برای «72 ساعت»

محمود گبرلو * فیلم مستند «72 ساعت» فارغ از اینکه درباره چه کسی است یک اثر پرتعلیق و جذاب براساس درام داستانی است که تماشاگر را جذب لحظات عمیق و متفکرانه می‌کند. روایت و چیدمان مستندات فیلم 72ساعت به‌گونه‌ای است که چه بخواهیم و چه نخواهیم ما را به سمت قضاوتی عادلانه و منصفانه درباره کشف یک جنایت ظالمانه می‌برد. روایت مستند زمانی باور پذیر می شود که صاحب اثر بدون دخالت عقاید و تحلیل شخصی خود موقعیتی را بازگو کند که چه در زمان حال و چه در آینده تاریخ به فراموشی سپرده نشود. ترور سردار قاسم سلیمانی در ابعاد بسیار گسترده جهانی مورد تحقیق و کنکاش قرار گرفته، بنابراین فیلمسازی می‌تواند از این نگاه های تیزبین و حرفه ای عبور کند و به قله فتح دلها برسد که با استفاده از فرم اصولی و حرفه ای روایتی را ترسیم کند که کسی نتواند شبهه ای به آن وارد کند. استفاده درست از مستندات لحظه به لحظه همراه با تدوین دقیق و هوشمندانه حرفها و روایت ها و تحلیل ها آنهم بدون استفاده از راوی و یا نویسنده ای که ذهن را خودبه‌خود به سمت شعاری بودن و غیر واقعی بودن هدایت می‌کند از ویژگی های موثر این مستند 90 دقیقه است. بهره بردن ازتصویر آرشیوی و به ظاهر زائد مثل دوربین های عمومی در فرودگاه یا سالن های عمومی و یا روشن ماندن دوربین بعد از مصاحبه های رسمی و تبدیل کردن آنها به یک مدرک مستدل در جهت القا پیام فیلم، نشان از هوشمندی کارگردان و بخصوص تدوین گر دارد. حفظ فضای امنیتی، پلیسی در تمامی نماها با استفاده درست از نماهای بسته مثل قاب عینک، دستها، لب ها و بادوربین از پشت، ناخودآگاه حس تعلیق و اضطراب بیننده را چند برابر میکند و به او اجازه نمی‌دهد روایت دیگری از این ماجرا را داخل روایت این فیلم کند. حس قدرتمندی دیگری که این فیلم در میان حرفها و تصاویر خود به تماشاگر منتقل میکند - و نکته بسیار کلیدی و ارزشمند است -، شناخت درست و واقع بینانه از شخصیت معنوی این قهرمان ملی است. نمی‌توان با این فیلم او را - فقط - یک سردار نظامی دید که دشمن در پی از بین بردن اوست؛ بلکه یک نظامی منحصربفرد است که همه از سرباز تا فرمانده، از کارمند تا مستشار و دیپلمات - به نوعی - او را پیامبر مهربانی و نجات دهنده انسانهای مظلوم همراه با احساس پاک و قاطعیت ظلم ستیزانه می دانند. فردی که طبق استانداردهای جهانی باید فرمانده سلاح ها و سربازها باشد اما در اصل فرمانده دل‌ها و قلب هاست چنانکه در فیلم وقتی به صحنه های شهادت او نزدیک می شویم با آنکه می‌دانیم او واقعا شهید شده اما قلب ها چنان می تپد./ ایرنا *مجری، نویسنده و منتقد سینمایی