انتقاد شدید از نپرداختن مالیات توسط اصناف / سیستم مالیاتی تغییر می کند؟

یکی از مسائل مهم در بحث‌های مالیاتی کشورها، مالیات ستانی عادلانه است. دولت‌ها تلاش‌های مختلفی را برای جمع‌آوری مالیات از همه افراد و پرداخت به اداره کشور انجام داده‌اند، اما به نظر کارشناسان، برخی از روندها هنوز نیاز به تغییر دارند.

دولت سیزدهم در راستای بهبود وضعیت مالیات ستانی در کشور اقداماتی را در دستور کار خود قرار داده است. بر اثر همین اقدامات، بهبود نسبی در نظام مالیات ستانی کشور رقم خورده است، به طور مثال، برخی مشاغل خاص که قبلاً با اظهار کم فروشی مالیات بسیار پایینی پرداخت می‌کردند، در سال 1401 نسبت به دو سال قبل از آن به مراتب مالیات واقعی‌تری پرداخت کرده‌اند.

مالیات یکی از منابع اصلی درآمدی محسوب می‌شود که سهم بسزایی در تأمین بودجه کشورها دارد اما وجود منابع عظیم نفت و گاز در دسترس باعث شده است که به طور شایسته به مالیات به عنوان یک منبع پایدار درآمدی دولت نگاه نکرده باشیم.

مشاغل و اصناف سهم 30 درصدی از اقتصاد دارند اما سهمشان از مالیات فقط 6 درصد است

محمدرضا یزدی زاده، کارشناس امور مالیاتی در مورد این موضوع که مشاغل و اصناف سهم 20 الی 30 درصدی در تولید ناخالص ملی کشور دارند اما فقط 6 درصد از درآمدهای مالیاتی دولت را تشکیل می دهند، تصریح کرد: وقتی بحث را از این منظر پیش می بریم، باید مواظب باشیم که گمراه نشویم. باید اول مشخص کنیم منظورمان از مشاغل چیست. وقتی این واژه را به کار می بریم، بسیاری از مردم نمی دانند که دقیقاً در مورد چه کسانی صحبت می کنیم.

وی ادامه داد: مشاغل تمام فعالیت های اقتصادی و ایجاد درآمد را که شرکت نیستند، شامل می شود. در این طبقه بندی وکیل، پزشک، تاجر تا صنوف وجود دارند. بنابراین، در مورد کل فعالیت های اقتصادی در قالب غیرشرکتی صحبت می کنیم.

این کارشناس امور مالیاتی خاطرنشان کرد: حدود چهار میلیون فعال اقتصادی در بخش مشاغل و اصناف فعالیت دارند. وقتی سهم آن ها را از اقتصاد مطرح می کنیم، فقط در مورد بخش شفاف اقتصاد آمار می دهیم. به طور مثال، اگر می گویی مشاغل دارای سهم 20 الی 30 درصدی در تولید ناخالص ملی هستند، این آمار را برای بخش شفاف اقتصاد در نظر گرفته ایم و سهم واقعی با احتساب اقتصاد زیرزمینی بسیار بیشتر است.

یزدی زاده گفت: مشاغل و اصناف نسبت به سهمی که در اقتصاد کشور دارند، مالیات بسیار ناچیزی پرداخت می کنند. این موضوع ریشه در سیستم سنتی مالیاتی کشور دارد. همیشه فرض بر این بوده است که پایه های مالیاتی مشاغل و اصناف که در پرونده وجود دارند، صحیح است و بنابراین سالی یک درصد بر این پایه اضافه می شود. پایه مالیاتی و درصدی که اضافه کرده ایم، متناسب با واقعیت نبوده است.

در طول تاریخ اصناف و مشاغل همیشه کمترین مالیات را پرداخت کرده اند

وی ادامه داد: در طول تاریخ اصناف و مشاغل همیشه کمترین مالیات را پرداخت کرده اند. البته برخی از اصناف به ویژه واحدهایی که در حوزه تولید کار می کنند، مالیات شان قابل برآورد است. این دسته از اصناف مالیات شان را بر اساس واقعیت و عدالت می پردازند اما عموماً این طور است که مشاغل و اصناف مالیات حقه پرداخت نمی کنند.

این کارشناس امور مالیاتی خاطرنشان کرد: ما با معضلی در زمینه مالیات کسانی که مالیات های تکلیفی به آن ها اصابت نمی کند، چه شرکت ها و چه اشخاص حقیقی نسبت به حقوق بگیران مواجه هستیم. اتفاق بد این است که حقوق بگیران بدون هیچ وقفه ای مالیات شان را بدون هیچ گونه امکان فرار مالیاتی یا چانه زنی پرداخت می کنند.

یزدی زاده گفت: در حالی مالیات حقوق بگیران سر ماه از حقوق شان کسر می شود که فعالان اقتصادی شامل اشخاص حقیقی (مشاغل) و اشخاص حقوقی (شرکت ها) مالیات شان را به طور متوسط با دو سال و نیم تأخیر می پردازند و از طرف دیگر سهم بخش مشاغل و اصناف به نسبت اقتصاد واقعی کشور بسیار قابل توجه است ولی نسبت به سهم در اقتصاد، مالیات بسیار کمتری می پردازند.