اشتغال ناقص و مشارکت پایین واقعیت بازار کار را عیان میکند

تازهترین نتایج طرح آمارگیری نیروی کار نشان میدهد نرخ بیکاری کشور در تابستان 1404 به 7.4 درصد رسیده و شاخصهای بازار کار وضعیت نسبتاً باثباتی را تجربه میکنند. با این حال، بسیاری از مردم در زندگی روزمره کاهش بیکاری را احساس نمی کنند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، تازهترین نتایج طرح آمارگیری نیروی کار که از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده، نشان میدهد نرخ بیکاری کشور در تابستان 1404 به 7.4 درصد رسیده و شاخصهای بازار کار وضعیت نسبتاً باثباتی را تجربه میکنند. با این حال، بسیاری از مردم در زندگی روزمره کاهش بیکاری را احساس نمیکنند و همچنان از دشواری دسترسی به شغل پایدار گلایه دارند.
عدم اشتغال 30 هزار پزشک در نظام سلامت / ضرورت اصلاح قانون سازمان نظام پزشکیعلیحسین شهریور، فعال حوزه تعاون، مهارتآموزی و اشتغال در گفتوگو با خبرنگاراقتصادی خبرگزاری تسنیم با تأکید بر وجود فاصله میان آمار رسمی و واقعیت اجتماعی بازار کار گفت: اگرچه نرخ بیکاری رسمی کشور در تابستان امسال حدود 7.4 درصد اعلام شده و در ظاهر وضعیت بازار کار ثبات دارد، اما آنچه مردم لمس میکنند متفاوت است. بخش زیادی از اشتغال فعلی کشور از نوع ناقص، موقت یا غیررسمی است و نمیتواند امنیت شغلی و معیشتی لازم را برای خانوارها فراهم کند. دبیرکل خانه تعاونگران در ادامه افزود: در حالیکه بیش از 66 میلیون نفر در سن کار قرار دارند، تنها حدود 26 میلیون و 900 هزار نفر فعال اقتصادی هستند؛ یعنی نرخ مشارکت اقتصادی کشور فقط 40.8 درصد است. این رقم برای مردان 68 درصد و برای زنان تنها 13.6 درصد است. به عبارت دیگر، میلیونها نفر، بهویژه زنان و جوانان، اصلاً وارد بازار کار نمیشوند و در نتیجه در محاسبه نرخ بیکاری لحاظ نمیگردند. به همین دلیل است که عدد بیکاری پایین گزارش میشود اما احساس بیکاری در جامعه همچنان بالاست. شهریور با اشاره به افزایش سهم اشتغال ناقص در کشور گفت: در تابستان 1404، حدود 7.6 درصد از کل شاغلان در وضعیت اشتغال ناقص قرار داشتهاند که نسبت به سال گذشته 0.3 درصد افزایش نشان میدهد. این گروه اگرچه در آمار رسمی شاغل محسوب میشوند، اما ساعات کاری یا سطح درآمدشان پاسخگوی نیازهای زندگی نیست. طبیعی است که چنین اشتغالی برای مردم معادل بیکاری تلقی شود. این فعال حوزه بازار کار با تأکید بر تداوم بیکاری در میان جوانان و تحصیلکردگان اظهار داشت: نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 سال حدود 19 درصد و برای گروه سنی 18 تا 35 سال 14.4 درصد است. همچنین بیکاری فارغالتحصیلان آموزش عالی به 10.6 درصد رسیده است. این ارقام نشان میدهد بازار کار کشور هنوز برای ورود نسل جدید و تحصیلکرده آمادگی کافی ندارد و همین امر احساس عمومی از نبود فرصت شغلی را تشدید میکند. شهریور با اشاره به ترکیب بخشی اشتغال در کشور گفت: بیش از 53 درصد شاغلان در بخش خدمات فعالیت دارند، در حالی که سهم صنعت 32 درصد و کشاورزی 14 درصد است. بخش زیادی از خدمات در ایران شامل کسبوکارهای خُرد و غیررسمی است که بهرهوری و ثبات پایینی دارند. بنابراین افزایش عددی اشتغال لزوماً به معنای بهبود وضعیت معیشت نیست. دبیرکل خانه تعاونگران در عین حال از اقدامات دولت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای بهبود وضعیت اشتغال کشور نیز یاد کرد و گفت: وزارت کار برنامههای متعددی برای ارتقای کیفیت اشتغال آغاز کرده است؛ از جمله استقرار کامل نظام جامع اطلاعات بازار کار برای رصد دقیق عرضه و تقاضای نیروی انسانی، شناسایی ظرفیتهای اقتصادی محلی و اتصال بنگاههای کوچک به بنگاههای بزرگتر در زنجیرههای تولید، تهیه اطلس ملی فرصتهای اشتغال با هدف تمرکز بر مزیتهای منطقهای و همچنین گسترش حمایت بیمهای و اجتماعی از شاغلان غیررسمی. تکمیل و تداوم این اقدامات میتواند به مرور به کاهش بیکاری پنهان و افزایش احساس امنیت شغلی در جامعه منجر شود. شهریور خاطرنشان کرد: مسئله امروز بازار کار، فقط کمبود شغل نیست بلکه پایین بودن کیفیت شغلهاست. اگر سیاستهای اشتغال تنها بر کاهش عدد نرخ بیکاری تمرکز داشته باشند، واقعیت اجتماعی تغییر نمیکند. راه حل، تمرکز بر ایجاد اشتغال پایدار، مولد و رسمی است؛ به بیان دیگر، باید به جای شمارش شغلها، به کیفیت و امنیت آنها توجه کرد.