تهرانی‌ها سال گذشته چند روز «هوای پاک» تنفس کردند؟

به گزارش ایسنا از ابتدای سال 1402 تا پایان اسفندماه 10 روز هوای پاک، 236 روز هوای قابل قبول، 107 روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و 12 هوای ناسالم ثبت شده است.

آلوده‌ترین روز ثبت شده طی سال گذشته 5 شهریور با شاخص 165 و پاک‌ترین روز12 فروردین با شاخص 40 بود.

آلاینده شاخص دراین مدت ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون بود که 98 روز هوای پایتخت را آلوده کرده بود.

سال 1401 هوا طی سه روز پاک، 192 روز قابل قبول، 132 روز ناسالم برای گروه‌های حساس و 34 روز ناسالم و دو روز خطرناک بود. بیشترین شاخص آلودگی 4 خردادماه با شاخص 435 بود. 15 بهمن‌ماه هم با شاخص 47 ثبت شد.

طی این ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون آلاینده شاخص بود، به‌گونه‌ای که 133 روز هوای پایتخت را آلوده کرد.

سال 1400 تعداد روزهای پاک کمتر و تعداد روزهای قابل قبول بیشتر بود، به‌گونه‌ای که دو روزهوای پاک، 249 روز قابل قبول، 108 روز ناسالم برای گروه‌های حساس و شش روز ناسالم بود.

طی این مدت اول آذرماه با شاخص 165 آلوده‌ترین روز و اول فروردین با شاخص 48 پاک‌ترین روز ثبت شد. طی این سال نیز ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون با 95 روز، آلاینده شاخص بود.

ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون چیست؟ بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان، برای هر آلاینده یک حد مجاز تعریف می‌شود. ذرات معلق کمتر از 2.5 آلاینده شاخص هوای تهران در روزهای سرد پایتخت است. این آلاینده دارای قطر 2.5 میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شوند. ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایندهای صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.

به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال سنگ و چوب، خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایندهای صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودروها است. ذرات معلق عموما در ماه‌های سرد سال کیفیت هوا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.

اعداد و رنگ‌های شاخص کیفیت هوا شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا 50 هوا پاک، از 51 تا 100 هوا قابل قبول یا متوسط، از 101 تا 150 هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از 151 تا 200 هوا ناسالم، از 201 تا 300 هوا بسیار ناسالم و از 301 تا 500 شرایط کیفی هوا خطرناک است.

گفتنی است در هوای پاک که با رنگ سبز نشان داده می‌شود، شرایط کیفیت هوا مناسب است و خطری برای سلامت انسان ندارد. در هوای سالم که به رنگ زرد شناخته می‌شود، کیفیت هوا قابل قبول و غلظت آلاینده‌ها کمتر از حدی است که بر سلامت انسان تاثیر منفی داشته باشد اما در هوای ناسالم برای گروه‌های حساس که به رنگ نارنجی نشانه‌گذاری می‌شود، مقدار AQI بین 101 تا 150 قرار می‌گیرد که در نتیجه آن گروه‌های حساس اثرپذیری بیشتری از آلودگی هوا خواهند داشت.

در هوای ناسالم که به رنگ قرمز است، کلیه افراد جامعه در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی هوا قرار می‌گیرند و حتی ممکن است گروه‌های حساس دچار عوارض شدیدتری شوند. افزون بر این در هوای بسیار ناسالم که به رنگ بنفش نشان داده می‌شود و عدد AQI بین 201 تا 300 قرار می‌گیرد، احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت افراد جامعه افزایش می‌یابد.