اعتبار سیمرغ مردمی در گرو شفافیت «سمفا»/ یک تهیه کننده ادعای تقلب کرد

انتخاب بهترین فیلم از نگاه مردم، یکی از چالش‌برانگیزترین سیمرغ‌های جشنواره فیلم فجر را رقم می‌زند؛ سیمرغ مهمی که نشانه محبوبیت یک فیلم نزد مردم است و هر سال مدعیانی پیدا می‌شوند تا سیستم جمع‌آوری آرای مردمی را زیر سؤال ببرند. عباس نادران، تهیه‌کننده فیلم شادوران، به نحوه جمع‌آوری آرای مردمی چهلمین جشنواره فیلم فجر معترض است و می‌گوید: «درباره سامانه سمفا شائبه‌هایی وجود دارد که یکی از آن‌ها در پیش‌فروش بلیت‌هاست. ما در جشنواره بزرگانی را داریم که طبیعی است به خاطر اسمشان بلیت فیلم‌هایشان خیلی زود فروخته شود، مثل آقای کیمیایی و محمدحسین مهدویان، اما پیش‌فروش بعضی بلیت‌ها آن هم در دو روز مانده به شروع اکران فیلم به شدت شائبه‌برانگیز است، یعنی عجیب است فیلمی که دیده نشده، هیچ تبلیغاتی نداشته و کارگردانش هم فرد شناخته‌شده‌ای نیست، میزان پیش‌فروش بلیتش ناگهان بالا رود، اما نکته مدنظر من درباره سمفا این بحث نیست چراکه امسال در این سامانه یک مهندسی جدی آرا به نفع یک فیلم در حال رخ دادن است.»

ساماندهی فروش مکانیزه بلیت «سمفا» (سامانه مدیریت و فروش سینما) یک سامانه نوظهور است که برای ساماندهی فروش مکانیزه بلیت سینماها ایجاد شد. این سامانه که از سوی سازمان سینمایی راه‌اندازی شده است، برای دومین سال پیاپی مسئولیت جمع‌آوری آرای بهترین فیلم از نگاه تماشاگران جشنواره فیلم فجر را بر عهده دارد. تا پیش از راه‌اندازی سمفا، وظیفه جمع‌آوری آرای مردمی و اعلام نام بهترین فیلم از نگاه تماشاگران فیلم فجر بر اغلب عهده خانه سینما بود. در نگاه اول انجام مکانیزه امور در سمفا، می‌تواند همه حواشی جمع‌آوری آرای مردمی را از بین ببرد. در دوره‌ای که خانه سینما، جمع‌آوری آرای مردمی را بر عهده داشت، آرای مردمی به صورت دستی شمارش می‌شد، با وجود این اعتراض‌ها نسبت به اینکه آرا چگونه جمع‌آوری و شمارش می‌شود، وجود داشت؛ ایرادی که با آمدن سمفا به نظر از بین رفته بود، ولی نوع دیگری از مشکلات در قامتی جدید به نام سامانه پیامکی رأی دادن خود را جلوه‌گر کرد. سمفا در هر دو سال که مسئولیت جمع‌آوری آرا را داشته است با حواشی دست و پنجه نرم کرده است. در دوره قبلی جشنواره، ماجرای صعود ناگهانی برخی فیلم‌ها در جدول بهترین فیلم از نگاه مردم اعتراض‌هایی را علیه سمفا به دنبال داشت. مهدویان یکی از کارگردانانی بود که اعتراض خود را به سمفا رسانه‌ای کرد. این کارگردان درباره اتفاقات جشنواره سی‌ونهم فیلم فجر نوشت: «ماجرای دستکاری در آرای مردمی جشنواره در سه روز آخر رأی‌گیری، بعد از پیگیری عوامل فیلم‌ها در رسانه‌ها، با یک توضیح غیرشفاف از سوی ستاد جشنواره و ابطال شبانه تعدادی از آرا، سرهم‌بندی شد. استفاده بی‌دلیل و فکرنشده از سامانه فروش (سمفا) و کنار گذاشتن نظارت صنفی خانه سینما بر روند رأی‌گیری مردمی، نتیجه‌ای جز بی‌اعتبار کردن مهم‌ترین سیمرغ جشنواره نداشت. امید که این تجربه ناموفق برای دوره‌های بعدی جشنواره تکرار نشود.»

