انسان‌ها بدون قصه معنا ندارند
یک نویسنده گفت: انسان‌ها بدون قصه معنا ندارند و قرآن پر از قصه پیامبران است و حتی درباره بعد از مرگ هم قصه و داستان وجود دارد.
نشست «دل تاجیک و ایرانی» با حضور و شعرخوانی دولت رحمانیان، ابوسعید واحد، بزرگمهر بهادر و بزرگمهر حکیم از شاعران تاجیکستانی و مصطفی محدثی‌خراسانی؛ شاعر ایرانی و با سخنرانی محمدعلی رکنی، نویسنده ایرانی در حاشیه یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تاجیکستان برگزار شد.
مصطفی محدثی خراسانی در این محفل شعر زیر را درباره فردوسی خواند:
قصه‌پرداز توحیدی‌ای مرد
مشرق صبح جاویدی‌ای مرد
از رسولان مهری و پیوند
شاعر جلوه‌های خداوند
شاعر اوجمندان روحی
راوی قصه‌های شکوهی
واژه‌های تو سرشار جان است
هدیه روشن آسمان است‌ای حماسه‌ترین‌ای ترانه‌ای گهر‌های ما را خزانه
پرده‌خوان ازل تا ابد، تو
وارث روشنی و خرد، تو
تک‌سوار خطرپوی دشتی
با سیاوش از آتش گذشتی
جوهر آن چکامه تو هستی
رستم شاهنامه تو هستی
در امان از گزند زمانی
جاودان جاودان جاودانی
در ادامه، محمدعلی رکنی با بیان اینکه فهم همه چیز با قصه بوده و قصه یک زبان انسانی جهان شمول است که در آن اشتراکات خود را پیدا و روایت می‌کنیم، گفت: ما با داستان زندگی می‌کنیم، می‌خوابیم و بزرگ می‌شویم و از دنیا می‌رویم. در فضای سیاسی قدرتی موفق‌تر است که قصه باورپذیرتری برای دنیا داشته باشد و روایت متفاوتی ارائه کند. به دنبال آن می‌تواند قصه و روایت خود را بر جهان غالب کند و حرفش را بر کرسی بنشاند.
این نویسنده ادامه داد: انسان‌ها بدون قصه معنا ندارند و قرآن پر از قصه پیامبران است و حتی درباره بعد از مرگ هم قصه و داستان وجود دارد. به عنوان کسی که می‌خواهد نویسنده شود هر چه بتوانیم این فضا را درک کنیم، می‌توانیم جهان و قصه خودمان را به آدم‌ها منتقل کنیم. این قدرت ادبیات، نوشتن و انتقال مفاهیم است. نویسندگان روسیه، قصه روسیه را به تمام دنیا فرستادند و ما روسیه را با قصه‌های «جنگ و صلح»، «برادران کارامازوف»، «جنایت و مکافات» و... می‌شناسیم.
رکنی افزود: قصه‌ها ما را در دنیا سیر می‌دهند و ما سوار بر ابر خودمان را به همه دنیا می‌رسانیم. بعد از ورود صنعت عکاسی این تصور ایجاد شد که صنعت نقاشی از بین می‌رود، اما اینگونه نشد. چون انسان به خلق هنرمندانه نیاز دارد و از جهان خلق لذت می‌برد. یک بُعد از وجود انسان نیاز به تخیل دارد. داستان، رمان و قصه بعد از صنعت سینما ادامه پیدا می‌کند و طرفدار دارد؛ سینما بُعد صدا، نور، تصویر و... دارد، اما خیال‌انگیز بودن و کشف، در قصه‌ها اتفاق می‌افتد.
وی خطاب به نوجوانان علاقه‌مند به نویسندگی مطرح کرد: نویسندگی کار مقدس، بزرگ و بزرگترین کار عالم است و ما بالاتر از نویسنده نداریم. جایگاه نویسنده‌ها بالاترین جایگاه است و اثری که نویسنده‌ها روی مردم می‌گذارند از سیاستمداران بیشتر است. نویسنده‌ها در دنیا مکاتب فکری به وجود آورده‌اند و از دل رمان‌ها، انقلاب‌ها به وجود آمده است. جایگاه نویسنده خیلی مهم است، چون نویسنده باید جایی قرار بگیرد که نه تنها از مردم کشور خود بلکه از مردم کشور‌های جهان چند قدم جلوتر باشد و بتواند آینده را زودتر ببیند و بفهمد. حساسیت نویسندگان نسبت به اطراف باید بیشتر باشد. اساسا زیست نویسنده چیز دیگری است و جهان را طور دیگری می‌بیند.
این نویسنده در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به دیدن نادیده‌ها توسط نویسندگان گفت: انسان‌ها جهان را می‌بینند، اما نویسنده‌ها جهان را مشاهده می‌کنند و چیز‌هایی را می‌بینند که آدم‌های معمولی آن‌ها را نمی‌بینند. با نویسنده شدن، یک آدم متفاوتی می‌شوید و از جهان جدید، آرزوها، حرف‌های نگفته و ناگفته حرف می‌زنید و این لذت‌بخش است. نویسنده‌ها باید در داستان‌ها جهان را به سمت صلح و دوستی ببرند و در قصه‌ها به آدم‌ها یاد بدهند که همدیگر را بشنوند. با خواندن داستان، آدم‌های متفاوت می‌شویم و رشد می‌کنیم. آدم‌هایی که رمان نمی‌خوانند اندازه فکر و جهانشان کوچک است، چون جهان رمان به ما فرصت می‌دهد آدم‌های دیگر را ببینم و خودمان را جای آن‌ها قرار دهیم.
رکنی در پایان گفت: اگر سیاستمداران همه دنیا اهل ادبیات و رمان بودند دنیا خیلی جای بهتری بود، چون رمان آدم‌ها را رشد می‌دهد و از جهان فکری کوچک وارد دنیای بزرگتری می‌کند. در ادبیات و رمان چند صدایی مهم است. همه نوجوانان و جوانان را به خواندن رمان دعوت می‌کنم.
یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تاجیکستان با حضور هشت کشور خارجی و مشارکت 50 ناشر از کشور‌های مختلف از یازدهم تا سیزدهم مهر ماه 1402برگزار شد.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات