تجارت با افریقا، شرکت در بازی دوسربرد
سیدحسین آقاسیدمرتضی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی
باتوجه به برقراری تحریم‌ها و با فرض همیشگی بودن آن، باید یافتن بازارهای بزرگی مانند افریقا و توسعه تجارت با این بازارها را نه یک انتخاب خوب و مناسب، بلکه یک ضرورت دانست.
توسعه تجارت را می‌توان تنها راه برون‌رفت کشور از وضعیت فعلی و یکی از مهم‌ترین عوامل بهبود ارزش پول ملی دانست؛ اقدامی که البته در همه کشورهای توسعه‌یافته تجربه شده و نتایج منحصربه‌فردی نیز داشته است.
در این بین، کشورهایی که دسترسی بیشتری به ساحل دارند و توانسته‌اند صنعت دریایی به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل را توسعه و بهبود دهند، بازارهای بیشتری برای خود تعریف کرده و به سهم بالاتری از اقتصاد جهان دست یافته‌اند.
به‌عبارت بهتر، این کشورها توانسته‌اند با اتکا به صنعت دریایی و زیرساخت‌های ترانزیت دریایی، نه‌تنها محصولات خود را با کیفیت بالاتری صادر کنند، بلکه در واردات نیازهای بازار بومی نیز عملکرد بهتری داشته باشند و از آن گذشته، سهم قابل‌توجهی از ترانزیت دریایی را به خود اختصاص داده‌اند.
در این بین، ایران به‌دلیل دسترسی به آب‌های آزاد جهان، به دو بازار بسیار بزرگ دسترسی دارد؛ اول بازار هندوستان که تا سال آینده بزرگ‌ترین بازار جهان به لحاظ جمعیت خواهد بود و این یک فرصت منحصربه‌فرد برای ایران به‌شمار می‌رود، خاصه اینکه سواحل دو کشور نسبتا به یکدیگر نزدیک هستند و دوم دسترسی به قاره افریقا؛ قاره‌ای که بنا به‌دلایل گوناگونی که مهم‌ترین آن سوءمدیریت و کارنابلدی مسئولان اقتصادی کشور در سال‌ها بعد از انقلاب بود، مورد غفلت واقع شده بود.
این در حالی است که این بازار بزرگ، تقریبا در تمام تولیدات ایرانی می‌تواند یک واردکننده مطلوب به‌شمار برود. نکته مهم دیگر اینکه گرچه کشورهای قاره افریقا قرابت سیاسی یا جهت‌گیری‌های ویژه‌ای نسبت به مواضع ایران نداشته و ندارند، اما فراموش نکنیم که در تاریخ ایران هیچ تنشی هم بین ایران و کشورها افریقایی وجود نداشته که خود این موضوع می‌تواند در اعتمادزایی و اعتمادافزایی نقش بسزایی داشته باشد.
مسئله مهم دیگر این است که بازار افریقا تولیدکننده مواد اولیه بسیاری از صنایع از جمله صنایع غذایی است و در کنار طلا و الماس، در بخش مواد معدنی نیز منطقه‌ای غنی به‌شمار می‌رود که می‌تواند نیازهای کشور در این بخش‌ها را به بهترین شکل ممکن و در یک فضای مطمئن تامین کند.
به همه این موارد، نیاز بالای بازار افریقا در صنعت نساجی و پوشاک یا حتی صنایع چوب به‌ویژه مبلمان را نیز می‌توان اضافه کرد تا با دیدی جامع، جذابیت این بازار برای تولیدات ایرانی به‌وضوح قابل‌رویت باشد.
در پایان باید تاکید کرد باتوجه به برقراری تحریم‌ها و با فرض همیشگی بودن آن، باید یافتن بازارهای بزرگی مانند افریقا و توسعه تجارت با این بازارها را نه یک انتخاب خوب و مناسب، بلکه یک ضرورت دانست.