آژیر قرمز برای کشاورزی ایران به صدا درآمد
طی سال‌های اخیر، ایران شاهد کاهش محسوس بارندگی‌ها نسبت به سال گذشته بوده است؛ روندی که کارشناسان آب و هوا آن را نگران‌کننده می‌دانند. این کاهش بارش‌ها به ویژه در فصول پاییز و زمستان، که معمولاً بیشترین ذخایر آب کشور از طریق بارندگی تأمین می‌شود، بسیار محسوس بوده و برخی استان‌ها با کمبود جدی منابع آب مواجه شده‌اند. شرایط اقلیمی ایران که به خودی خود خشک و نیمه‌خشک است، این کاهش را به...
- فهرست محتوا
- کاهش بارندگی‌ها در ایران و پیامدهای خطرناک آن
- کاهش 82 درصد بارش‌های ایران
- پاییز از تابستان هم خشک‌تر شد
یکی از پیامدهای فوری کاهش بارندگی‌ها، کاهش سطح آب در سدها و مخازن است. این وضعیت می‌تواند تأمین آب شرب شهری و روستایی را تحت تأثیر قرار دهد و محدودیت‌هایی در مصرف آب ایجاد کند. علاوه بر این، ذخایر آبی بخش کشاورزی نیز به شدت کاهش یافته و کشاورزان مجبور به کاهش سطح کشت یا تغییر نوع محصولات می‌شوند، موضوعی که به طور مستقیم بر امنیت غذایی و اقتصاد کشاورزی کشور اثر می‌گذارد.
کاهش بارندگی‌ها همچنین موجب افزایش خشکسالی‌های طولانی مدت و تخریب پوشش گیاهی شده است. خاک بدون رطوبت کافی مقاومت خود را در برابر فرسایش از دست می‌دهد و پدیده‌های خشکسالی و بیابان‌زایی با سرعت بیشتری گسترش می‌یابند. این وضعیت علاوه بر تهدید محیط زیست، سلامت و معیشت جمعیت روستایی را نیز با خطر مواجه می‌کند.
یکی دیگر از پیامدهای خطرناک، افزایش وقوع گرد و غبار و ریزگردهاست. با کاهش رطوبت خاک و کم شدن پوشش گیاهی، باد می‌تواند ذرات خاک و گرد و غبار را به مناطق شهری و صنعتی منتقل کند. این پدیده سلامت عمومی را تهدید کرده و می‌تواند موجب افزایش بیماری‌های تنفسی و مشکلات قلبی شود. همچنین، کاهش بارندگی‌ها فشار بیشتری بر منابع زیرزمینی آب وارد می‌کند و برداشت بی‌رویه از چاه‌ها باعث افت سطح آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین در برخی مناطق می‌شود.
کاهش بارندگی‌ها در ایران و پیامدهای خطرناک آن
در سطح اقتصادی، کاهش بارندگی‌ها می‌تواند هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی و آب‌رسانی شهری را افزایش دهد. قیمت مواد غذایی با کاهش تولید و افزایش تقاضا بالا می‌رود و فشار بر خانوارهای کم‌درآمد بیشتر می‌شود. علاوه بر این، صنایع وابسته به آب، مانند صنایع غذایی و پتروشیمی، ممکن است با محدودیت تولید مواجه شوند که می‌تواند پیامدهای اقتصادی گسترده‌ای به دنبال داشته باشد.
در مجموع، کاهش بارندگی‌ها در ایران یک تهدید چندجانبه است که محیط زیست، اقتصاد و سلامت مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مدیریت منابع آب و برنامه‌ریزی دقیق برای مقابله با خشکسالی و کمبود آب، از اهمیت حیاتی برخوردار است. توجه به این موضوع نه تنها برای جلوگیری از بحران‌های آبی فعلی، بلکه برای تضمین پایداری محیط زیست و توسعه اقتصادی آینده کشور ضروری است.
کاهش 82 درصد بارش‌های ایران
بارش‌های 2.3 میلیمتری سال آبی جاری در برابر بارش‌های 13 میلیمتری متوسط درازمدت، نشان دهنده کاهش 82درصدی بارش‌های کشور نسبت به سال‌های نرمال است.
از ابتدای سال آبی جاری (شروع مهرماه 1404) تا سوم آبان‌ماه (34 روز ابتدایی سال‌آبی جدید) در مجموع 2.3 میلیمتر بارش در کشور داشته‌ایم؛ که این مسئله سال آبی جاری را به‌یکی از خشک ترین سال‌های نیم‌قرن اخیر تبدیل کرده است.
بررسی آمار رسمی شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد که میزان بارش‌های ایران در مدت مشابه سال قبل 9.3 میلیمتر بوده که مقایسه این رقم با بارش‌های سال آبی جاری از کاهش 75 درصدی بارش‌های ایران حکایت دارد.
پاییز از تابستان هم خشک‌تر شد
همچنین اگر بارش‌های امسال آبی را با متوسط آمار بارش‌ها در مدت مشابه در درازمدت (آمار 57ساله) مقایسه کنیم، بارش‌های 2.3 میلیمتری سال آبی جاری در برابر بارش‌های 13 میلیمتری متوسط درازمدت، نشان دهنده کاهش 82درصدی بارش‌های کشور نسبت به سال‌های نرمال است.
در 34 روز ابتدایی سال آبی جاری، 21 استان از مجموع 31 استان کشور هیچ بارشی نداشته‌ایم و این خشکی محض در این تعداد استان در این مدت زمانی، در تاریخ کشور کم‌سابقه است.
بارش‌های تمامی استان‌های کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته منفی بوده و از کاهش 16درصدی بارش‌ها در استان گلستان تا افت 100درصدی بارش‌ها را در استان‌های مختلف شاهد هستیم.