تورم بی‌سابقه در 40 ماه؛ خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها گران‌تر از همیشه شد
جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از جهش نگران‌کننده تورم در مهرماه حکایت دارد؛ به‌ویژه در بخش خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها که تورم نقطه‌به‌نقطه آن در چهار ماه گذشته با رشد 17 درصدی به 64 درصد رسیده است. این روند، فشار مضاعفی بر معیشت دهک‌های پایین وارد کرده و در کنار ثبات یارانه نقدی و حذف میلیون‌ها نفر از فهرست یارانه‌بگیران، قدرت خرید خانوارهای کم‌درآمد را به‌شدت تضعیف کرده است.
- فهرست محتوا
- حذف یارانه و کاهش تاب‌آوری اقتصادی خانوارها
- خوراکی‌ها در صدر گرانی؛ نان و میوه رکورد زدند
بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، تورم نقطه‌ای در مهرماه به 48.6 درصد رسیده و تورم ماهانه نیز با جهش 5 درصدی، بالاترین سطح خود در 40 ماه گذشته را ثبت کرده است. این سطح از تورم ماهانه، پیش‌تر تنها در خرداد 1401 و هم‌زمان با حذف ارز ترجیحی 4200 تومانی تجربه شده بود؛ اقدامی که در آن زمان منجر به جهش 10 درصدی تورم ماهانه شد.
کارشناسان با مقایسه این دو مقطع زمانی، بر این باورند که حذف ارز ترجیحی برخلاف برخی ادعاها، نقش مهمی در مهار انتقال مستقیم نرخ ارز به قیمت مصرف‌کننده ایفا می‌کرده است. در حالی‌که در دولت سیزدهم برای جبران آثار تورمی، یارانه نقدی سه‌برابری پرداخت شد، در دولت چهاردهم با وجود تداوم تورم، میزان یارانه‌ها ثابت مانده و همین موضوع به کاهش قدرت خرید مردم دامن زده است.
حذف یارانه و کاهش تاب‌آوری اقتصادی خانوارها
طبق اعلام منابع رسمی، از آغاز به کار دولت چهاردهم تاکنون، بیش از 8 میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند. این در حالی است که تورم در گروه کالاهای اساسی، به‌ویژه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، به‌شدت افزایش یافته و فشار اقتصادی بر دهک‌های پایین جامعه را تشدید کرده است.
کارشناسان هشدار می‌دهند که ثبات یارانه نقدی در کنار حذف گسترده مشمولان، در شرایط تورمی کنونی، به تضعیف تاب‌آوری اقتصادی خانوارهای کم‌درآمد منجر شده و شکاف طبقاتی را عمیق‌تر می‌کند.
خوراکی‌ها در صدر گرانی؛ نان و میوه رکورد زدند
بررسی جزئیات تورم نقطه‌به‌نقطه نشان می‌دهد که گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با ثبت تورم 64 درصدی، در صدر افزایش قیمت‌ها قرار دارد. در این میان، نان و غلات با تورم 98 درصدی، رکورددار گرانی در مهرماه بوده‌اند. پس از آن، میوه‌ها با 94 درصد و سبزیجات با 77 درصد تورم، بیشترین فشار را بر سبد معیشت خانوارها وارد کرده‌اند.
این گروه شامل اقلامی چون گوشت، ماهی، لبنیات، روغن، میوه، سبزیجات، شکر، شیرینی، نوشیدنی‌ها و سایر کالاهای اساسی است که بخش عمده‌ای از هزینه‌های روزمره خانوارهای کم‌درآمد را تشکیل می‌دهند. استمرار این روند، زنگ خطر جدی برای امنیت غذایی و رفاه اجتماعی به شمار می‌رود.
