اکسیژن‌رسانی به میانکاله با انتقال آب از نکارود / پای خشکسالی در میان نیست

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از بلاغ، طی روزها و هفته‌های اخیر، مرگ پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله در صدر رسانه‌های مازندران و متعاقب آن کشور قرار گرفت، واقعه‌ای که منجر به تلف شدن بیش از 12 هزار پرنده زمستان‌گذران در پهنه شمالی کشور شد. هر چند در روزهای نخستین گمانه‌زنی‌های متفاوتی از سوی کارشناسان و صاحب‌نظران از مسمومیت توسط عوامل انسانی گرفته تا شیوع بیماری ناشناخته و فرضیه‌های دیگر در رسانه‌ها و فضای مجازی مطرح شد اما در ادامه با آزمایشات گسترده سازمان دامپزشکی، سم بوتولیسم به عنوان متهم اصلی کشتار و تارومار هزاران پرنده مهاجر در این تالاب اعلام شد. بر اساس گفته‌های کارشناسان، با توجه به اینکه آب تالاب میانکاله راکد و باتلاقی بوده، بیماری بوتولیسم ناشی از همین شرایط منجر به تولید سم در گیاه و آب در این منطقه کرده و با تغذیه پرندگان از این آب و گیاه، منجر به تلفات آن‌ها شده است. این گفته‌ها می‌افزاید: مرگ و میر پرندگان با درصد بالا بر اثر این سم طبیعی بوده و نوع بیماری که در پرندگان میانکاله مشاهده شده از نوع تیپ " سی ام " است که قابلیت انتقال از پرندگان به انسان را ندارد. با گذشت روزها و هفته‌ها از آغاز تلفات پرندگان در این تالاب، هر چند به لحاظ کمی از تعداد مرگ‌ومیر پرندگان در این تالاب کاسته شده اما همچنان بوتولیسم از پرندگان تلفات می‌گیرد. طی روزجاری، خبر انتقال آب مازاد نکارود به زهکش التپه و ورود آن به تالاب میانکاله دست به دست در فضای مجازی و رسانه‌ها منتشر شد. بنا بر اظهارات حیدر داودیان معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای مازندران با اجرای 30 کیلومتر از کانال اصلی شبکه آبیاری و زهکشی گلورد، از طریق سد انحرافی بایکلا و 30 کیلومتر کانال اصلی، آب مازاد رودخانه نکارود به زهکش التپه انتقال و آب آن وارد تالاب میانکاله می‌شود. بر اساس این گزارش، زهکش التپه که عملیات اجرایی آن در سال‌جاری شروع شده بود، طول آن 6 کیلومتر بوده که علاوه بر آب‌های مازاد سطحی منطقه امکان دریافت آب از شبکه گلورد را دارا بوده و پس از دریافت به تالاب میانکاله تخلیه می‌کند. بنا بر گفته این مسئول، بهره‌برداری از این بخش از طرح در دهه فجر آغاز شد که در حال حاضر با توجه به آب مازاد رودخانه نکارود که وارد دریا می‌شود، از طریق 30 کیلومتر کانال و 6 کیلومتر زهکش وارد تالاب میانکاله می‌شود که حجم آب انتقالی حدود 5 مترمکعب در ثانیه است. بنا بر اعلام آب منطقه‌ای، تاکنون حدود 125 کیلومتر کانال اصلی درجه یک و دو و 60 کیلومتر زهکش در محدوده شهرستان نکا و بهشهر اجرا شده و پیشرفت این طرح بالغ بر 81 درصد بوده است. به گفته داودیان، تاکنون 135 میلیارد تومان از محل اعتبارات عمومی و 38.7 میلیون یورو از محل تسهیلات بانک توسعه اسلامی برای این طرح هزینه شده است که با تکمیل باقیمانده طرح که شامل 80 کیلومتر کانال درجه یک و دو و 50 کیلومتر زهکش، ضمن تامین آب زراعی 25 هزار هکتار از اراضی کشاورزی منطقه، هرساله آب‌های مناسبی در تالاب میانکاله و آب‌بندان‌های منطقه ذخیره خواهد شد. هر چند در پی این اقدام، رسانه‌ها این انتقال آب از نکارود به میانکاله را تحت عنوان "حق‌آبه جدید" برای جلوگیری و کاهش میزان خشکسالی این تالاب برشمردند اما حسینعلی ابراهیمی مدیرکل محیط زیست مازندران نظر متفاوتی دارد. وی با بیان اینکه این انتقال آب در پی راه حلی برای نجات پرندگان زمستان‌گذران میانکاله و با مشارکت آب منطقه‌ای انجام شد؛ اظهار کرد: در حال حاضر، اصلا بحث خشکسالی مطرح نیست. مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران خاطرنشان کرد: در ادامه با مشخص شدن علت اصلی این واقعه تلخ، پیگیری‌ها برای یافتن راه حلی برای رفع یا کاهش مسمومیت ناشی از تولید این سم در تالاب به این تصمیم منجر شد که با تزریق آب به میانکاله، از فعالیت این سم کاسته و اکسیژن به این تالاب تزریق شود. ابراهیمی ادامه داد: وقتی مشخص شد که تلفات پرندگان در این تالاب به دلیل بوتولیسم است، و این سم خطرناک در آب منتشر و به پرندگان منتقل شده است، آب منطقه‌ای