انتقاد رئیس دیوان عالی کشور از ارجاع ماهانه 2000 پرونده اختلاف

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ حجت‌الاسلام سید احمد مرتضوی‌مقدم، در جلسه هیئت نظارت دیوان عالی کشور با قضات مجتمع قضائی عدالت، گفت: یکی از وظایف مهم دیوان عالی کشور طبق اصل صدوشصت‌ویک قانون اساسی، نظارت بر احکام دادگاه‌ها و محاکم است، این در حالی است که با دستورالعمل رئیس قوه قضائیه وظایف و تکالیف دیوان عالی کشور در این زمینه مشخص شده است.

قضات مستعد و پرکار برای ارتقا و تشویق شناسایی شوند

رئیس دیوان عالی کشور با تأکید بر لزوم نظارت بر احکام صادره تصریح کرد: پیش از این، نظارت دیوان عالی کشور در مورد پرونده‌هایی که فرجام‌خواهی می‌شد صورت می‌گرفت اما از آنجایی که بسیاری از پرونده‌ها قابل فرجام‌خواهی نیست؛ بر این اساس همکاران ما به‌صورت دوره‌ای در واحدهای قضائی حضور پیدا می‌کنند و از نزدیک به بررسی پرونده‌ها و شیوه دادرسی و محاکمه می‌پردازند‌، در این میان علاوه بر نظارت بر اصول دادرسی، قضات مستعد و پرکار نیز برای ارتقا و تشویق شناسایی می‌شوند.

به هیچ وجه دنبال ثبت تخلف و مچ‌گیری نیستیم

مرتضوی‌مقدم با تأکید بر اینکه قصد و نیت ما در نظارت مچ‌گیری نیست، گفت: در بازدیدهای دوره‌ای و مستمر از مجتمع‌های قضائی ایرادات و اشکالات موجود به همکاران تذکر داده می‌شود، ما به هیچ وجه دنبال ثبت تخلف و مچ‌گیری نیستیم بلکه در جهت اجرای عدالت همکاران از هرگونه مشورت و راهنمایی نیز دریغ نمی‌کنند.

دو سوم پرونده‌های ورودی به دیوان عالی کشور پرونده فرجامی نیست

رئیس دیوان عالی کشور در ادامه به برخی مشکلات موجود اشاره و اظهار کرد: بخش عمده‌ای از پرونده‌ها که قضات ما در دیوان عالی کشور درگیر آن هستند فرجامی نیست، شاید بتوان گفت دو سوم پرونده‌های ورودی به دیوان عالی کشور پرونده‌های فرجامی نیست و همین فراوانی موجب شده قضات ما ناخواسته درگیر این پرونده‌ها شوند و نتوانند به کار اصلی خود بپردازند.

انتقاد از ارجاع ماهانه 2 هزار پرونده اختلاف در صلاحیت به دیوان عالی کشور

مرتضوی‌مقدم ضمن انتقاد از اینکه اختلاف در صلاحیت، ماهانه 2 هزار پرونده را در دیوان عالی کشور به خود اختصاص داده است، گفت: بیشترین عدم صلاحیت‌ها را در دادسراها داریم، هدف ما احقاق حق است، در این زمینه از همان ابتدای کار دقت کنید تا با صدور عدم صلاحیت، پرونده در دست‌انداز نیفتد، این در حالی است که بسیاری از این عدم صلاحیت‌ها بی‌مورد است و رد می‌شود.

گاهی لازم نیست حکم به بی‌حقی یا رد دعوا بدهید

وی در ادامه نکاتی را از باب تذکر به همکاران قضائی و اداری مطرح کرد و گفت: در جریان رسیدگی به پرونده‌ها گاهی لازم نیست حکم به بی‌حقی یا رد دعوا بدهید، چرا که در این صورت فرد راهی برای طرح دوباره دعوا ندارد، در اینگونه موارد قرار عدم استماع دعوا صادر کنید تا اگر فرد بعدها به مدرکی دست یافت بتواند برای احقاق حق، خواسته‌اش را پیگیری کند.

