اگر شغلتان حذف نشود متفاوت خواهد شد
طی چند سال گذشته و به‌ویژه در ماه‌های اخیر، هوش مصنوعی به سوژه بسیاری از گفت‌وگوها تبدیل شده است. از مقالات گرفته تا پست‌های شبکه‌های اجتماعی و حتی گاهی صحبت‌های خودمانی با دوستان، تقریبا روزی نیست که نامش را نشنویم. برای بعضی‌ها این تکنولوژی جنبه سرگرمی دارد و تصور می‌کنند کارش، تبدیل عکس‌ها به نسخه قدیمی است. برخی دیگر از آن برای درست کردن ویدئوهای کوتاه استفاده می‌کنند. بعضی‌ها هم...
جوانان نسل Z بخش زیادی از زندگی خود را در دوران پیشرفت تکنولوژی گذرانده اند. برای آنها، ظهور یک تکنولوژی جدید با این پتانسیل گسترده، چیز چندان عجیبی نیست. آنها در دوران گسترش شبکه های اجتماعی و موبایل های هوشمند بزرگ شده اند و استفاده از این تکنولوژی ها برایشان مثل یادگیری الفبا بوده. آنها همزمان با تکامل این تکنولوژی ها رشد یافته اند.
اما بیایید دو نسل به عقب برویم: نسل ایکس؛ همان افراد تقریبا میانسالی که بین سال‌های 1965 تا 1979 به دنیا آمده اند و در حال حاضر حدودا 45 تا 58 سال سن دارند. این نسل، سال‌های بدون تکنولوژی های هوشمند و دیجیتال را خوب به یاد دارند. روزهایی که نوجوان بودند، کسی وابسته به گوشی هوشمند نبود. اصلا گوشی هوشمندی وجود نداشت. در دوره آنها گوشی های موبایل، صرفا وسیله ای برای مکالمه ها و پیام های ضروری بودند و هیچ آپشن دیگری نداشتند. در آن دوران، تکنولوژی محدود به نوارهای کاست و بعدها کامپیوترهای شخصی و سی دی بود و سال‌ها بعد، همزمان با نسل های جدیدتر، شاید بچه های خودشان، با تکنولوژی های دیجیتال و هوشمند آشنا شدند. آنها نسبت به جوانان نسل های جدیدتر، سخت تر با تکنولوژی کنار آمده اند.
البته بعضی هایشان مثل جوان ترها تکنولوژی را با آغوش باز پذیرفته اند اما برخی دیگر مقاومت داشته اند. و حالا که هوش مصنوعی مثل بمب صدا کرده، این نسل، شاید بیش از نسل های جوان تر نگرانند که مبادا شغل خود را به این واسطه از دست بدهند. شاید شما هم یکی از این افراد باشید. شاید مقالاتی با این تیتر به چشمتان خورده: «هوش مصنوعی در آینده شغل ها را می دزدد». آیا دچار یک جور «هراس وجودی» شده‌اید؟ این ترس شما طبیعی ا ست چون این تکنولوژی ها با وجود مزایای بسیاری که دارند، باعث شده اند بعضی از ما کارمندها، به‌خصوص آنهایی که بالغ تر هستند حس کنند به زودی از رده خارج خواهند شد. چشم انداز هوش مصنوعی برای نسل من (ربکا نایت، نویسنده این مطلب) بسیار وحشتناک است. به چند دلیل: اولا وقتی میانسال هستی، معمولا در جایگاه بالاتری در نیروی کار قرار داری و به نقطه اوج درآمد خود رسیده ای. هوش مصنوعی، هر دو را تهدید می‌کند. هم جایگاهت و هم درآمدت را. و با توجه به اینکه ما در مقایسه با نسل های جوان تر که در عصر دیجیتال به دنیا آمده اند به تکنولوژی تسلط نداریم، هوش مصنوعی برای بسیاری از ما ترسناک است. (من تازه توانسته ام به اپلیکیشن های تیم های ورزشی بچه هایم مسلط شوم!) علاوه بر این، ما برای یادگیری مهارت های جدید موردنیاز شغل های جدید، زمان زیادی نداریم. نهایت چند سال باقی مانده. ما در فاز «ساندویچ» هستیم. بسیاری از ما بچه داریم و والدینی هستیم که داریم پا به سن می گذاریم. همه اینها را گفتم که به این نقطه برسم: «تصور اینکه هوش مصنوعی سراغ شغل هایمان می آید برایمان اصلا خوشایند نیست.» اما اگر واقعیت برای نسل ایکس تا این حد وحشتناک نباشد و جور دیگری رقم بخورد چه؟ اگر برای جایگاهی که به سختی به دست آورده ایم، اتفاقی نیفتد یا حتی بهتر از آن شود چه؟
