ارائه گزارش اعتبارسنجی چک با الگوریتم‌های هوش مصنوعی
مدیرعامل شرکت اعتبار سنجی ایران با تشریح جزئیات فنی و اجرایی گزارش اعتبارسنجی چک گفت: این گزارش با بهره‌گیری از مدل‌های هوش مصنوعی و داده‌های ثبت‌شده در سامانه صیاد طراحی شده و هدف آن، کاهش ریسک مبادلات و ایجاد شفافیت در روابط مالی میان اشخاص است.
رضا قاسم‌پور، مدیرعامل شرکت اعتبار سنجی ایران در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی تسنیم، با اشاره به اجرای طرح «گزارش اعتبارسنجی چک» اظهار کرد: «با اصلاح قانون صدور چک در سال 1397 و راه‌اندازی سامانه صیاد، بانک مرکزی زیرساخت داده‌محوری لازم برای تحلیل رفتار اعتباری صادرکنندگان چک را فراهم کرد. شرکت اعتبارسنجی ایران نیز با تکیه بر این داده‌ها و در چارچوب نظارت بانک مرکزی، طراحی مدل اعتبارسنجی چک را بر عهده گرفت.»
او افزود: «از مردادماه 1403، مطالعات فنی و بررسی الگوهای جهانی آغاز شد و پس از چندین مرحله مدل‌سازی و ارزیابی، مدل نهایی گزارش اعتبارسنجی چک به تصویب هیأت‌های تخصصی بانک مرکزی رسید.»
به گفته قاسم‌پور، گزارش اعتبارسنجی چک با هدف آگاهی‌بخشی به سه گروه اصلی تدوین شده است: صادرکننده چک برای بهبود رفتار مالی، ذی‌نفع چک برای سنجش ریسک قبل از پذیرش، و بانک‌ها برای ارزیابی صلاحیت صدور دسته‌چک جدید.
وی تأکید کرد: «این سازوکار موجب می‌شود تصمیم‌گیری در چرخه اعتباری کشور مبتنی بر داده و واقعیت‌های مالی باشد.»
قاسم‌پور در تشریح ساختار گزارش گفت: «امتیاز چک عددی بین یک تا 100 و رتبه آن در 15 سطح از A1 تا E3 تعیین می‌شود. همچنین بخش‌هایی مانند دلایل کاهش امتیاز، نکات تحلیلی و جدول وضعیت چک‌ها در گزارش درج شده تا تصویری جامع از رفتار اعتباری فرد ارائه دهد.»
او افزود: «وجود دلایل کاهش امتیاز به معنی بدحسابی نیست، بلکه نشان‌دهنده مسیرهایی برای بهبود رفتار مالی است. حتی دارندگان امتیاز بالا نیز می‌توانند با استفاده از این داده‌ها عملکرد خود را ارتقا دهند.»
مدیرعامل شرکت اعتبارسنجی ایران تأکید کرد: «عواملی چون تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی، زمان رفع سوء اثر، سابقه خوش‌حسابی در تسهیلات و مالیات و میانگین مانده حساب‌های بانکی در امتیاز چک مؤثر است.»
به گفته وی، نسخه فعلی گزارش به صورت خلاصه از طریق سامانه «اعتباریتو» در دسترس اشخاص حقیقی است. نسخه پیشرفته آن نیز در آینده نزدیک تنها برای صاحب چک و شبکه بانکی، با رضایت شخص، قابل دسترسی خواهد بود.
قاسم‌پور در پایان از برنامه دیگر شرکت برای اجرای طرح تعیین «سقف اعتبار مجاز چک» خبر داد و گفت: «بر اساس شیوه‌نامه جدید بانک مرکزی، برای دارندگان دسته‌چک‌اولی سقف مشخصی تعیین خواهد شد تا صدور چک‌های بالاتر از آن محدود شود. این اقدام گامی مهم برای مدیریت ریسک و جلوگیری از صدور چک‌های بی‌محل است.»