افزایش 20 درصدی یارانه ها با تورم بیش از 50 درصدی خوراکی ها تناسب ندارد
با توجه به تورم سنگینی که کالاهای اساسی از خرداد سال گذشته تا کنون تجربه کرده اند، افزایش 20 درصدی یارانه ها که اخیرا در دستور کار سازمان برنامه و بودجه قرار گرفته است عملا تناسبی با این تورم ندارد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در روز گذشته طبق اعلام داوود منظور رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه اجرای فراگیر کالابرگ الکترونیک در روزهای آینده برای سه دهک اول درآمدی آغاز خواهد شد. بر این اساس افزایش 20درصدی مبلغ یارانه در صورت استفاده از آن برای خرید 9 قلم کالای اساسی مشمول طرح کالابرگ الکترونیک کلید خواهد خورد. همچنین امکان استفاده از یارانه ماه بعد برای خرید کالاهای مشمول طرح کالابرگ الکترونیک در هر ماه فراهم شده است.
منابع هدفمندی در لایحه بودجه سال 1402 معادل 660 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که نسبت به قانون بودجه سال1401، 24 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. همچنین گفتنی است تغییر نرخ تسعیر که در بودجه ی سال گذشته حدود 23 هزار تومان بود و در بودجه سال 1402 به حدود 28500 تومان رسیده است، سبب افزایش منابع دولت در تبصره 14 خواهد شد.
لازم به ذکر است با توجه به تغییر نرخ تسعیر از 24 هزار تومان به 28 هزار تومان، پیشتر بحث افزایش میزان یارانه نقدی مطرح شده بود که رئیس سابق سازمان برنامه با این موضوع مخالفت کرد. به نظر می رسد میرکاظمی از این جهت با افزایش یارانه ها مخالف می کرد، که احتمال می داد بخشی از منابع تبصره 14 محقق نشود و بنابراین قصد نداشت تا مصارف تبصره را افزایش دهد.
افزایش 20 درصدی یارانه ها تناسبی با تورم بیش از 50 درصدی خوراکی ها ندارد
طبق آمارهای رسمی مرکز آمار ایران، از اردیبهشت ماه سال گذشته که سیاست حذف ارز ترجیحی در دستور کار دولت قرار گرفت، تورم مواد خوراکی اعداد عجیب غریبی را ثبت کرد. البته بر اساس حکم قانون بودجه 1401، دولت مکلف شده بود تا بعد از حذف ارز 4200 تومانی و برای پوشش افزایش قیمت کالاهای اساسی، از طریق ساز وکار کالابرگ الکترونیک نسبت به بازتوزیع یارانه کالاهای اساسی (در قالب توزیع مستقیم کالا) اقدام کند و در واقع جهش قیمتی کالاهای اساسی را از این محل تا حدودی جبران کند. ساز و کاری که اجرای آن علاوه بر اینکه به تعویق افتاد هرگز به صورت کامل پیاده سازی نشد و مشخصا نتوانست تبعات ناشی از افزایش شدید قیمت ها (خصوصا قیمت خوراکی ها) را جبران کند. به دنبال این اتفاق از خرداد سال گذشته تورم نقطه ای مواد غذایی و خوراکی ها در روندی صعودی قرار گرفت و اعدادی فراتر از 50 در صد را ثبت کرد و در برخی ماه ها حتی به نزدیک هایی 70 درصد هم رسید.
بنابراین در چنین شرایطی، افزایش 20 درصدی یارانه ها که در دستور کار جدید سازمان برنامه و بودجه قرار گرفته، به هیچ وجه افزایش قابل توجهی به نظر نمی رسد. همچنین جدا از مطالبه ای که در خصوص افزایش یارانه ها متناسب با تورم سنگین کالاهای اساسی خصوصا خوراکی ها (با توجه به تحت تاثیر قرار گرفتن سبد غذایی دهک های پایین جامعه) وجود دارد، از طرفی سازمان برنامه و بودجه مشخصا باید مشخص کند که افزایش 20 درصدی یارانه ها به منظور تخصیص کالابرگ برای سه دهک پایین جامعه چه مقدار بر روی مصارف تبصره 14 اثر گذار است و منابع مورد نیاز آن مشخصا از کجا تامین و تخصیص داده خواهد شد.