تبلور حقوق زنان و کارگران در اندیشه ژرژ ساند

بارونس دودان که با نام مستعار ژرژ ساند شناخته می‌شد در یکم ژوئیه 1804 میلادی در پاریس دیده به جهان گشود. وی پدر خود را که افسر ارتش بود در چهار سالگی از دست داد و تحت سرپرستی مادر بزرگش پرورش یافت. ساند در 13 سالگی به مدرسه شبانه روزی مذهبی در پاریس رفت اگرچه محیط شبانه روزی در آغاز موجب نا امیدی و عصیان وی شد اما در این دوره تعداد فراوانی از آثار نویسندگان را مطالعه کرد و به ویژه به آثار ژان ژاک روسو علاقه خاص یافت. وی همچنین پس از آشنایی با ژول ساندو نویسنده فرانسوی با همکاری او نخستین رمان خود را با نام سرخ و سفید نوشت و نام مستعار ساند را از نام او اقتباس کرد.

ورود به عرصه نویسندگی

این رمان نویس فرانسوی از 1832 میلادی با انتشار داستان ایندیانا خود را به مردم معرفی کرد، این رمان از سبک رمانتیسم شاتو برایان شاعر و سیاستمدار فرانسوی و اصول عقیده روسو در رعایت حقوق فرد مایه گرفته بود و داستان زنی را نقل می کرد که از ازدواج خود ناخشنود بود و کارش به جدایی از شوهر کشیده شد. در واقع می توان گفت که این اثر نخستین اعتراف خصوصی ژورژ ساند درباره زندگی خود بود و یکی از پراحساس ترین و زیباترین داستان های او به شمار آمد. بعد از انتشار این کتاب، داستان ولنتاین و بعد از آن لیلیا را انتشار داد. وی در داستان لیلیا با عقاید خرافی و موهوم پرستی جامعه به مبارزه برخاست در واقع عشق در نظر ژورژ ساند مترادف با زندگی بود و نه تنها خوشبختی را در برداشت، بلکه حق مسلم و والای بشر و حتی آیین الهی محسوب می شد.

این نویسنده سرشناس در 1834 میلادی رمان ژاک و در 1836 میلادی رمان موپرا را انتشار داد که در همه آنها زندگی پرشور و عاشقانه شخص او نمایان بود و روح او را که بر اثر دوستی های پیاپی به مسایل فلسفی و مذهبی و ادبی سوق داده می شد، آشکار می ساخت. در سال های 1839 میلادی با همکاری وکیل دعاوی میشل دو بورژ رمان هفت تار چنگ که رمانی اجتماعی و مذهبی بود، نوشت. وی همچنین از نظر فکری و معنوی سخت شیفته روسو بود و تاثیر کتاب قرارداد اجتماعی روسو را می توان در کتاب همرزم تور دو فرانس مشاهده کرد. در این کتاب، ژورژ ساند جامعه را محکوم می کند. جامعه ای را که مسوول همه معایب و بدی های فرد می داند. از نظر ژورژ ساند تنها عشق قادر است که جامعه را تغییر دهد و دیوارهای طبقات اجتماعی را فرو ریزد و برابری جهانی برقرار کند. داستان کونسوئلو، کتاب دیگری است که در آن سرگذشت دختر آواز خوانی از ونیز بیان می شود که نامزدش به پیروزی او حسادت می ورزد و دختر سرخورده و نا امید ونیز را ترک می کند و با ماجراهای تازه روبرو می شود.

آن زن و آن مرد

این زن رمانتیک جنجال آفرین کتابی با نام آن زن و آن مرد را درباره دوستی خود با آلفرد دوموسه شاعر نامدار فرانسوی نوشت. انتشار این اثر بسیار زود مورد اعتراض دوستان موسه که در آن هنگام درگذشته بود، قرار گرفت و برادر موسه، پول موسه در همان سال با انتشار کتاب دلباخته و دلداده به کتاب آن مرد و آن زن پاسخ گفت. وی در 1854 میلادی زندگینامه طولانی خود را به نام سرگذشت من، در20 جلد انتشار داد که بر خلاف انتظار خوانندگان اثری محافظه کارانه و محتاطانه بود، چنانکه 10 جلد آن بر شرح حال و زندگی اجداد او از زمان آو گوستوس دوم پادشاه لهستان، به بعد اختصاص یافته بود. ژورژ ساند در این اثر درباره ماجراهای زندگی خصوصی خود سکوت کرده است.