ایجاد اختلال در سامانه دوره سی‌ونهم اشاره مهدویان به توضیح روابط عمومی جشنواره سی‌ونهم که در بیانیه‌ای چهاربندی، شیوه عملکرد این سامانه را توضیح داده بود، تلویحاً از تلاش برای ایجاد اختلال در این سامانه خبر داده بود. دعوای بهترین فیلم جشنواره سی‌ونهم با دریافت سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران از سوی فیلم «ابلق» به پایان رسید، با این حال امسال فیلمسازان حاضر در جشنواره چهلم خیلی زودتر از سال گذشته شروع به اعتراض به «سمفا» کرده‌اند. علی سرتیپی، تهیه‌کننده فیلم «شهرک» می‌گوید: «در پروسه رأی‌گیری برای بهترین فیلم تماشاگران جشنواره فجر مشکلاتی وجود دارد که متأسفانه در سال‌های قبل هم رخ می‌داد، از جمله اینکه صاحبان فیلم‌ها با هزینه 200 تا 300میلیون تومانی با خرید بلیت آرای فیلم‌های خود را بالا می‌بردند و این معضلی است که باید برطرف شود تا کسانی که رأی می‌دهند هم خودشان بلیت خریده باشند و هم در سالن سینما حضور داشته باشند و فیلم را ببینند.»

پیامک‌هایی که ارسال نشد نادران تهیه‌کننده فیلم «شادروان» نیز مدعی است مچ سمفا را گرفته است. نادران درباره چگونگی رخ دادن تخلف می‌گوید: «از روز اول جشنواره که نمایش فیلم‌ها شروع شد، ما تماس‌های زیادی از افرادی داشتیم که گلایه می‌کردند اصلاً پیامک رأی برای آن‌ها ارسال نشده است و نتوانسته‌اند رأی بدهند. من شخصاً در روز اول جشنواره خیلی نتوانستم این موضوع را پیگیری کنم و احتمال دادم ایرادها فنی باشد و برطرف می‌شود، اما بعد متوجه شدم ماجرا خیلی عجیب است، مثلاً در یک مورد در سینما لوتوس 397نفر به گواه دوربین‌های سینما فیلم شادروان را تماشا کردند و در کمال تعجب فقط برای20نفر پیامک رأی ارسال شده بود. در روز اول نمایش این فیلم در پردیس سینمایی کوروش هم 480تماشاگر در سه سالن خورشید، مایاک و لاله‌زار داشتیم و بلیت فروخته بودیم که در سالن هم حضور داشتند، اما فقط برای 90نفر پیامک فرستاده شده بود. تمام این تخلفات به شکل کاملاً هدایت شده در یکسری سینمای خاص اتفاق می‌افتد.» این تهیه‌کننده در ادامه می‌گوید: «درباره سمفا همیشه گمانه‌زنی و شائبه وجود داشته است، اما برای اولین بار سند و مدرکی برای تخلف آن گرفته‌ایم. من به دوستان حراست سازمان سینمایی و هاشم میرزاخانی گفتم که اصلاً اهل جار و جنجال و مصاحبه نیستم، اما درباره این موضوع تا پای جانم می‌ایستم و حق و حقوقم را می‌گیرم. اصلاً هم مهم نیست که سیمرغی داده شود یا نه، ولی این پرونده را به دلیل آنکه اسنادی در اختیار دارم که هیچ مویی لای درزش نمی‌رود، پیگیری می‌کنم. تمام این اسناد را هم با ادعاهای خود سمفا مطابقت می‌دهم، به همین دلیل به همه دوستان توصیه می‌کنم قبل از آنکه دیر شود، ماجرا را برای فیلم‌های خود پیگیری کنند، چون برای سمفا دیگر آبرویی باقی نمانده است. آنچه من الان توقع دارم این است که دبیر محترم جشنواره و رئیس سازمان سینمایی که در این مدت با پیگیری‌های ایشان به این نقطه رسیده‌ایم، اجازه ندهند یک تعداد افرادی که در سمفا و سینماها سود دارند با حیثیت مهم‌ترین نماد فرهنگی مملکت بازی کنند. الان آنچه در حال رخ دادن است، فقط بی‌اعتبار شدن سیمرغ مردمی نیست بلکه بی‌اعتباری کل جشنواره فجر است و این دولت که شعار شفافیت و عدالت و مبارزه با فساد را می‌دهد، حداقل تلاش کند جلوی چنین تخلف محرزی گرفته شود.» سال گذشته، محمدحسین قاسمی، تهیه‌کننده فیلم «ابلق» نیز با اعتراض به عملکرد سمفا، آن را باعث بی‌اعتباری سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران دانسته بود؛ اتفاقی که امسال هم در حال رخ دادن است.

2323