ترفند برخی رسانه‌ها برای گول زدن مخاطب؟!

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، شاید در دو یا سه دهه گذشته اخباری بیشتر نظر مردم را جلب می‌کرد که محتوای جنایی داشت. همیشه قسمت حوادث روزنامه‌ها نقطه اطمینان بخش سردبیران جراید برای فروش روزنامه هایشان بود. اگر به تاریخچه روزنامه نگاری بازگردیم، بیشترین تیراژ مربوط به روزنامه‌هایی بود که بخش حوادث فعالی داشتند. ماجرای خفاش شب، قاتل عنکبوتی و... نمونه‌ای از اخبار و گزارش‌های پر تیراژ در دهه 70 و 80 بوده است. *س_ سلبرتی‌هایی که با کمک رسانه سلبریتی شدند_س* هر چه زمان سپری و سرویس آنلاین خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها فعال‌تر شد، گویی ذائقه مردم تغییر کرد. البته همچنان اخبار حوادث طرفدار داشت، اما با آمدن شخصیت‌هایی به نام سلبریتی، حواشی زندگی این افراد هم میان مردم اهمیت پیدا کرد. بسیاری از گفتگو‌های داغ در رادیو و تلویزیون با بازیگران، هنرمندان، فوتبالیست‌ها و از این قبیل افراد بود. کم کم شخصیت‌های معروف در رسانه‌ها بیش از گذشته مطرح شدند و زندگی شخصیشان، سوژه رسانه‌ها شد. *س_ وقتی رویداد‌های مهم دیده نمی‌شوند_س* خبر طلاق و ازدواج فلان سلبریتی بیش از گفتگو‌های شخصیت‌های مختلف سیاسی طرفدار پیدا کرد. نشست‌های خبری در حوزه‌های مختلف، روزی حاوی اخبار مهمی برای مردم بود، اما در دهه نود مهمترین رویداد‌های کشور و نشست‌های خبری مختلف، طرفدار آنچنانی نداشت. البته قیمت دلار و سکه و انواع نوسانات سهام در بورس و دیگر رویداد‌های مهم بازار، طرفداران پر و پا قرص خود را مانند گذشته داشتند. شاید شما هم شنیده باشید که برخی بازیگران از زندگی در خانه‌های شیشه‌ای خسته شدند. خانه‌هایی که تا جایی آن‌ها را مطرح کرده بود و از جایی به بعد زندگی آن‌ها را تحت تاثیر قرار داد. روزگار رسانه‌های امروز از جهتی جذاب و جهت دیگر سخت و و بی رحم به نظر می‌رسند. با ورود فضای مجازی به بازی‌های رسانه ای، ماجرا پیچیده‌تر هم شد. پای افشاگری‌هایی که پیش از این با عنوان روزنامه نگاری تحقیقی در رسانه‌ها باز بود و طرفداران زیادی داشت، بیش از گذشته باز شد و در عین حال بازار شایعه نیز داغ‌تر شد. *س_ اولویت تعداد مخاطب بیشتر است نه حرفه‌ای گرایی_س* برای موشکافی بهتر موضوع و پاسخ دادن به این سوال که چرا برخی اخبار پربازدید می‌شوند، با سید حسین حسینی مجری تلویزیون و کارشناس رسانه گفتگو کردیم. کسی که نزدیک به دو دهه سابقه فعالیت در رسانه‌های مکتوب و تصویری را در کارنامه خود دارد. حسینی ابتدا به خبرنگار گفت: رسانه و مخاطب در یک کنشگری دو سویه به یک نقطه‌ای می‌رسند که یکی رضایت دیگری را برآورده می‌کند. رسانه‌ها با مراجعت مخاطب نفس می‌کشد و به فعالیتشان ادامه می‌دهد. اگر خبر در فضای مجازی باشد که کلیک مهم است و اگر تولید خبر در تلویزیون باشد، زمان تماشا اهمیت دارد. شیطنت در برخی رسانه‌ها همیشه وجود دارند و بیشتر رسانه‌ها در این دام افتادند؛ چراکه تعداد مخاطب، برایشان جذاب است. وی افزود: برخی مدیران رسانه‌ای فعالیت‌های غیر حرفه‌ای خود را این گونه توجیه می‌کنند که ما به شکلی مخاطب جذب می‌کنیم که سر بزنگاه به او جهت بدهیم؛ این یک اشتباه بسیار بزرگ است وقتی مخاطب در کنار اخبار زرد اخبار جدی و مهم را ببیند، دیگر توجهی به آن نمی‌کند؛ چراکه خواسته‌هایش را فقط اخبار زرد بر آورده می‌کند. اخباری که فاکتور‌های استثناء یا شگفتی را دارند، خیلی مراجعه می‌شود، اما همان روز در کنار خبری که 100 هزار کلیک دارد، خبری منتشر شود که مدیران رسانه به انتشار آن تاکید کرده اند، بازدید آن چنانی ندارد و به آن اقبالی نمی‌شود. این نشان می‌دهد که مخاطب در کنشگری رسانه به برخی اخبار عادت کرده است. حسینی ادامه داد: اگر بخواهیم اصولی که در کتب مرجع روزنامه نگاری به آن تاکید شده را مورد توجه قرار دهیم، می‌بینیم که هیچ سایت خبری و خبرگزاری اصول لازم را رعایت نمی‌کند. در بحث جذابیت اخبار باید به نکته‌ای توجه کرد. طبیعتا برخی اخبار همیشه مورد توجه مردم هستند؛ مثلا اخبار اقتصادی که به زندگی مردم گره خورده همیشه مراجعه کننده دارد. قیمت طلا، ارز، یارانه، قیمت کالا‌های اساسی، آب، برق و سکه از جمله این اخبار است. در این زمینه هم باز نیرنگ‌هایی در رسانه‌ها زده می‌شود. مثلا چندی پیش یکی از مسئولان گفته بود، برق مناطقی از تهران که در مصرف زیاده روی می‌کنند، قطع می‌شود؛ یکی از خبرنگاران برای گرفتن کلیک بیشتر نسبت به رقبا این گونه تیتر زده بود که برق خانه تهرانی‌ها قطع می‌شود. این چیزی جز انحراف مخاطب با شیوه غیر حرفه‌ای نیست. *س_ برخی رسانه‌هایی که دنبال فریب مخاطب هستند_س* این کارشناس رسانه در پایان اضافه کرد: دیگر اخبار جذاب برای مخاطب، خبر زرد است. خبر زرد کنجکاوی ذهن مخاطب را بر می‌انگیزد. مثلا اخباری جهت بررسی فلان اتفاق شخصی در زندگی فلان سلبریتی در دسته همین اخبار زرد قرار می‌گیرد. شاید با ابهام در تیتر و نیرنگ بتوان مخاطب را به خبر کشاند، اما در بلند مدت، همان مخاطب اعتمادش نسبت به رسانه کم می‌شود. برخی خبرگزاری‌های رسمی برای جا نماندن از سایت‌های رقیب در کلیک از این ترفند استفاده می‌کنند. در کنار این رفتار غیر حرفه‌ای رسانه‌ها برای جذب مخاطب، رسانه‌ها افرادی را برجسته کردند که در جایگاهی فراتر از حد خود قرار گرفتند و با بازی‌های رسانه‌ای مطرح شده و فعالیت رسانه‌ها فقط به سود آن هاست نه مردم. رسانه‌ها باید یاد بگیرند با تولید اخبار ساده‌ای که به زندگی مردم گره خورده است، می‌توانند جهت دهی مناسبی داشته باشند و متناسب با فرهنگ کشور، فعالیت رسانه‌ای کنند.