از جسارت تا محافظه‌کاری؛ ارزیابی کیفیت فیلم‌های مسابقه «سینمای ایران» در جشنواره چهل‌ودوم
در چهل‌ودومین جشنواره فیلم کوتاه تهران، کیفیت و خلاقیت آثار بخش «سینمای ایران» محل بحث است. امیر قادری و بهروز شعیبی از فاصله گرفتن برخی فیلم‌ها از جسارت و هویت مستقل فیلم کوتاه سخن گفته‌اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در چهل‌ودومین جشنواره فیلم کوتاه تهران، بخش مسابقه «سینمای ایران» به عنوان مهمترین بخش جشنواره با مجموعه‌ای از آثار متنوع به نمایش درآمده است؛ اما پرسش اصلی این است که آیا این آثار توانسته‌اند کیفیت، خلاقیت و جسارت مورد انتظار را حفظ کنند؟ در این گزارش، نگاهی داریم به دیدگاه‌های امیر قادری، منتقد سینما، و بهروز شعیبی، دبیر جشنواره، درباره وضعیت کلی فیلم‌های این بخش.
آنچه که مشخص است اینکه آثار حاضر مورد استقبال قابل قبول مخاطبین قرار گرفته اند اما اینکه آیا مسیر پیشرفت به طور حتم طی شده باشد موضوعی است که مورد اختلاف یک منتقد سینما و دبیر جشنواره است.
فاصله با مقاومت جهانی در جشنواره‌های سینماییامیر قادری که از سال گذشته به جریان فیلم کوتاه ایران علاقه‌مند شده، در گفت‌وگویی با خبرنگار ما گفت: «از سال 1403 که وارد فضای جشنواره فیلم کوتاه شدم، به‌شدت به این جریان علاقه‌مند شدم و در طول یک سال گذشته در همه جا درباره‌اش صحبت کردم. بهترین محصولاتی که در کشور دیده‌ام، متعلق به فیلم کوتاه بوده‌اند.»
با این حال، قادری معتقد است که آثار امسال تا اینجای کار نتوانسته‌اند همان تنوع، خلاقیت و ایده‌پردازی سال گذشته را تکرار کنند: «راستش تا حالا که حدود نیمی از فیلم‌های مهم را دیده‌ام، کمی خورد توی ذوقم. آن جسارت و تازگی که پارسال در آثار دیدم، هنوز در فیلم‌های امسال نمی‌بینم.»
او به نقش نهادها و ارگان‌های سرمایه‌گذار در این تغییر اشاره کرد و گفت: «من هیچ مخالفتی با ورود سرمایه به حوزه فیلم کوتاه ندارم، به شرطی که فیلم را از هویت خودش تهی نکند. سرمایه باید در خدمت جسارت، خلاقیت و تازگی باشد، نه اینکه فیلم کوتاه را به اپیزودهایی از سریال‌های نمایش خانگی تبدیل کند.»
قادری همچنین به برخی آثار قابل توجه جشنواره اشاره کرد: «این گفت‌وگو در اواسط جشنواره انجام می‌شود و من هنوز بسیاری از فیلم‌ها را ندیده‌ام. اما از میان آن‌هایی که دیده‌ام، فیلم‌هایی مثل «خداحافظ آشکار»، «در سطح بعد»، «بیست‌ویک»، «سرخرگ»، و «دریچه» قابل بحث بودند.»
در سوی دیگر، بهروز شعیبی، دبیر جشنواره، با نگاهی ساختاری‌تر به وضعیت فیلم‌ها پرداخت. او در نشست رسانه‌ای خود تأکید کرد: «ما در این دوره با حجم قابل توجهی از فیلم‌های حرفه‌ای مواجه بودیم که از نظر تولید، کیفیت فنی و روایت، استانداردهای بالایی داشتند. اما در عین حال، دغدغه ما حفظ روح جسارت و تجربه‌گرایی در فیلم کوتاه است.»
شعیبی با اشاره به نقش نهادهای تولیدی گفت: «ورود نهادها و ارگان‌ها به حوزه فیلم کوتاه، اگر با هدف پرورش استعداد و حمایت از تجربه‌گرایی باشد، می‌تواند بسیار مؤثر باشد. اما اگر صرفاً با نگاه تولید صنعتی وارد شوند، ممکن است به یکدست شدن و محافظه‌کاری در روایت‌ها منجر شود.»
او همچنین به ضرورت بازنگری در سیاست‌های حمایتی اشاره کرد: «ما باید سیاست‌هایی را طراحی کنیم که فیلم‌ساز جوان بتواند با جسارت و نگاه شخصی وارد میدان شود. جشنواره باید بستری باشد برای کشف صداهای تازه، نه بازتولید الگوهای تثبیت‌شده.»
در مجموع، آنچه از گفت‌وگو با منتقد و دبیر جشنواره برمی‌آید، این است که فیلم‌های بخش مسابقه «سینمای ایران» در چهل‌ودومین جشنواره فیلم کوتاه تهران، اگرچه از نظر فنی و تولیدی در سطح قابل قبولی قرار دارند، اما در برخی موارد از جسارت، تازگی و نگاه شخصی فاصله گرفته‌اند. حفظ هویت مستقل فیلم کوتاه، پرورش استعدادهای نو، و بازنگری در سیاست‌های تولید، از جمله محورهایی‌ست که می‌تواند مسیر آینده این بخش را روشن‌تر کند.