«تماشاچی»؛ روایت آنان که ایستادند و دیدند و دم نزدند

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - فاطمه قربانی رضوان؛ نمایش تماشاچی روایتی از گروه مخفی بزرگانی است که قصد به قتل رساندن پادشاه را دارند تا یکی از خودشان بر مسند قدرت بنشیند. داستانی که به یک روایت تاریخی گره می‌خورد. روایتی از تماشاچیانی که در زمان ماجرای آتش زدن خانه حضرت زهرا (س) حضور داشتند و تنها نظاره گر بودند.

نمایش تماشاچی به کارگردانی محمدامین دست‌کار و تهیه کنندگی گروه فرهنگی ریان از 9 الی 15 آذرماه در حوزه هنری انقلاب اسلامی تهران اجرا می‌شود. نمایشی که با شروع ایام فاطمیه روی صحنه رفت و هر شب با استقبال عزاداران فاطمی رو به رو است. اگرچه تلاش این گروه برای نمایش این بخش مهم از تاریخ شیعی پر اهمیت است، اما اشاره بر چند نکته ضروری است.

یقینا عنایت و توجه حضرت زهرا (س) سبب اجرای پر شور و معنوی نمایش‌هایی با این مضمون می‌شود و ارتباط قلبی مخاطبان با جریان نمایش شکل می‌گیرد، اما انتظار می‌رود که اجرای نمایش‌های آیینی با ظرافت‌های تکنیکی و فنی نیز همراه باشد.

بازیگران نمایش تماشاچی به خوبی توانستند تماشاگران را با خود همراه کنند. این را می‌شد از همراهی تماشاگران در جریان نمایش متوجه شد. واکنش تماشاگران به موقعیت‌های خنده دار و یا همراهی آن‌ها در لحظات احساسی نمایش تاییدی بر اجرای دقیق بازیگران در ادای دیالوگ‌ها و ارتباط با تماشاگران دارد؛ اگرچه که در برخی لحظات، دیالوگ هایی که باید به شکل کهن ادا می‌گردید به اشتباه محاوره ای بیان می شد و تعداد این اشتباه زیاد و کاملا واضح بود. با این اوصاف شاید بهتر بود دست اندرکاران نمایش زمان بیشتری را در تمرین دیالوگ ها، طراحی صحنه و موسیقی نمایش داشتند تا شاهد اجرایی در سطح کیفی بالاتری باشیم.

درواقع یکی از اضلاع مهم نمایش، طراحی صحنه و موسیقی است که تاثیر به سزایی در همراه کردن مخاطب دارد. درحالی که صحنه جز در پرده اخر که نمایش ماجرای آتش زدن درب خانه حضرت زهرا (س) است، هیچ طراحی خاص دیگری ندارد و با ساده‌ترین اکسسوری اجرا می‌شود. نکته آن است که نمایش در همین سطح کیفی نیز اجرا می‌شود و مخاطبان در پایان نمایش از آن رضایت دارند، اما تا چه زمانی اجرای نمایش آیینی با چنین مضامین مهم و معنوی در این سطح کیفی قابل قبول است؟!. بالا بردن سطح کیفی کار و اجرای آن در سالن بهتری با حضور مخاطبان بیشتر به مراتب تاثیرگذارتر است. از طرفی باید دید سهم بودجه‌های فرهنگی برای نمایش‌های آیینی به چه شکل است. آیا گروه‌های نمایش آیینی به دلیل مسائل مالی امکان اجرای مناسب با سطح کیفی بالا را ندارند یا مسئله چیز دیگری است؟!

با این حال نمی‌توان به نورپردازی، طراحی لباس، گریم و کارگردانی قابل قبول نمایش تماشاچی اشاره نکرد. طراحی لباس و گریم به درستی توانسته بود در خدمت فضای کلی نمایش قرار گیرد و مخاطب را با خود همراه کند. با درنظر گرفتن تمام ویژگی‌های این نمایش باید به استقبال بالای مخاطبان از این نمایش اشاره کرد. اجرا‌های اخر این نمایش در دو سانس روی صحنه می رود که نشان از علاقه تماشاگران نمایش آیینی دارد.