با صلح و سازش پرونده مختومه کنید

رئیس دیوان عالی کشور به اهمیت صلح و سازش در پرونده‌ها اشاره و تصریح کرد: بعضی پرونده‌ها قابل مصالحه هست در این زمینه تلاش کنید که رضای خداوند نیز در آن است، برخی پرونده‌های سنگین و پیچیده در شعبه اول دیوان عالی کشور منتهی به صلح شده است و بنده خود شخصاً پیگیر این قبیل پرونده‌ها بوده‌ام، در نظر داشته باشید که با صلح و سازش پرونده مختومه می‌شود در صورتی که اگر خدای ناکرده حکم اشتباهی صادر کنید، دعاوی متعددی زاییده حکم اشتباه شما خواهد بود.

قضات اطلاعات فقهی، حقوقی و قانونی خود را بالا ببرند

مرتضوی‌مقدم بر لزوم به روز بودن علم قاضی تأکید کرد و گفت: قضات برای صدور آرای متقن و داوری بدون نقص باید اطلاعات فقهی، حقوقی و قانونی خود را بالا ببرند.

وی در تشریح این مطلب ضمن توصیه‌ای به قضات اظهار کرد: همواره یک کتاب حقوقی همراه خود داشته باشید و در اوقات فراغت آن را مطالعه کنید، مشورت را سرلوحه کار خود قرار دهید، مشورت کردن امر مفیدی است و به نوعی مشارکت در عقل و علم دیگران است، بنده نیز از همان ابتدا در رسیدگی به پرونده‌ها و در صدور رأی با پیشکسوت‌ها و قضات باتجربه مشورت می کردم.

دسته‌بندی آرای وحدت رویه برای تسهیل در دسترسی قضات

رئیس دیوان عالی کشور در ارتباط با وحدت رویه‌های قضائی خطاب به قضات تصریح کرد: چنانچه اختلاف نظر و یا رویه‌های مختلفی از قانون را مشاهده کردید، حتماً موارد موجود را به معاونت هیئت عمومی منعکس کنید، مطلوب است که دادگاهها بر اساس رویه خاص رأی بدهند و سلیقه‌ها و نظرهای مختلف در پرونده لحاظ نشود.

وی ادامه داد: آرای وحدت رویه در حوزه هیئت عمومی و پایگاه اطلاع‌رسانی دیوان عالی کشور بر اساس موضوع و شماره رأی دسته‌بندی شده است و در این رابطه قضات به راحتی میتوانند به آرا دسترسی داشته باشند.

همه ما با توجه به وظیفه خاص خود در معرض اتهام هستیم

مرتضوی‌مقدم در این جلسه بخش دیگری از سخنان خود را به بیان برخی توصیههای حفاظتی اختصاص داد و گفت: همه ما با توجه به وظیفه خاص خود در معرض اتهام هستیم، در تماسهای تلفنی و پیامک‌ها، مراجعه کننده‌ها، دلال‌ها، واسطه‌ها و نحوه رفتار طرفین هوشیار باشید؛ گاهی ممکن است برخی بخواهند قضات ما را بدنام کنند در این زمینه بسیار مراقبت کنید.

آسیبشناسی از نواقص و اشکالات در جهت کاهش اطاله دادرسی

رئیس دیوان عالی کشور در پایان ضمن تشکر و قدردانی از قضات و همکارن قضائی با بیان اینکه هیئت نظارت دیوان عالی کشور تاکنون از محاکم و مجتمعهای قضایی 16 استان در سراسر کشور نظارت و بازدید به عمل آورده‌اند خاطرنشان کرد: از اشکالات و نواقص موجود آسیب‌شناسی صورت گرفته و گزارش مواردی که عمومیت دارد آن به صورت مکتوب ارائه شده است؛ این موارد در جهت کاهش اطاله دادرسی و عملکرد هر چه بهتر در زمینه دادرسی و احقاق حق و عدالت در قالب کتابچه‌ای منتشر خواهد شد.