مساعدت کردند و آب نکارود را در میانکاله رها کردند تا اکسیژن بیشتری به تالاب میانکاله تزریق شود. وی در خصوص میزان تلفات تا این لحظه گفت: با توجه به طوفانی بودن خلیج، باید منتظر آرام شدن خلیج باشیم تا بررسی دقیقی صورت بگیرد اما آنچه مسلم است از تعداد تلفات خیلی کاسته شده است. مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران معتقد است هر چند انتقال آب نکارود به میانکاله بر حجم میزان آب این تالاب به خودی خود می‌افزاید اما علت اصلی این انتقال تغییر در شرایط اکوسیستم تالاب بوده تا فعالیت سم بوتولیسم را به حداقل برساند. ابراهیمی متذکر شد: خوشبختانه بارش‌های چند روز گذشته بسیار در تحقق این موضوع که یک شیوه علمی برای مهار این سم است، کمک کرده و میزان اکسیژن دهی باران به مراتب خیلی بیشتر از انتقال آب است. وی اعلام کرد: برای اینکه اکوسیستم، اکسیژن دهی آن افزایش یابد، بنا بر تصمیم کمیته فنی این راهکار علمی پیشنهاد شد و متعاقب آن نیز اجرایی شد. مدیرکل محیط زیست مازندران در پاسخ به این سوال که این راهکار نمونه موفق دیگری داشته یا اینکه به عنوان یک فرضیه و پیشنهاد به اجرا در آمده، عنوان کرد: این راهکار یکی از ده‌ها راهی بود که وجود داشت و پس از پیشنهاد، بررسی شد و تصمیم به اجرای آن گرفته شد. ابراهیمی اضافه کرد: وقتی می‌گوییم جایی دچار مسمومیت طبیعی شد، باید به آن نقطه، اکسیژن رسانی کنیم و این اکسیژن دهی، راه‌های متفاوتی دارد که یکی از آن راه‌ها، رساندن آب به آن نقطه است تا اکوسیستم کمی خودش را احیا کند. به گفته وی، با انتقال آب به میانکاله، ضمن اکیژن رسانی به تالاب، فعالیت بوتولونیوم نیز کم خواهد شد و با این راهکار تلاش داریم تا تالاب را از این سم، پاکسازی و تلفات را به حداقل برسانیم؛ امری که به نظر میرسد با بارش باران و طوفان روزهای گذشته، تحقق آن امیدوارتر بوده است. باید دید آیا راهکار نفس دهان به دهان نکارود به میانکاله، تا چه حد راهگشا خواهد بود و آیا این راهکار، بوتولیسم را از پای در خواهد آورد یا خیر؟ اما در مجموع باید گفت تلفات هزاران پرنده در میانکاله یکی از اتفاقات تلخ زیست محیطی طی سال‌جاری در استان بوده است که پای همه اقشار و گروه‌ها را از مردم و تشکل‌ها گرفته تا مسئولان و دستگاه‌ها را به میدان آورد. گفتنی است شبه جزیره میانکاله شبه جزیره‌ای در منتهی‌الیه جنوب شرقی دریای مازندران، در دوازده کیلومتری شمال شهر بهشهر واقع می‌باشد. مساحت آن بیش از 68 هزار هکتار و ارتفاع آن بین 15 تا 28 متر کمتر از سطح دریای آزاد است. میانکاله از سال 1348 به عنوان «منطقه حفاظت‌شده» تعیین شد و هم‌اکنون با عناوین پناهگاه حیات وحش، تالاب بین‌المللی و ذخیره‌گاه طبیعی زیست‌کره تحت حفاظت محیط زیست قرار دارد. سلامتی نسبی میانکاله موجب شده تا تالاب‌ها و سواحل این منطقه علاوه بر پرندگان مهاجر، محل تخم‌گذاری و زیستگاه اصلی بسیاری از ماهیان دریای خزر نیز باشد، به ویژه کپور و کفال و ماهیان خاویاری. نزدیک به نیمی از خاویار ایران از آب‌های این منطقه صید می‌شود شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش میانکاله زیستگاه زمستان گذرانی و جوجه آوری انواع گوناگونی از پرندگان آبزی و کنار آبزی که نزدیک به 100 گونه می‌باشد را شامل می‌باشد علاوه بر این عرصه خشکی میانکاله زیستگاه مهمی برای گونه‌های بومی قرقاول خزری ودراج محسوب می‌شود. بخش خشکی میان کاله با سیمای دشتی به صورت نوار باریکی از شمال به سواحل جنوب شرقی دریای خزر و از جنوب به آب‌های خلیج و تالاب میانکاله محدود می‌شود. بخش آبی میانکاله نیز از جهت اینکه محل تخم ریزی و تکثیر ماهیان بومی و تجاری دریای خزر همانند کپور، کفال، کلمه، سفید و غیره می‌باشد از اهمیت خاصی در حفظ و تداوم ذخایر ماهیان دریای خزر برخوردار است. شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش میانکاله مامن طیف وسیعی از پرندگان آبزی مهاجر و جوجه‌آور و حمایت شده از جمله فلامینگو، پلیکان سفید، پلیکان خاکستری، قوی کوچک، قوی گنگ، قوی فریاد کش، اردک سر سفید، غاز پیشانی سفید کوچک، مرگوس بزرگ، سنقر تالابی، عقاب دریایی دم سفید و پرندگان خشکی زی همانند قرقاول خزری، دراج و زنبور خوار محسوب می‌گردد. انتهای پیام /