تحقیقات نشان می‌دهند در حالی که برخی شغل ها ناپدید خواهند شد، کلی شغل جدید و با درآمد بهتر پدید خواهند آمد. «یوسی شفی»، استاد مهندسی انستیتو تکنولوژی ماساچوست و نویسنده کتابی جدید درباره هوش مصنوعی و آینده کار در مصاحبه با بیزنس اینسایدر می گوید: «اگر شغلتان حذف نشود، متفاوت خواهد شد. قرار نیست چت جی پی تی جای شما را بگیرد اما شغلتان را تغییر خواهد داد پس باید آن را فرابگیرید.» او می گوید احتمالا شغل های آینده، کمتر حول محور تولید محتوا و بیشتر حول محور کنترل کیفیت خواهند بود. هوش مصنوعی عاری از خطا نیست و نیازمند نظارت دائمی است. مثلا در حوزه روزنامه نگاری، هوش مصنوعی می‌تواند متن یک مصاحبه را به یک مقاله خبری تبدیل کند اما هنوز هم به یک انسان برای نظارت، قضاوت و لحاظ کردن «بستر»، نیاز است. برای نسل ایکس که در مقایسه با جوان ترها در شغل خود سابقه و تسلط بیشتری دارند، این مسوولیت های جدید می‌توانند کاملا مناسب باشند. اتفاقا برخلاف تصور عام، نسل زد و سایر کارمندهای جوان تری که هنوز به شغل خود مسلط نیستند، ممکن است در یک محیط «هوش‌مصنوعی محور» با چالش هایی روبه رو شوند. و این وظیفه نسل ایکس است که اجازه ندهد این اتفاق بیفتد.
هوش مصنوعی لزوما بازی جوان ها نیست
وقتی یک تکنولوژی جدید به وجود می آید مزایایش معمولا نصیب جوان ها می‌شود.
فرض بر این است که جوان ترها تمایل بیشتری برای آزمایش و تجربه و ریسک دارند و بهتر خود را وفق می‌دهند (به قول امروزی ها، «آداپته» می‌کنند) و کارمندهای مسن تر و گران تر به سرعت از شغل خود کنار گذاشته خواهند شد.
اما «مت بین»، استادیار مدیریت تکنولوژی دانشگاه کالیفرنیا می گوید به دلیل سرعت سرسام آور پیشرفت هوش مصنوعی، همه معادلات به هم خورده و پیش‌بینی پیامدها ممکن نیست. او به بیزنس اینسایدر گفته که پیدایش هوش مصنوعی در عصر حاضر، مثل این است که برق را کشف می کردیم در حالی که شبکه برقی قبلا وجود داشت.
او می گوید: «اقتصاددان ها می گویند معمولا 10 تا 20 سال طول می کشد تا یک تکنولوژی جدید و همه منظوره در زندگی ها نفوذ کند. شاید این مورد، سریع تر اتفاق بیفتد و این اختراعی ا ست که 22 سال برایش مناسب است.» او به این اشاره کرد که هوش مصنوعی همین حالا مثلا در حوزه پزشکی استفاده می‌شود. پیش از پیدایش جراحی روباتیک، هنگام جراحی، یک هماهنگی میان استاد و شاگرد وجود داشت. کارآموز جراحی، بخش زیادی از کارهای مقدماتی و آماده سازی ها را برای جراح ارشد انجام می داد. به این ترتیب، فرد تازه کار می‌توانست در جراحی نقش داشته باشد و مهارت هایی را فرابگیرد، برای روزی که خودش جراح می‌شود. اما حالا با ظهور جراحی روباتیک، جراح اصلی کنترل همه امور را در دست دارد و کارآموزها کاملا از پروسه حذف شده اند. بین می گوید همین اتفاق دارد در سایر حوزه ها نیز می افتد. هوش مصنوعی، بازدهی و قابلیت فرد «متخصص» را گسترش می‌دهد، در حالی که جوان ترها از انجام برخی امور محروم می شوند. در همین حال، او می گوید متخصصان باتجربه «باید» ابتدا طرز استفاده از این تکنولوژی را یاد بگیرند. با پیدایش ابزارهای جدید، این کار آسان تر می‌شود. در این شرایط، کارکنان جوان تر یک مزیت نسبت به دیگران دارند. آنها نه تنها بومی های دیجیتال هستند، بلکه معمولا به اندازه نسل ایکس، مسوولیت های خانوادگی ندارند. پس کلی وقت دارند تا یاد بگیرند.
