برنامه‌ریزی، پشتکار و ایمان؛ سه رکن اساسی در مسیر حفظ قرآن
کارشناس قرآنی خاطرنشان کرد: مرور مداوم، بهره‌گیری از روش‌های علمی مانند تصویرسازی، و ایمان و پشتکار، سه رکن اساسی برای موفقیت در حفظ پایدار قرآن کریم هستند.
استاد عباس سلیمی، کارشناس قرآنی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به اهمیت حفظ قرآن کریم تصریح کرد: یکی از عالی‌ترین و ارزشمندترین اهداف دینی مسلمانان در طول تاریخ، توجه ویژه به حفظ کلام وحی بوده است.
او تصریح کرد: این موضوع تنها یک تمرین ذهنی ساده محسوب نمی‌شود، بلکه پیوندی عمیق و روحانی با قرآن ایجاد می‌کند که جنبه‌های علمی و روان‌شناختی نیز در آن دخیل است.
سلیمی با بیان اینکه حافظه و توان یادگیری در فرآیند حفظ نقشی کلیدی دارند، اظهار داشت: وقتی فرد به سمت حفظ قرآن می‌رود، در حقیقت مغز خود را درگیر یک فعالیت پیچیده می‌کند تا بتواند آیات را در حافظه بلندمدت جای دهد. این فرآیند علاوه بر بعد معنوی، از منظر علمی هم حائز اهمیت است؛ چراکه تکرار و تمرین‌های مستمر باعث تقویت شبکه‌های عصبی در مغز می‌شود.
این استاد قرآن کریم با تأکید بر اینکه مرور و تکرار از ارکان اصلی موفقیت در حفظ قرآن به شمار می‌آیند، افزود: حافظه انسان به‌طور طبیعی اگر در معرض استفاده مداوم قرار نگیرد، اطلاعات را رها می‌کند. بنابراین مرور پیوسته آیات، کلید تثبیت آن‌ها در ذهن است.
جایگاه حافظ قرآن در کلام پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)این استاد قرآن در ادامه سخنانش درباره تکنیک‌های مؤثر توضیح داد: یکی از شیوه‌های کارآمد، تقسیم آیات به بخش‌های کوچک و مرور مرحله‌ای آنهاست.
او همچنین استفاده از تصویرسازی ذهنی را یکی دیگر از روش‌های کارآمد دانست و گفت: اگر فرد هنگام حفظ، تصویر معنوی و کاربردی آیه را در ذهن خود بسازد، پیوند آیه با زندگی روزمره‌اش، حافظه او را تقویت خواهد کرد. در عین حال تدبر در معانی قرآن نیز نقش بسزایی دارد، چراکه در این صورت ذهن نه فقط واژه‌ها بلکه مفهوم عمیق آیات را هم ذخیره می‌کند.
کارشناس قرآنی در ادامه با اشاره به مشکلاتی نظیر فراموشی یا دشواری در به خاطر سپردن آیات بیان کرد: عامل مهم در رفع این چالش‌ها، نظم و استمرار در جلسات حفظ است. اگر فواصل تمرین طولانی شود، احتمال فراموشی بالا می‌رود. کاهش فشارهای روانی و دوری از استرس نیز در تقویت حافظه مؤثر است، زیرا اضطراب مانع از یادگیری پایدار می‌شود.
سلیمی اضافه کرد: بهره‌گیری از شیوه‌های متنوع مانند خواندن آیات با صدای بلند، نوشتن آن‌ها یا ترکیب چند حس (شنوایی، دیداری و حرکتی) در فرآیند یادگیری، تأثیر بسیار زیادی در افزایش کیفیت و پایداری حفظ دارد.
او با تأکید بر اینکه حفظ قرآن یک تجربه صرفاً ذهنی نیست، بلکه باید آن را یک سیر معنوی دانست، تصریح کرد: پیوند روحی با آیات الهی و تدبر در معانی آن‌ها، علاوه بر تسهیل فرآیند یادگیری، باعث ماندگاری قرآن در جان و ذهن حافظ خواهد شد.
این کارشناس قرآنی در جمع‌بندی سخنانش خاطرنشان کرد: مرور مداوم، بهره‌گیری از روش‌های علمی مانند تصویرسازی، و ایمان و پشتکار، سه رکن اساسی برای موفقیت در حفظ پایدار قرآن کریم هستند.