تزریق نقدینگی، عامل رشد اقتصادی یا چالش تورمی؟

به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، اما این پرسش اساسی وجود دارد که آیا تزریق نقدینگی همواره به رشد اقتصادی منجر می‌شود، یا می‌تواند پیامدهای نامطلوبی همچون تورم به دنبال داشته باشد؟ بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که پاسخ به این پرسش، به عوامل متعددی بستگی دارد که مهم‌ترین آن، "کیفیت نهادها" در یک جامعه است.

رابطه پیچیده نقدینگی و رشد اقتصادی:

تصور عمومی بر این است که افزایش نقدینگی در جامعه به معنای در دسترس بودن پول بیشتر برای سرمایه‌گذاری و مصرف است که می‌تواند موتور محرک تولید و در نتیجه رشد اقتصادی باشد. اما تحلیل‌های اقتصادی پیچیده‌تر از این نگاه ساده هستند. مطالعات نشان می‌دهند که رابطه بین رشد نقدینگی و رشد اقتصادی، رابطه‌ای خطی نیست و می‌تواند دو رژیم متفاوت داشته باشد:

رژیم اول (اثر منفی): در کشورهایی که "کیفیت نهادها" ضعیف است، تزریق نقدینگی نه تنها به رشد اقتصادی کمک نمی‌کند، بلکه می‌تواند اثر منفی داشته باشد. "نهادها" در اینجا به معنای چارچوب‌های قانونی، مقرراتی، مالی و ساختارهای حکمرانی هستند که فعالیت‌های اقتصادی را هدایت و تنظیم می‌کنند. وقتی این نهادها کارآمد نباشند، فساد گسترده باشد، یا ثبات اقتصادی و سیاسی وجود نداشته باشد، نقدینگی تزریق شده به جای ورود به بخش‌های مولد اقتصاد (مانند تولید و صنعت)، به سمت فعالیت‌های غیرمولد و سوداگرانه هدایت می‌شود. این امر منجر به افزایش قیمت‌ها، تورم افسارگسیخته و در نهایت فلج شدن بخش‌های واقعی اقتصاد می‌شود.

رژیم دوم (اثر مثبت): در مقابل، در جوامعی که از "کیفیت نهادی بالا" برخوردارند، تزریق نقدینگی می‌تواند اثر مثبت و سازنده‌ای بر رشد اقتصادی داشته باشد. در چنین شرایطی، وجود قوانین شفاف، اجرای قوی قانون، مبارزه با فساد، ثبات اقتصادی و نظام مالی سالم، باعث می‌شود نقدینگی به درستی به سمت سرمایه‌گذاری‌های مولد هدایت شود. این سرمایه‌گذاری‌ها، ظرفیت‌های تولیدی را افزایش می‌دهند، شغل ایجاد می‌کنند و در نهایت به رشد پایدار اقتصادی منجر می‌شوند.

چرا تزریق نقدینگی همیشه راه حل نیست؟

یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز تأکید کرده است که "راهکار افزایش رشد اقتصادی فقط تزریق بیشتر نقدینگی نیست." این دیدگاه، مهر تأییدی بر پیچیدگی موضوع است. اگر سیاست‌گذاران بدون توجه به زیرساخت‌ها و نهادهای موجود، صرفاً به افزایش حجم نقدینگی روی بیاورند، نتیجه معکوس خواهد بود. در چنین حالتی، افزایش پول در دست مردم و کسب‌وکارها، به دلیل نبود ظرفیت‌های تولیدی کافی یا وجود موانع ساختاری، به جای افزایش عرضه کالا و خدمات، تنها منجر به افزایش تقاضا و به تبع آن، رشد قیمت‌ها و تورم خواهد شد. این تورم، قدرت خرید مردم را کاهش داده و رکود اقتصادی را تشدید می‌کند.

نتیجه‌گیری و راهکار:

بنابراین، برای اینکه تزریق نقدینگی به ابزاری مؤثر برای رشد اقتصادی تبدیل شود، لازم است توجه ویژه‌ای به "کیفیت نهادها" صورت گیرد. به گزارش اکونیوز، اصلاحات ساختاری، مبارزه جدی با فساد، تقویت حاکمیت قانون، افزایش شفافیت در نظام مالی و اداری، و ایجاد فضای کسب‌وکار باثبات، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند بستر لازم را برای هدایت صحیح نقدینگی به سمت تولید و رشد مولد فراهم کنند. در غیاب چنین بستری، تزریق نقدینگی بیش از آنکه "چراغ سبز" برای رشد باشد، می‌تواند "چراغ قرمز" برای تورم و بی‌ثباتی اقتصادی باشد.