بین در آخرین تحقیقاتش به یک راه‌حل اشاره می کند: «کارآموزی معکوس» که در آن، کارمند جوان به کارمند ارشد آموزش می‌دهد. او می گوید: «مثل این است که کارمند ارشد به کارمند جوان بگوید این تیک تاک که می گویند چیست و چطور از آن سر دربیاورم؟»
اما تحقیقات او که با همکاری پروفسور «کلن آنتونی» از دانشگاه نیویورک انجام شده نشان می‌دهد که وقتی کارمندهای مسن تر، بدون فکر کردن یا هیچ زحمتی، دانش را از همکاران جوان خود می گیرند، ممکن است زندگی برای تازه کارها سخت تر شود. بین می گوید: «اکثر کارآموزی های معکوس، معمولا به ضرر فرد رده‌پایین تر هستند و برای او مخربند چون معمولا فرد جوان تر از کارهای مهم فرد ارشد، حذف می‌شود یا کلی کار جزئی، رده پایین و خسته کننده روی سرش می ریزد.» او در ادامه می گوید: «فرد متخصص، دارای قدرت، جایگاه و مهارت است و حواسش نیست که در پروسه یادگیری یک تکنولوژی جدید، دارد به فرد جوان فشار می آورد.» به همین علت، کارمند نسل ایکس در فرآیند کارآموزی معکوس، وظیفه مهمی بر عهده دارد. او باید مطمئن شود که همکارهای جوان ترش، راه و چاه موفقیت در مسیر حرفه خود را یاد بگیرند. یکی از روش‌ها، پرورش مهارت هایی ا ست که روبات ها ندارند؛ مثلا هوش هیجانی.
پذیرش «انسانیت»، چیزی که هوش مصنوعی فاقد آن است
هوش مصنوعی محدودیت‌های بسیاری دارد. مثلا بستر را درک نمی کند، نمی‌تواند دوستی برقرار کند و اصول اخلاقی ندارد. «چارلا گریفی براون»، استاد مدیریت فناوری سیستم‌های اطلاعاتی می گوید به علت همین ویژگی ها و قابلیت هاست که سازمان‌ها همچنان به انسان ها نیاز دارند، مخصوصا به کارمندهای نسل ایکس که کوله باری از تجربه دارند. مطمئنا نگرانی نسل ایکس از اینکه هوش مصنوعی، مسیر هموار آنها به سوی بازنشستگی را تغییر داده، قابل درک است. براون می گوید: «شما در نقطه ای از زندگی تان قرار دارید که طبیعتا نگران اتفاقات بعدی هستید و به این فکر می کنید که حالا باید با کارمندان غیرفیزیکی رقابت کنم؟» اما این نگرانی بیجاست. به باور او، کارفرماها به افرادی با مهارت ها و قابلیت هایی خارج از محدوده ماشین ها نیاز دارند. او می گوید: «مهارت های انسانی مثل همدلی و ارتباطات، بسیار مورد تقاضا خواهند بود. به عنوان موجودات اجتماعی، تعاملات انسانی، محور فرهنگ کار بوده و همچنان خواهد بود. کسب‌و‌کارها به مدیرانی با هوش هیجانی نیاز دارند؛ مدیرانی که بتوانند ارتباطات ایجاد کنند. اهمیت این مهارت ها هر روز بیشتر خواهد شد.» آن دسته از افراد نسل ایکس که هنوز بابت هوش مصنوعی استرس دارند (این تخصص نسل ماست)، بیایید به اعداد و ارقام نگاه کنیم بلکه به آرامش برسیم. تحقیقات اخیر شرکت «کرن فری» نشان می‌دهد که تا سال 2030، ممکن است کمبود مهارت انسانی به 85 میلیون نفر برسد. چیزی معادل جمعیت آلمان. هوش مصنوعی بیش از اینکه به دنبال حذف شغل های ما باشد، به ما در رفع این شکاف کمک خواهد کرد. نگرانی بیهوده است. هیچ چیز به آن خوبی که به نظر می‌رسد یا به آن بدی که به نظر می‌رسد نیست. منظورم فقط هوش مصنوعی نیست. حدود 50سال تجربه زندگی این را می گوید!
--> اخبار مرتبط