اخلاق و ارزشهای اجتماعی از چه چیزی سرچشمه میگیرند؟
به گزارش مشرق، کانال پایگاه اطلاع رسانی و نشر آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی (قدس سره) در ایتا مطلبی با عنوان اخلاق و ارزشهای اجتماعی از ریشههای روانی و ابعاد و انگیزههای فردی سرچشمه میگیرند را که برگرفته از صفحه 200 جلد سوم کتاب اخلاق در قرآن ترجمه آیه از آیت الله مشکینی است منتشر کرد:
«واتلُ عَلَیهِم نَبَأَ ابنَی آدَمَ بِالحَقِ اِذ قَرَبا قُربَاناً فَتُقُبَلَ مِن اَحَدِهِما وَ لَم یُتَقَبَل مِنَ الاخَرِ قالَ لاَقتُلَنَکَ قالَاِنَما یتَقَبَلُ اللهُ مِنَ المُتَقِین» (مائده 27)
ترجمه:«و داستان دو پسر آدم (هابیل و قابیل) را به حق و درستی بر آنها بخوان، آن گاه که آن دو کار تقرب آوری انجام دادند (هابیل شتر نحر کرد و قابیل اندکی گندم پیش آورد) پس از یکی پذیرفته شد و از دیگری پذیرفته نشد (قابیل) گفت: حتما تو را خواهم کشت (هابیل) گفت: جز این نیست که خدا از پرهیزکاران می پذیرد»
از این آیه استفاده میشود که در زمان حضرت آدم مراسم قربانی وجود داشته و این دو برادر که به نقل روایات، فرزندان بیواسطه حضرت آدم، با نامهای هابیل و قابیل، بودند، به دستور پدرشان عبادت قربانی انجام دادند؛ ولی تنها قربانی هابیل پذیرفته شد و گفتهاند که علامت قبولی قربانی این بود که آتشی بیاید و قربانی را بسوزاند. برادر دیگر، یعنی قابیل، که قربانیاش پذیرفته نشده بود، به شدت خشمگین شد و آتش حسادت به برادرش هابیل، در دل وی زبانه کشید. از این رو، به برادرش حمله ور شد تا او را بکشد.
هابیل به او گفت: علت آن که قربانیِ تو پذیرفته نشد، این است که تو اهل تقوا نبودی و اگر تو در پیِ کشتن من هستی، من هیچ گاه در پیِ کشتن تو نخواهم بود؛ زیرا این کار گناه بزرگی است و من مرتکب چنین گناهی نمیشوم؛ اما سرانجام، قابیل برادرش هابیل را کشت. از این آیات به روشنی استفاده میشود که منشأ نخستین قتلی که در روی زمین به دست قابیل اتفاق افتاد، حسد بوده است و نیز استفاده میشود که اخلاق فردی در حوادث اجتماعی تأثیر میگذارد. پس مسائل اجتماعی را نباید به کلی از مسائل فردی جدا داشت.
اخلاق و ارزشهای اجتماعی از ریشههای روانی و ابعاد و انگیزههای فردی سرچشمه میگیرند و تقسیم کردن اخلاق به اخلاق فردی و اخلاق اجتماعی، در واقع، بر اساس موضوعها و متعلقات آنها است. در این که اخلاق ریشه روانی دارد و سرچشمهاش در مبادیِ نفسانی و انگیزههای روانیِ افراد است، فرقی بین اخلاق فردی و اجتماعی نیست.
*بازنشر مطالب شبکههای اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکهها منتشر میشود.