای هیئت رییسه برای چینش نمایندگان در کمیسیون‌ها و طراحی انتخابات رییس و اعضای هیئت رییسه کمیسیون‌ها بیان می‌شد.
طراحان استیضاح معتقدند اینکه نمایندگانی بدون سابقه به جای افرادی باسابقه عضو کمیسیون‌ها شده‌اند، شاهدی بر مدعای آنان است. در همان ابتدا یک نماینده متقاضی استیضاح توضیح داد که در هیچ دوره‌ای چنین آشکارا، رسمی و سازمان‌یافته برای مهندسی انتخاب هیئت رییسه کمیسیون‌ها انجام نشده است. کار به جایی کشید که اخباری مبنی بر تهدید یکی از نمایندگان تهران برای استعفا هم به گوش رسید.
کمی بعد نماینده دیگری از رسیدن موافقان طرح استیضاح هیات‌رییسه مجلس به یکصد نفر خبر داد و علت اصلی این طرح را نیز چیدمان خاص نمایندگان در کمیسیون‌ها و مداخله برخی اعضای هیات‌رییسه در انتخابات کمیسیون‌های تخصصی در کنار فقدان عملکرد قابل قبول هیئت رییسه بعد از گذشت یک‌ماه از استقرار آنان در این جایگاه برشمرد. رفتاری که به گفته این نماینده، تاثیر به‌سزایی در انتخابات سال دوم هیات رییسه خواهد داشت، چرا که به اعتقاد او، رفتارها با سوگند هیات رییسه در رعایت بی. طرفی منافات دارد.
آن طرف ماجرا اما نمایندگانی بودند که از اساس طرح چنین استیضاحی را کتمان می‌کردند. از جمله آنان غنی نظری نماینده خلخال است که جمع‌آوری یکصد امضا در مجلس برای استیضاح قالیباف را کذب دانست و آن را بزرگنمایی غیرواقعی توصیف کرد. اما گویا تلاش برای استیضاح هیئت رییسه ارتباطی به شخص محمدباقر قالیباف به‌عنوان رییس مجلس ندارد و احمد نادری نماینده تهران در این‌باره توضیح داده که درست است تعدادی از نمایندگان به دنبال استیضاح هیئت رییسه هستند اما این طرح، رییس مجلس را در بر نمی‌گیرد و فقط مختص به دیگر اعضای هیئت رییسه است.
اصل ماجرای طرح چنین موضوعی در گفت‌وگوهای میان نمایندگان ناراضی از نتایج انتخابات اما با تکمیل ترکیب 12 کمیسیون تخصصی و روسای‌شان، وارد مرحله جدیدی شد و زمزمه استیضاح واضح‌تر از گذشته به گوش‌ها رسید.
حالا با سخنان احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت رییسه مجلس مهر تأیید بر اصل وجود طرح استیضاح که برخی از نمایندگان به شدت تکذیبش می‌کردند، زده شده تا موضوع بیش از گذشته جدی گرفته شود. او با ارائه توضیحاتی درباره نحوه عضویت نمایندگان در کمیسیون‌های تخصصی تاکید کرد که استیضاح هیئت رئیسه چه یک عضو آن یا چند نفر از اعضای هیئت رئیسه حق قانونی نمایندگان است و نمایندگان می‌توانند هر زمانی که اراده کنند از حق خود بهره‌مند شوند.
امیرآبادی فراهانی تاکید کرد: «ما به عنوان اعضای هیئت رئیسه قطعا از این اقدام قانونی نمایندگان ناراحت نشده و آن را حق قانونی وکلای ملت می‌دانیم اما نکته حائز اهمیت این است که دوستان توجه داشته باشند، دستورالعمل تعیین کمیسیون‌های تخصصی برای نمایندگان در جلسه مشترک کمیسیون تدوین آیین‌نامه با هیئت رئیسه مجلس به موجب رای‌گیری تعیین و اجرایی می‌شود. احتمال دارد، یک عضو هیئت رئیسه به دستورالعملی رای منفی دهد اما در نهایت براساس رای اکثریت این موضوع نهایی می‌شود.»
