آیا برکناری اسکوچیچ فنی است؟/ نقش بازیکن سالاری در تغییر سرمربی

سرویس ورزشی مشرق _ حدود یک ماهی می شود که فوتبال ایران دچار حواشی زیادی شده و یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های تاریخ خود را تجربه می‌کند. از چند وقت پیش اخباری در برخی رسانه ها منتشر شد که حکایت از اخراج قریب‌الوقوع اسکوچیچ و جانشینی کارلوس کی‌روش را داشت. ابتدا همه این خبر را شایعه دانستند و به‌سادگی از آن گذشتند تا اینکه گروهی از بازیکنان تیم ملی در صفحه مجازی در پی انتشار متنی حمایت کلی بازیکنان تیم ملی را از سرمربی وقت ایران اعلام کردند. اما در واقع اینگونه نبود و بعضی از بازیکنان اغلب باتجربه، سکوت خود را شکستند و با انتشار متنی کاملا متفاوت با دیگر بازیکنان ضمن تکذیب حمایت خود، خواستار تغییرات گسترده در تیم ملی شدند! تا دودستگی بین بازیکنان عیان شود.

این اتفاقات در حالی رخ داد که هیچ جای دنیا بازیکنان حق دخالت در انتخاب سرمربی تیم ملی کشورشان را ندارند. بهترین مربیان جهان و فدراسیون های فوتبال در چنین شرایطی با بازیکنان خود به شکل قاطعی برخورد می‌کنند و مانع دخالت بازیکنان در زمینه‌های نامربوط به آن‌ها می‌شوند. شاید اگر اسکوچیچ از قبل بااقتدار بیشتری مقابل بازیکنان می‌ایستاد، حالا شاهد اتفاقات تلخ در تیم ملی را نبودیم.

همین مسائل دلیلی محکمی بود که مردم از شکاف عمق بین بازیکنان تیم ملی پی ببرند. کش‌وقوس‌ها چند روزی ادامه پیدا کرد و گاها اظهاراتی از بازیکنان سابق و پیشکسوتان تیم ملی منتشر شد. همچنین سرمربیان داخلی و خارجی نیز برای این سِمت مهم پیشنهاد شدند ولی همچنان فدراسیون تصمیمی را اتخاذ نکرد. تا اینکه سرانجام روز گذشته کمیته فنی فدراسیون فوتبال صلاحیت اسکوچیچ را برای نشستن بر نیمکت تیم ملی ایران را رد کرد!

این کمیته با اعلام رد صلاحیت اسکوچیچ به‌طور غیررسمی برکناری سرمربی تیم ملی ایران را اعلام کرد ولی آیا دلیل اصلی برکناری اسکوچیچ مسائل فنی است؟ اما نتایجی که تیم ملی گرفته نشان می دهد که مسائل فنی نمی‌تواند نقش چندانی در برکناری اسکوچیچ داشته باشد. سرمربی کروات تیم ملی در شرایطی تیم را پس از مارک ویلموتس تحویل گرفت که خطر حذف از جام جهانی ایران را تهدید می‌کرد اما وی نه‌تنها تیم را از شرایط بحرانی نجات داد بلکه عاملی برای سریع‌ترین صعود تاریخ ایران به جام جهانی بود و رکورد بیشترین برد پیاپی با تیم ملی را به نام خود ثبت کرد.

اما برخی منتقدین، بازی نه چندان خوب ایران برابر کره جنوبی و باخت به این تیم و شکست برابر الجزایر را تبدیل به پاشنه آشیل اسکوچیچ کردند و آن را بهانه خوبی برای برکناری این مربی می دانند. اما سوالی که پیش می آید این است که نزدیک به یک ماه از بازی ایران با الجزایر گذشته است. چرا پیش از این برای برکناری اسکوچیچ اقداماتی انجام نشد؟ این در حالی است که فدراسیون فوتبال می‌توانست به دلیل عملکرد ضعیف تیم ملی ایران برابر الجزایر زودتر اقدامات لازم بر برکناری اسکوچیچ را فراهم کند.

پیش از این در جام جهانی 98 فرانسه، ما تجربه تغییر سرمربی پیش از شروع تورنمنت را داشته‌ایم و جلال طالبی به‌جای تومیسلاو ایویچ چند روز مانده به جام جهانی سرمربی تیم ملی ایران شد و نتایج نسبتاً خوبی با تیم ملی ایران کسب کرد. اما همه می دانند که ایویچ در زمان حضورش در تیم ملی، تیم هماهنگی ساخته بود و ایران نتایج خوبش در جام جهانی را مدیون این مربی فقید اهل کرواسی است. همچنین سال 98 در برکناری سرمربی ایران بازیکنان تیم ملی نقش نداشتند ولی حالا پس از 24 سال می‌بینیم که بازیکنان در امور مختلف خود را دخالت می‌دهند و سعی در تعیین سرمربی دارند. این موضوع خود نشان دهنده یک خطر بسیار بزرگ در زمینه بازیکن سالاری و حمله به جایگاه سرمربی است!

از سوی دیگر شرایط جام جهانی قطر با سایر دوره‌ها متفاوت است. جام جهانی 2022 به دلیل گرمای بیش از اندازه قطر قرار است اواخر آبان ماه، در تعطیلات نیم فصل لیگ‌ها برگزار شود. همین امر باعث می‌شود زمان زیادی برای آماده‌سازی تیم‌ها وجود نداشته و عملاً هر سرمربی که به کار گرفته شود، فقط چند روز برای هماهنگ کردن تیم فرصت دارد. درنتیجه حضور بهترین مربیان هم نمی‌تواند در روند آماده‌سازی تیم کمک شایانی بکند.

کمیته فنی فدراسیون نیز اعلام کرد که حضور کارلوس کی‌روش را در تیم ملی تائید نمی‌کند و قطعاً کی‌روش سرمربی تیم ملی نخواهد بود. برانکو ایوانکوویچ، سرمربی ایران در جام جهانی 2006 نیز حضور خود را در تیم ملی تکذیب کرد. با این اوصاف اسامی مربیان خوب خارجی که شناخت کافی به تیم ملی داشتند و شاید می‌توانستند در این فرصت کم تا حدودی تیم ملی را به هماهنگی برسانند، کنار رفت. پس با نگاه فنی به این موضوع درمی یابیم که کنار گذاشتن سرمربی که مدتی با تیم کارکرده است، حداقل در این مقطع و با نداشتن جایگزین مناسب کار اشتباهی است.

با در نظر گرفتن شرایط موجود و استدلال‌هایی که وجود دارد، گمانه‌زنی‌ها در خصوص فنی نبودن برکناری اسکوچیچ قوت گرفته است. به نظر می‌رسد که علت اصلی برکناری مرد کروات هرچه که بوده، ارتباطی با مسائل فنی نداشته و دست‌هایی در برکناری وی نقش داشته است. البته حمید سجادی، وزیر ورزش امروز هرگونه دخالت دولت در این اتفاقات را رد کرده است و آن را شایعاتی دانستند که در فضای مجازی مطرح شده است.

هنوز مشخص نیست که دقیقاً کدام افراد سودجویی در این اقدامات دست داشتند، ولی این اتفاقات نشان داد که فدراسیون فوتبال در شرایط نابسامانی قرار دارد و نمی‌تواند قاطعانه تصمیم بگیرد. باید هر چه زودتر فکری برای فدراسیون بدون رئیس و تیم ملی بدون سرمربی کرد، در غیر این صورت عواقب بدی در انتظار تیم ملی ایران در جام جهانی خواهد بود.