ارقام «رئیسی» را باور کنیم یا عددهای «مرکز آمار» را؟!

وب‌گاه خبر آنلاین 1402/01/27 - 19:14 مشاهده در مرجع

فراز نوشت: گزارش مرکز آمار ایران نشان از اشتغالزایی خالص 262 هزار و 716 نفر در زمستان گذشته می‌دهد. این در حالی است که رئیسی مدعی شده وعده ایجاد یک میلیون شغل محقق شده است.

یک سال و نیم است که ابراهیم رئیسی یک حرف می زند و آمارهای رسمی حرفی دیگر. آخرینش ادعای ایجاد یک میلیون شغل بود. چیزی که مرکز آمار ایران در آخرین گزارش خود نشان داده که تنها کمی بیش از 262 هزار اشتغال خالص است. یعنی حدود تنها یک چهارم ادعای رئیس جمهور.

جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از میزان اشتغال و بیکاری در کشور، بیانگر آن است که طی یک سال گذشته اشتغال خالص در ایران فقط 262هزار نفر بوده است. این در حالی است که سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور مدعی شده بود وعده ایجاد یک میلیون شغل جدید محقق شده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در مقابل یک میلیون شغل جدید ایجاد شده، 740هزار شغل از بین رفته است.

گزارش بیکاری در زمستان گذشته

بر اساس این گزارش میزان نرخ بیکاری افراد 15 سال به بالا 9.7درصد بوده است. آمار بیکاری در زمستان 1401 نسبت به همین زمان در 1400، 0/3درصد افزایش یافته است. نرخ مشارکت اقتصادی اما نسبت به مدت مشابه در سال قبل یعنی زمستان 1400، 0/1 درصد افزایش یافته است.

جمعیت شاغلین 15 سال به بالا در زمستان گذشته 23 میلیون و 436 هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل 263 هزار نفر افزایش داشته است. حوزه خدمات با 53/7 درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. صنعت با 33.2 درصد و کشاورزی با 13.0 درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. 24/2 درصد از جوانان 15 تا 24 ساله در بازه زمانی زمستان گذشته بیکار بوده اند. نرخ بیکاری فصلی حاکی از 1/1 درصد افزایش بیکاری نسبت به زمستان 1400 بوده است. از جمعیت فعال گروه سنی 18 تا 35 ساله در زمستان 1401، 17/4 درصد بیکار بوده‌اند. این آمار نسبت به مدت مشابه در سال 1400، 0/8درصد افزایش یافته است.

9/5 درصد از جمعیت 15 سال به بالا دارای اشتغال ناقص بوده و کم‌تر از 44 ساعت در هفته کار کرده‌اند. این امر دلایل اقتصادی مختلفی داشته است؛ مانند فصل غیر کاری، رکود کاری و پیدا نکردن کاری با ساعت بیشتر. 35/6 درصد از شاغلان 15 ساله و بیش‌تر، 49 ساعت و بیش‌تر در هفته کار کرده‌اند.

همچنین بر اساس این گزارش نسبت جمعیت شاغل به جمعیت در سن کار در زمستان 1401 نسبت به زمستان 1400 تغییری نکرده و 36/6 درصد باقی مانده‌است.

نسبت جمعیت شاغل به جمعیت در سن کار در زمستان 1401 و 1400 تغییری نکرده و همچنان 36/6 درصد باقی مانده است. در واقع همزمان با افزایش جمعیت در سن کار، اشتغال نیز 262 هزار نفر افزایش یافته و آمار شاغلان از حدود 23 میلیون و 174 هزار نفر به حدود 23 میلیون و 436هزار نفر رسیده است.

آمار بیکاران در زمستان 1401 به 2 میلیون و 526هزار نفر رسیده که در مدت مشابه در سال 1400 حدود 2میلیون و 409 هزار نفر بوده است. بر این اساس آمار بیکاران 117هزار نفر افزایش یافته است. نرخ بیکاری نیز از 9/4 درصد در زمستان 1400 به 9/7 درصد در زمستان 1401 رسیده است.

ادعای رئیسی مبنی بر ایجاد یک میلیون شغل

قبل از این در اواسط اسفندماه گذشته نیز رئیسی گفته بود: از وعده خود به مردم برای ایجاد اشتغال عقب نیستیم. وعده ایجاد سالانه یک میلیون شغل محقق شد. سید ابراهیم رئیسی ادعا کرده بود: از وعده یک میلیون شغل در سال عقب نیستیم. سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشور مدعی شده وعده ایجاد یک میلیون شغل سالانه محقق شده است اما خالص اشتغال زایی با احتساب میزان بیکاری در زمستان گذشته به 262 هزار و 716 اشتغال و نه یک میلیون شغل رسیده است. در واقع در مقابل یک میلیون اشتغال زایی، کمتر از 740 هزار نفر نیز بیکار شده‌اند. به عبارتی دیگر در مقابل یک میلیون اشتغال، 740 هزار شغل نابود شده است.