او در ادامه این توضیح را هم داد که امتیازبندی نمایندگان برای حضور در کمیسیون‌ها براساس سوابق کاری، اجرایی و نمایندگی و همچنین تحصیلات آنها تعیین شده و گفت: «مثلا اگر من که در مجلس دهم عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور بودم و در این دور هم کمیسیون شوراها را انتخاب می‌کردم، 730 امتیاز داشتم اما به دلیل اینکه کمیسیون اقتصادی را انتخاب کردم و این انتخاب ربطی به سابقه قبلی من نداشت، 450 امتیاز بدست آوردم. پس سوابق شغلی افراد مانند استاندار، فرماندار، وزیر، مدیر و غیره هر کدام دارای یک امتیاز مشخص بوده و نمایندگان هم مدارک مورد نیاز را در این مورد ارائه کردند و در نهایت کمیسیون‌های نمایندگان به موجب امتیازبندی مشخص شده است.»
این عضو هیأت رییسه مجلس با اشاره به وضعیت انتخاب کمیسیون‌ها از سوی نمایندگان اظهار کرد: «به طور مثال، نماینده عزیزی که در دوره قبل کمیسیون اجتماعی بوده و تحصیلاتی در حوزه اجتماعی هم دارد و حتی سابقه‌ای هم در بحث عمران ندارد، کمیسیون عمران را به عنوان اولویت خود انتخاب کرده حال هیئت رئیسه با وجود بحث امتیازبندی چه کاری می‌تواند برای این نماینده انجام دهد؟»
به گفته وی زمانی که یک نماینده امتیاز لازم را برای حضور در کمیسیون عمران بدست آورده، هیئت رئیسه نمی‌تواند او را کنار بگذارد و نماینده‌ای که نتوانسته امتیازی بدست بیاورد را تنها به دلیل اصرار وی جایگزین آن نماینده کند؟
امیرآبادی برخی از موافقان استیضاح را نمایندگانی از این دست دانست و گفت: «اکنون همین نماینده خواهان استیضاح هیئت رئیسه است ولی ما نمی‌توانیم کاری برای وی انجام دهیم زیرا دستورالعمل کاملا مشخص است. البته ما نمی‌گوییم نمایندگان جا مانده از کمیسیون‌ها که تعداد زیادی هم ندارند، کارشان را پیگیری نکنند زیرا این موضوع حقشان است اما باید توجه داشته باشند که این موضوع در اختیار هیئت رئیسه مجلس نیست.»
این عضو هیات رییسه مجلس همچنین با تاکید بر اینکه دستورالعمل جدید عضویت در کمیسیون‌های انتخاب‌های سلیقه‌ای و سیاسی را از میان برداشت از رسانه ها برای شفاف‌سازی کمک خواست و باز هم این توضیح را داد که اگر ایرادی هم در زمینه دستورالعمل انتخاب کمیسیون‌های تخصصی مجلس وجود دارد، نمایندگان می‌توانند این موضوع را در صحن علنی مجلس براساس رای‌گیری تغییر و اصلاح کنند اما تا آن زمان هیئت رئیسه مجلس نمی‌تواند خلاف دستورالعمل اقدامی انجام دهد.
به هر حال آیین‌نامه جدید نحوه عضویت نمایندگان در کمیسیون‌های تخصصی را تغییر داده و آنان بر اساس اولویت‌های تعیین‌شده و سوابق اجرایی و تحصیلی امتیازبندی و سپس عضو کمیسیون می‌شوند. اما با توجه به این اعتراضات باید منتظر ماند که آیا طرح استیضاح زودهنگام هیئت رییسه به مرحله اجرایی شدن می رسد یا اینکه تنها ابزار فشار برخی از نمایندگان برای رسیدن به اهدافشان است.