آیا طرح پرداخت نقدی دولت تایلند می‌توانست موفق باشد؟
با فروپاشی حزب «فو تای» در تایلند، طرح شاخص آنها مبنی بر پرداخت نقدی یارانه مستقیم به شهروندان نیز به پایان راه رسید؛ طرحی که حتی پیش از این تحولات سیاسی، در مسیر شکست قرار داشت.
به‌گزارش خبرگزاری تسنیم؛ این طرح بلندپروازانه که در قالب چهار مرحله برنامه‌ریزی شده بود، با هدف تحریک تقاضای داخلی و افزایش مصرف اجرا شد، اما اجرای دو مرحله نخست آن شامل پرداخت به دارندگان کارت رفاهی، افراد دارای معلولیت و سالمندان نتوانست تأثیر قابل‌توجهی بر اقتصاد بگذارد. در نتیجه، مراحل سوم و چهارم که قرار بود به افراد 16 تا 59 ساله پرداخت شود، اکنون عملاً متوقف شد.
این درحالی است که دولت تایلند در دفاع از این عقب‌نشینی، به تعرفه‌های تجاری دولت ترامپ اشاره کرده، اما تحلیل‌گران اقتصادی معتقدند که دلیل اصلی، ناکارآمدی مراحل قبلی در تحریک مصرف عمومی بود. درواقع، بسیاری از دریافت‌کنندگان، این مبالغ را صرف بازپرداخت بدهی یا پس‌انداز کردند؛ نه خرید و هزینه‌کرد در بازار.
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که حدود 60 درصد مردم تایلند همچنان خواهان اجرای ادامه طرح هستند؛ رقمی که نسبت به طرحی با عنوان «پول رایگان»، کمتر از حد انتظار به نظر می‌رسد.
از دیدگاه کارشناسان، بزرگ‌ترین ضعف این برنامه در نحوه طراحی و توزیع منابع آن بوده است. طرح به‌گونه‌ای طراحی شده بود که بیشتر شبیه به یک قرعه‌کشی بخت‌آزمایی رفتار کند؛ دولت انتظار داشت مردم با پول دریافتی به خرید لوازم خانگی، پوشاک، خوراک، و تعمیرات منزل بپردازند و مصرف داخلی را بالا ببرند. اما نحوه اجرای آن با این هدف‌گذاری سازگار نبود.
کارشناسان اقتصادی معتقدند پرداخت نقدی مستقیم، به‌ویژه در قالب واریز به حساب بانکی یا تحویل وجه نقد، جذابیت و انگیزه‌ای برای خرج کردن ایجاد نمی‌کند.
در این راستا ستاپوت سوتی‌وارتناروپت، رئیس بانک مرکزی تایلند در گفت‌وگویی با خبرگزاری رویترز تأیید کرد که تأثیر این پرداخت‌ها کمتر از حد انتظار بوده و بخش بزرگی از مبالغ صرف بازپرداخت بدهی شده است.
کاهش 35درصدی سود جنرال موتورز در پی تعرفه‌های ترامپپیشنهاد جایگزین برای افزایش اثربخشی طرح، استفاده از کارت هدیه دیجیتال با تاریخ انقضای کوتاه و قابل استفاده در فروشگاه‌های خاص بود؛ راهکاری که به گفته کارشناسان می‌توانست سه نتیجه مهم به همراه داشته باشد:
- الزام مردم به خرج‌کردن به‌جای پس‌انداز یا بازپرداخت بدهی؛
- هدایت مصرف به فروشگاه‌های محلی نیازمند حمایت؛
- تسریع در گردش پول و ایجاد اثر اقتصادی فوری.
علاوه بر آن، نبود جذابیت بصری و تجربه متفاوت در این طرح یکی از انتقادات کلیدی بود. دولت صرفاً با ارسال پیامک یا پرداخت وجه نقد، مبلغ 10,000 بات را در اختیار مردم گذاشت؛ درست مانند هر تراکنش بانکی روزمره دیگر.
تحلیل‌گران پیشنهاد می‌کنند که در طراحی چنین برنامه‌هایی، حتی می‌توان از روش‌های خلاقانه‌تری استفاده کرد؛ از جمله اختصاص مبالغ متفاوت به‌صورت تصادفی (8000، 9000 یا 10,000 بات) که می‌توانست واکنش‌های هیجانی متفاوتی در جامعه ایجاد کرده و انگیزه خرج کردن را افزایش دهد.
در نهایت، اگرچه ایده اصلی طرح پرداخت نقدی برای تحریک مصرف، شهودی و منطقی به نظر می‌رسید، اما موفقیت آن نیازمند طراحی دقیق‌تر، ابزارهای اجرایی مؤثرتر، و پیام‌رسانی بهتر به افکار عمومی بود؛ مواردی که ظاهراً حزب فو تای و نخست‌وزیران آن از انجام آن ناتوان بودند.
منبع: بانکوک پست