نهادها باید به مرکز آمار استناد کنند

با اینکه رئیسی اعلام کرده بود نهادهای دولتی باید به مرکز آمار ایران استناد کنند اما در گفته هایش آمارهایی متناقض با آمارهای این مرکز ارائه می کرد. پنجم مردادماه سال گذشته در جلسه هیات دولت، رئیسی دستور داده بود که همه دستگاه ها فقط باید به آمار «مرکز آمار» استناد کنند. او گفته بود تناقضات در آمارهای اعلام شده توسط نهادهای دولتی افکار عمومی را دچار ابهام می کند. او تاکید کرده بود: مرکز آمار مسئول ارائه آمارهای متقن در کشور است و فقط این آمار باید مبنای سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها در کشور قرار بگیرد و سایر دستگاه‌ها نیز به آن تاسی و استناد کنند.

نرخ تورم و تناقضات رئیسی

پیش از این نیز رئیسی آمارهایی متفاوت با مرکز آمار ایران منتشر کرده بود. مثلا شهریور ماه سال گذشته، رییسی در یک نشست مطبوعاتی اعلام کرده بود که تورم در یک سال اول دولت او 20 درصد کاهش پیدا کرده است. او گفته بود: تورم فعلی 40.5 درصد است؛ یعنی اگر بخواهیم شهریور 1400 را با شهریور امسال مقایسه کنیم که آن وقت قریب به 60 درصد بود؛ الان 40.5 درصد است.

اما مرکز آمار ایران روایتی متفاوت از ابراهیم رئیسی درباره نرخ تورم شهوریور 1400 داشت؛ بر این اساس که تورم نقطه‌ای شهریور 1400 توسط مرکز آمار 43.7درصد اعلام شده بود. یعنی 17 درصد کمتر از چیزی که ابراهیم رئیسی و دولت او می گویند.

اما درباره نرخ تورم شهریورماه سال 1400 و پس از آن یک نکته دیگر هم وجود دارد. بانک مرکزی تورم نقطه ای آن زمان را 59.3درصد اعلام کرده است. یعنی تقریبا نزدیک به انچه که ابراهیم رئیسی مدعی شده. اما وقتی کار به دوران ریاست جمهوری خود ابراهیم رئیسی می رسد اوضاع تغییر می کند. بانک مرکزی تورم مرداد ماه سال گذشته را 40/1 درصد و مرکز آمار 52/2 درصد اعلام کرده است. بدین ترتیب بانک مرکزی تورم را در دولت قبل 19 درصد بالاتر از مرکز آمار و تورم دولت رئیسی را 19 درصد کمتر از مرکز آمار، برآورد کرده است.

آمار متفاوت اشتغال زایی

آمارهای متناقض رئیسی با آنچه مرکز آمار منتشر کرده، در سال گذشته بارها تکرار شده است. رئیسی روز دوشنبه هفتم شهریور ماه 1401 هم گفته بود: بر اساس آمار وزارت کار و رفاه اجتماعی در شش ماهه دوم سال 1400 و 5 ماهه اول امسال، 970 هزار شغل ایجاد شده است. اما برطبق گزارش مرکز آمار ایران، در بازه زمانی 9ماهه پاییز و زمستان 400 و بهار 1401، جمعیت در سن کار 15 سال به بالا 719هزار نفر افزایش یافته اما 10 هزار نفر از جمعیت فعال کم شده است. آمار جمعیت بیکار نیز 31 هزار نفر کاهش یافته است.

آمار شاغلان در فصل‌های مختلف نیز بیانگر آن است که در دو فصل پاییز و زمستان 1400 جمعیت شاغل به نسبت دوره مشابه قبلی، به ترتیب 123 هزار نفر و 39 هزار نفر افزایش یافته، اما در بهار 1401 جمعیت شاغل حدود 98 هزار نفر کاهش پیدا کرده است. در سه فصل نخست دولت سیزدهم، خالص اشتغال 21 هزار نفر بوده است.

میزان رشد کشاورزی

رئیسی همچنین مهرماه سال گذشته درباره میزان رشد کشور در حوزه کشاورزی گفته بود: وضعیت کشاورزی در آغاز کار دولت منفی 5.8 درصد بود و امروز با منفی هشت دهم درصد کاهش یافته است یعنی وضعیت کشاورزی رو به مثبت شدن است. این در حالی است که بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در نه ماهه اول 1401، کشاورزی منفی 3/4 درصد بود.