اکوسیستم نوآوری ایران هنوز از ابزارهای مالی متناسب برخوردار نیست

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در اولین رویداد «جایزه تأمین مالی فناوری و نوآوری ایران» که امروز در سالن قلم کتابخانه ملی برگزار شد، محمد نبی شهیکی به عنوان معاون فناوری و نوآوری سخن گفت و به بررسی وضعیت زنجیره نوآوری کشور پرداخت.

شهیکی در این مراسم اظهار کرد: واقعاً باید دید کدام بخش از زنجیره نوآوری کشور عملکرد مطلوبی دارد و کدام بخش نیازمند تقویت است. اگر بر اساس شاخص‌های مشخص مورد ارزیابی قرار گیرد، می‌توان به پاسخ دقیق‌تری رسید، اما تجربه زیستی من در این اکوسیستم نشان می‌دهد که مؤلفه‌ها و متغیرهای متعددی بر آن اثرگذارند.

وی افزود: فاکتورهای محدودکننده‌ای وجود دارد که می‌تواند زنجیره نوآوری را به زنجیره‌ای ضعیف بدل کند، در حالی که تقویت این ارکان، موجب ارتقای قوام و دوام آن خواهد شد. یکی از مسائل چالش‌برانگیز در این زنجیره، «تجاری‌سازی و ارتباط بین ایده و بازار» است که با مشکلات زیادی روبه‌روست. نکته دوم، چالش موجود در نظام تأمین مالی نوآورانه است که با پدیده «شکاف سرمایه‌گذاری» مواجهیم.

معاون فناوری و نوآوری توضیح داد: اگر چرخه عمر کسب‌وکارها را بررسی کنیم، در مراحل پایین‌تر (TRLهای پایین) شرکت‌ها با مشکل جدی در تأمین منابع و جریان نقدینگی روبه‌رو هستند، در حالی که در سطوح بالاتر، مهم‌ترین چالش آن‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری برای توسعه و استهلاک است. بنابراین، نظام تأمین مالی نوآورانه متناسب با چرخه عمر کسب‌وکار شکل نگرفته و این حلقه از زنجیره، نیازمند تقویت جدی است.

به گفته وی، برگزاری چنین رویداد بزرگی، پیامی مهم در خود دارد و آن این است که باید بتوانیم برنامه‌ریزی منسجمی برای عبور از شکاف سرمایه‌گذاری در چرخه عمر کسب‌وکارها داشته باشیم. این رویداد می‌تواند نقطه آغاز مناسبی برای توجه بیشتر به بخش‌های مختلف حوزه کسب‌وکار و تقویت آن‌ها باشد.

شهیکی در ادامه و با جمع‌بندی سخنانش، به سه نکته کلیدی اشاره کرد و گفت: نخست اینکه زنجیره توسعه نوآوری واقعاً نیازمند هم‌افزایی و کار شبکه‌ای است. نسبت به وضعیت ایده‌آل، فاصله محسوسی وجود دارد و حلقه اتصال بخش‌های مختلف توسعه نوآوری به یک مدل اجرایی و پیوند محیطی نیاز دارد که باید با محوریت بخش خصوصی شکل گرفته و تقویت شود.

وی نکته دوم را محدود بودن ابزارهای تأمین مالی نسبت به ظرفیت اکوسیستم دانست و تأکید کرد: ابزارهای موجود کفایت لازم را ندارند و باید ابزارهای جدیدی طراحی شود تا چرخه تأمین مالی نوآورانه تقویت گردد.

شهیکی در ادامه گفت: سومین نکته بسیار مهم، وضعیت بازیگران این عرصه است. این بازیگران تحت تأثیر متغیرهای اقتصاد کلان و ریسک‌های سیستماتیک قرار دارند و بازدهی سرمایه‌گذاری در بخش‌های استارتاپی هنوز جذابیت لازم را در مقایسه با دارایی‌های غیرمولد ایجاد نکرده است. این موضوع نیازمند توجه و برنامه‌ریزی جدی است.

معاون فناوری و نوآوری در پایان سخنان خود از تمامی دست‌اندرکاران و برگزارکنندگان این نشست قدردانی کرد و افزود: امیدوارم در دوره‌های بعد، شاهد دستاوردهای پررنگ‌تر و ملموس‌تری از این نشست باشیم.