آوازهای کوچکی برای ماه

آوازهای کوچکی برای ماه در مورد هفت سال نامه‌نگاری میان «گوستاو فلوبر» نویسنده بزرگ فرانسوی با «ژرژ ساند» است که یکی از بهترین اسناد برای شناخت روحیات این 2 نویسنده و روزگار آنها به شمار می رود. این کتاب توسط نشر افق منتشر شده است. گلاره جمشیدی که این اثر را از زبان انگلیسی ترجمه کرده است، در خصوص انگیزه ترجمه این اثر برای مخاطب ایرانی می گوید: وقتی این کتاب به دستم رسید، فکر کردم خواندن آن برای مخاطب ایرانی هم جذاب خواهد بود. چون این اثر هم مسایل عاطفی و شخصی را در بر می گیرد و هم طی این نامه ها بحث های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مطرح می شود. به هر حال هر دوی این ها روشنفکران زمان خودشان بوده اند و پیرامون مسایل روز ایده های خاص خودشان را داشته اند که در قالب این نامه ها با هم رد و بدل می کرده اند. در این نامه‌ها ساند و فلوبر درباره چهره‌های ادبی مهمی مثل تورگنیف، سروانتس و سنت بوو اظهارنظر می‌کنند. نامه‌نگاری آنها، شمایل سده نوزدهم و همچنین حال و هوای زندگی روشنفکران، نویسندگان، اشراف، دعواهای ادبی، سلیقه و نگاه‌های متفاوت به هنر و ادبیات را در این عصر ترسیم می‌کند.

برخی ویژگی‌های داستان‌های ساند

یکی از مهم ترین و برجسته ترین ویژگی داستان های این نویسنده فرانسوی این بود که به آسانی می توانست طرح رمانی را بریزد و عشق را که به عنوان اصل واحد و کامل زندگی پذیرفته بود، موضوع واحد داستان های خود قرار دهد. داستان هایی که می توان گفت از برجستگی خاص و ابداع فکری و تنوع ایده های او است. یکی دیگر از ویژگی های آثار او این است که از تجربه های زندگی خود در کار ادبی سود برده و این امر کارهای وی را جاودانه کرده است. باید گفت ساند به شدت بر روی جریان های ادبی حامی حقوق زنان و اومانیسمی تاثیر گذاشت و تبدیل به یکی از مدافعین سرسخت حقوق زنان و آزادی بیان در تاریخ ادبیات فرانسه شد. او توانست تصویر کلیشه‌ای از زنان، کارگران، دهقانان و طبقات فرودست را تغییر دهد. صورت روایی داستان‌های او، آداب و رسوم و سنت‌های اجتماعی منطقه سکونت کودکی‌اش را که با وقوع انقلاب صنعتی رو به نابودی بود، به تصویر می‌کشد در واقع وی از پیشگامان ادبیات فمینیستی بود. شخصیت قدرتمند، زندگی نامتعارف، دیدگاه‌های رادیکال سیاسی و استعداد ادبی ساند، او را به شخصیت افسانه‌ای در ادبیات فرانسه زمان خود و پس از آن بدل کرد. او در زمان خود از پر فروش‌ترین نویسندگان فرانسه بود و در محبوبیت و تعدد و تنوع آثار با ویکتور هوگو رقابت می‌کرد.

دیگر آثار و تالیفات

ژرژساند در طول زندگی خود بیش از 70 رمان، 25 نمایشنامه، 26 داستان کوتاه و مقاله‌های بی‌شماری نوشت و نخستین نویسنده‌ای بود که در رمان‌های خود، زندگی قشر کارگر و کشاورز و کودکان را به تصویر کشید و رمان روستایی را بنیان گذاشت. از دیگر آثار برجسته و مهم این نویسنده نامدار می توان به سرخ و سپید، آندره‌آ، ماته‌آ، ژاک، لئون لئونی، سیمون، موزاییک‌کاران، اورئو، کشتی دزدان دریایی، اسپیریدیون، زمستانی در مایورکا، پائولین، هوراس، کونسوئلو، کنتس رودولشتات، ژان، تورینو، گناه آقای آنتوان، پروانه‌ای از آنژی‌بو، دریای شیطان، لوکرزیا فلوریانی، فرانسوا لو شامپی، فادت کوچولو، نی‌انبان‌نوازان، دانیلا، مرد برفی، شهر سیاه، مارکی دو ویلمر، مادموازل لا کنتینی، لورا، سفری در کریستال، عشق آخر، پیاده‌رو، عروسی ویکتورین، چرخشت، مارکی ویلمر و سوسن ژاپنی اشاره کرد.

سرانجام این نویسنده نامدار در هشتم ژوئن 1876میلادی به دلیل بیماری انسداد روده دیده از جهان فروبست.

• حقوق زنان
• پاریس
• نویسنده
• کتاب
• ادبیات