تسهیل مجوز فعالیت پزشکان جوان به کجا رسید؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، یکی از شاخص‌های بین‌المللی که معمولا کشور ما جایگاه پایینی در آن دارد مربوط به تسهیل آغاز به کار کسب و کارهای مختلف است. براساس آمارها بیشترین میزان اشتغال در کشور مربوط به مشاغل کوچک و متوسط است و همواره یکی از مهم‌ترین مشکلات سرمایه‌گذاران و فعالان در این مشاغل دریافت مجوزهای کسب و کار بوده است.

نمونه‌های متعددی وجود دارد که سرمایه‌گذاران و فعالان برای دریافت یک مجوز ناچار می‌شدند تا چندین سال منتظر بمانند و این موضوع سبب می‌شد تا بسیاری از افراد در میانه راه از ایجاد اشتغال منصرف شوند. بنابراین تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار که با روی کار آمدن دولت سیزدهم شدت بیشتری به خود گرفت یکی از محورهایی است که در صورت عملیاتی شدن کامل آن، می‌توانیم شاهد افزایش اشتغال در کشور باشیم.

به عنوان یک نمونه، در دهه‌های اخیر با اعمال محدودیت در صدور مجوز فعالیت پزشکان، وضعیت توزیع آنها و دسترسی مردم مناطق محروم به خدمات پزشکی را بهبود پیدا کند. دانشجویان پزشکی بعد از گذراندن یک ونیم سال دوره کارورزی در بیمارستان‌های بخش دولتی، کد نظام‌پزشکی اخذ کرده و برای شروع فعالیت رسمی به‌عنوان یک پزشک موظف به گذراندن دوره طرح اجباری به مدت 14 الی 24 ماه در مناطق محروم کشور هستند. با اتمام دوره طرح، پزشکان برای تأسیس مطب شخصی و یا هرگونه فعالیت آزاد در مراکز درمانی غیردولتی نیازمند کسب امتیاز برای اخذ مجوز طبابت هستند.

مشکلات پزشکان جوان به دلیل سختگیری صدور مجوزها

با یک جستجوی ساده در گروه‌های تلگرامی کاریابی پزشکان، می توان به راحتی درخواست درمانگاههای خصوصی برای بکارگیری پزشکان جوان بدون پروانه طبابت را مشاهده کرد. این موقعیتهای شغلی برای پزشکان تازه فارغ التحصیلی که به هر دلیلی نمیتوانند برای کسب امتیاز از خانواده خود دور شده و به شهرهای محروم عزیمت کنند، تنها انتخاب ممکن است.

اگرچه فعالیت غیررسمی پزشکان جوان در درمانگاه های خصوصی درآمد بهتری نسبت به بخش دولتی برای آنها به همراه دارد، اما برنده این وضعیت صرفا درمانگاههای خصوصی هستند؛ چرا که بعد از مدتی به سوءاستفاده از پزشکان بدون پروانه روی می آورند. به طور مثال در برهه زمانی که درآمد یک درمانگاه خصوصی کاهش پیدا میکند، پزشکان بدون پروانه تبدیل به ابزاری برای تجویزهای غیرمنطقی اقلامی چون سرم و داروهای نیازمند تزریق و یا القای خدمات دیگر به منظور درآمدزایی برای بخشهای دیگر درمانگاه خصوصی می‌شوند. برخی از پزشکان جوان نیز ترجیح میدهند در مطب پزشکان پروانه دار به صورت غیرقانونی و با مهر پزشک دیگری کار کنند تا درصدی از درآمد آنها را دریافت کنند. باتوجه به تعداد بالای مطبها در کشور عملا امکان نظارت بر عملکرد حرفه‌ای در مطبها تقریبا وجود ندارد.

