اعلام هشدار درباره تخریب تخت جمشید

به گزارش خبرآنلاین از ایسنا محوطه باستانی «تُلِ آجری» در حدود 5 کیلومتری شمال غربی تخت جمشید (پارسه) در محل معروف به باغ فیروزی قرار دارد. باستان‌شناسان در این محوطه، دروازه کورش یا تخت جمشید (پارس) را شناسایی کرده‌اند. آن‌ها با کشف کتیبه‌های میخی بابلی و عیلامی و با توجه به کارکرد بنا، به این نتیجه رسیده‌اند که این بنا یک دروازه یادمانی از آغاز دوره هخامنشی بوده است.

در گزارش‌های باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی نیز آمده است که این دروازه باشکوه، در مقیاس وسیع‌تری طرح دروازه معروف ایشتار (حدود 580 پیش از میلاد) را تکرار می‌کند که پیش از ساخت تختگاه تخت جمشید در دوره یکی از دو پادشاه نخستین پارسیان بنا شده است. احتمالا، هدف از ساخت این دروازه برای نشان دادن فتح شهر بابل در سال 539 پیش از میلاد در دوره کوروش بزرگ بوده است. این بنا به طور کامل از آجر و خشت ساخته شده است. نمای سرتاسر دیوارها با آجرهای لعاب‌دار تزئین شده است. تزئین بخش پایین دیوارها دارای نقوش هندسی و گل است. آجرهای لعاب‌دار متعدد مکشوفه از آوارهای بنا نشان می‌دهد سرتاسر سطوح دیوارها با نقوش حیوانات اسطوره‌ای گاو نر و حیوان ترکیبی «موشخوشو» تزئین شده بود.

ابعاد محوطه تل آجری 30 در 40 متر است. تپه‌ای باستانی به ارتفاع سه‌متر از سطح زمین‌های اطراف در حریم درجه 1 تخت جمشید واقع شده است. این محوطه باستانی در تاریخ 17/3/ 1385 با شماره 15530 در فهرست میراث ملی کشور ثبت شده است.

یاوش آریا، پژوهشگر و کنشگر میراث فرهنگی اکنون تصاویری را از وضعیت این محوطه هخامنشی پس از باران‌های فصلی منتشر کرده و درباره آن می‌گوید: تل آجری را که با نام دروازه شهر پارسه (تخت جمشید) می‌شناسیم، یکی از مهم‌ترین محوطه‌های اوایل دوره هخامنشی در دشت مَرودَشت است که دارای اهمیت به سزایی در زمینه پژوهش و مطالعه‌های باستان شناختی است و نزد کارشناسان و باستان شناسان جایگاه ویژه ای دارد. این محوطه ارزشمند و مهم اوایل هخامنشی در نیمه دوم سال 1396 خورشیدی از سوی سرپرست کاوش‌های باستان شناختی آن، تبدیل به سایت موزه شد. همان زمان نیز به انگیزه پایان نیافتن کامل کاوش و پژوهش‌های باستان شناختی و تاریخی محوطه و همچنین آسیب‌رسانی به عَرصه آن به سبب پدیداری سایت موزه، مورد انتقاد کارشناسان میراث فرهنگی و باستان‌شناسان قرار گرفت و نقدهای فراوانی در همین زمینه در رسانه‌ها منتشر شد.

او اضافه کرد: اکنون در پی بارندگی‌های اَندک پاییزی در شهرستان مرودشت، آب‌های ناشی از بارندگی به درون سایت موزه «تل آجری» رِخنه کرده و سبب آسیب رساندن به بقایای مهم و بسیار ارزشمند معماری هخامنشی محوطه شده است و باید زودتر برای آن چاره اندیشید.

برخی کارشناسان حفاظت و مرمت نیز به سقفی که در این محوطه ایجاد شده و نصب آن روی پایه‌های متعدد فلزی و بتن‌ریزی در محوطه باستانی انجام شد و در زمان خود واکنش‌برانگیز شد، اشاره کرده و آن را برای حفاظت از تل آجری و آجرهای دروازه بیرون آمده از خاک مناسب نداسته‌اند و گفته‌اند که این سقف تنها بخشی از عرصه تل آجری را پوشش می‌دهد و این سقف به سبب پایه‌های فراوان و شیوه طراحی به هیچ‌وجه مناسب یک محوطه باستانی نبوده و نتوانسته در برابر باران چندان محافظت کند.

233217