آهنگ چکناواریان برای مریم میرزاخانی رونمایی شد
در ابتدای این مراسم، آهنگی که لوریس چکناواریان ساخته است، همراه با تصاویری از زندگیِ مریم میرزاخانی پخش شد. سپس احمد میرزاخانی پدر مریم میرزاخانی روی صحنه رفت و سخنانی را برای حاضران ایراد کرد که متن صحبتهای او را در ادامه میخوانید:
احمد میرزاخانی: «بنده امیدوارم لیاقت تشکر و قدردانی از شخصیت والای استاد چکناواریان را به عنوان یکی از چهرههای شناخته شده فرهنگی در جهان به ویژه ایران داشته باشم. مسلما جامعه علمی از این اقدام ایشان بهرهمند خواهد شد. دل نوازی نتها و مقام اعداد که شعار جلسه است، ارتباط بین ریاضی و موسیقی را نشان میدهد، که البته استاد چکناواریان نیز در ساخت این اثر به آن توجه داشته است. شاید بهتر باشد سابقه تاریخی ارتباط ریاضی و موسیقی را در کشور و البته سایر کشورهای جهان که درباره آن مطالعه عمیقی داشتهاند، بررسی کرد. به عنوان مثال در ایران ابونصر فارابی که در قرن سوم هجری میزیسته از بزرگترین حکما و دانشمندان در فلسفه و پزشکی بوده است و روی موسیقی نیز کار کرده است. نغمهها و آهنگهای مولویه همراه با اشعاری که منتصب به مولوی هستند از آثار فارابی نشات گرفته است. میگویند ایشان در علم صناعت موسیقی و عمل به آن به لغایت اتقان رسیده است. خیام نیز در زمینه ارتباط موسیقی و ریاضی کار کرده است؛ خیام که در اروپا بیشتر از سایر شاعران ایران شناخته است. به هر حال تحقیق در این زمینه لازم و البته کاری زمان بر است.»
مریم انسان بود؛ چیزی که این روزها کمتر دیده میشود
امیر جعفری استاد دانشگاه و یکی از دوستان مریم میرزاخانی، سخنران بعدی این مراسم بود. در ادامه متن صحبتهای امیر جعفری را میخوانید:
امیر جعفری: «مریم از دوستان خیلی نزدیک من بود. استاد احمد میرزاخانی همیشه میگفت از مریم اسطوره نسازید، مریم هم یک انسان بود. بله مریم یک انسان بود، چیزی که این روزها کمتر دیده میشود. من شنیدهام وقتی دانشجوی هاروارد بوده است به دانشجویان نابینا و معلول کمک میکرده و همیشه تلاش میکرده و دوست داشته به دیگران کمک کند. یادم میآید وقتی اولین بار 15 سال داشت و به دانشگاه شریف برای آمده بود همیشه شور زندگی و لبخند بر لب داشت. زندگی کردن یک هنر است و درک زندگی کار هر کسی نیست. مریم به خاطر درکی که از زندگی داشت بیشتر از افراد 80 ساله زندگی کرد. میگویند انسان از گل آفریده شده و دم الهی در او دمیده شده و دوست دارد به سمت زیبایی و جاودانه شدن برود؛ این دو مشخصه در ریاضی و موسیقی هست و مریم همیشه به دنبال این دو ویژگی بود. میگویند مریم خیلی متواضع بود، درحقیقت ریاضی برای او عشق بود و به دنبال جایزه و اسم نبود البته اینها برای او آمد ولی او صرفا عاشق ریاضی بود. به هر حال مریم واقعا زندگی کرد و من خیلی متاثر هستم که خیلی زود از بین ما رفت ولی خوشحالم که کارهای ریاضی خود را انجام داد که برای آیندگان و دنیای علم باقی بماند.»
موسیقی زبان خداست
لوریس چکناواریان آخرین سخنران این مراسم بود که با حضورش روی صحنه صحبتهای جالبی را مطرح کرد. در ادامه متن صحبتهای چکناواریان را میخوانید:
لوریس چکناواریان: باید بگویم خیلی تخت تاثیر قرار گرفتم. امروز که بیدار شدم خودم را از بالا تا پایین در آینه نگاه کردم. اینجا که وارد شدم یک خط شدم و اینجا که ایستام یک نقطه! آدم هر چه سنش بالاتر میرود کارش کوچک و کوچکتر میشود. افتخار بزرگی است که امروز در کنار خانواده میرزاخانی هستم. من نیز مانند بسیاری از ایرانیها با از دست دادن شخصیتی به این بزرگی تحت تاثیر قرار گرفتم. چند وقت پیش میخواستم اخبار را چک کنم گوشی خود را روشن کردم عکس او (مریم میرزاخانی) جلویم ظاهر شد. نمیدانم چه شد، گویی یک ارتباط مستقیم بین ما برقرار شد و بلند شدم و رفتم پشت میز نشستم و این اثر را نوشتم. به دوست عزیزم علیرضا راد زنگ زدم و گفتم من چنین چیزی را نوشتم. گفت: «زود بفرست تا آن را ثبت کنم.» من فرستادم و این کار انجام شد. خیلی تعجب کردم من میخواستم کاری بنویسم عاشقانه و رمانتیک ولی نشد چون او یک دانشمند بود و نمیشد کاری عاشقانه و رمانتیک برایش نوشت، به همین جهت کاری نوشتم اعتراضی، حزنآلود و حماسی. این اثرِ موسیقی برای مریم میرزاخانی نوشته شده و مشخص است که مقصودِ این آهنگ کسی است که با ریاضیات در ارتباط است. ریاضیات بدون موسیقی به حیاتش ادامه میدهد اما موسیقی بدون ریاضیات هرگز. برای چنین شخصیتی نمیشود موسیقیِ رمانتیک نوشت؛ باید اثری باشد برپایه ریاضی. در عین حال تلاش کردم که در این اثر با استفاده از فضاهایی در دستگاه چهارگاه، این پیام را منتقل کنم که مریم میرزاخانی ایرانی است. موسیقی زبان خداست و تنها زبانی است که تمام مردم دنیا میتوانند با ان ارتباط بگیرند.