از سوی دیگر، باتوجه به اینکه تاسیس مراکز درمانی جدید مثل درمانگاهها و بیمارستانها و مراکز جراحی محدود نیازمند مشارکت پزشکان دارای پروانه طبابت میباشد، میتوان گفت محدودیت در صدور مجوز طبابت نه تنها به خروج پزشکان جوان از فعالیتهای رسمی و قانونی می انجامد، بلکه مانعی برای گسترش زیرساختهای درمانی و افزایش بسترهای اشتغال پزشکان در کشور نیز می باشد.

عدم امکان کسب امتیاز برای پزشکان جوان

آیین نامه اجرایی قانون اجازه تأسیس مطب مصوب سال 1363 هیئت وزیران، طی دهه های اخیر تقریباً بازبینی چندانی نشده است و استناد به رویکردهای منسوخ و قدیمی به کرات در متن آن دیده می‌شود. در ماده 13 و در 10 تبصره، آن شرایط صدور مجوز مطب عادی و مشروط بررسی شده است. لازم به ذکر است تبصره 8، 9 و 10 این قانون به ترتیب در سال‌های 1370، 1374 و 1379 به آن الحاق شده است طبق تبصره 5 آیین نامه ذکر شده پزشکان زمانی می توانند برای هر یک از شهرهای کشور با تمایل خود تقاضای تأسیس مطب نمایند که با احتساب ضرایب تعریف شده حداقل 420 امتیاز کسب کرده باشند.

امتیاز یک سال فعالیت در تمامی شهرها ذیل 7 گروه به ترتیب زیر درجه بندی شده است:

هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه 1، 140 امتیاز

هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه 2، 120 امتیاز

هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه 3، 105 امتیاز

هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه 4، 84 امتیاز

هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه 5، 70 امتیاز

هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه 6، 60 امتیاز

هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه 7، 30 امتیاز

لازم به یادآوری است این امتیاز بندی طبق، قانون برای صدور پروانه تأسیس مطب است نه اجازه طبابت. مطابق با الحاقیه بند د تبصره 9 ماده 13 آیین نامه اجرایی مطب وزارت بهداشت امتیازات لازم جهت اخذ پروانه مطب از 420 به 360 جهت شهرهای غیرمجاز و از 300 به 250 جهت شهرهای مجاز و از 200 به 170 گروه ایثارگران تقلیل داده شده است.

در ادامه این روند امتیازات لازم برای اخذ پروانه مطب در 5 شهر بزرگ از آذرماه 1401 به 250 امتیاز کاهش یافت همچنین امتیاز لازم برای اخذ پروانه مطب در سایر مراکز استانها نیز از 250 امتیاز به 170 امتیاز کاهش یافته است.

پیشنهاد تفکیک پروانه "فعالیت طبابت" و پروانه "تاسیس مطب"

با توجه به مشکلات موجود پیشنهادی که از طرف مرکز ملی پایش و بهبود محیط کسب وکار مطرح شده این است که پروانه "فعالیت طبابت" و پروانه "تاسیس مطب" بایستی از یکدیگر تفکیک شده و آن دسته از پزشکان که تعهدات قانونی خود از قبیل خدمت نظام وظیفه و طرح نیروی انسانی را گذرانده‌اند، برای فعالیت طبابت در هر نقطه از کشور اعم از درمانگاهها و بیمارستانهای خصوصی، نیازی به جمعآوری امتیاز نداشته باشند. البته برای تاسیس مطب، جمع آوری امتیاز، مطابق دستورالعملهای وزارت بهداشت، همچنان ضروری خواهد بود.

در ادامه طی روال قانونی، این موضوع در هیات مقررات زدایی مطرح شد اما به دلیل مخالفت برخی مسئولان، به کمیته ارجاع شد. در جلسه مذکور این گونه مطرح شد که این موضوع منجر به خالی شدن مناطق محروم از پزشک جوان خواهد شد و البته ادعایی دیگر مبنی بر ارسال مدارک و مستندات این موضوع مطرح شد. این درحالی است که با وجود پیگیری مکتوب از سمت وزارت اقتصاد هنوز اطلاعاتی در این حوزه ارسال نشده است.