تورم تولید معدنی همچنان بیش از 50 درصد است

در فصل پاییز 1402، درصد تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده بخش معدن نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 56.2درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (56.5 درصد)، 0.3 واحد درصد کاهش داشته است. در همین مدت، تولید بخش صنعتی کمتر از بخش معدن تورم داشته و تورم نقطه به نقطه آن را 35 درصد اعلام کرده‌اند که نشان می‌دهد نسبت به تورم تولیدکننده صنعتی در تابستان امسال 2.6 واحد درصد بیشتر بود. با این وجود به‌نظر می‌رسد تورم تولید چنان کاهش نیافته است که بتوان امیدوار به کنترل نرخ تورم بود. به‌گزارش صمت و به‌نقل از مرکز آمار ایران، در فصل پاییز 1402، شاخص نرخ تولیدکننده بخش معدن 1822 است که نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) 0.8 درصد افزایش، نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 56.2 درصد افزایش و در 4فصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) 47.0 درصد افزایش داشته است.

در فصل پاییز 1402، درصد تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده بخش معدن نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) 0.8 درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (9.0 درصد)، 8.2 واحد درصد کاهش داشته، به‌عبارتی، میانگین نرخ دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات معدنی به‌ازای تولید ماده معدنی در داخل کشور، در فصل پاییز 1402 نسبت به فصل قبل از آن، 0.8 درصد افزایش داشته است. در این فصل بیشترین تورم فصلی با 6.5 درصد مربوط به گروه «سایر معادن» و کمترین تورم فصلی با 0.1 درصد مربوط به گروه «کانه‌های فلزی» است، همچنین گروه «زغال‌سنگ» با تورم 0.4- درصد مواجه بوده است.

گرانی تولید در دولت سیزدهم

بررسی آمارهای جزئی‌تر نشان می‌دهد از ابتدای دهه 90 قیمت‌ها در بخش معدن انواع بی‌ثباتی‌ها و جهش‌ها را تجربه کردند. این نوسانات منجر به این شده که از ابتدای سال 90 تا به امروز بالاترین تورم به‌ثبت‌رسیده در نخستین سال دولت سیزدهم با نرخ 92.9 درصد حاصل شده است. در حالی که یک سال قبل هم، نرخ تورم تا نزدیک 80 درصد هم افزایش یافته بود. در طرف مقابل، جالب این است که در سال‌های 94 و 95 برای 2 سال پی در پی کاهش نرخ رخ داده و تورمی منفی حاصل شده است. در سال‌های 94 و 95 به‌ترتیب تورم -3.3 و -4.1 درصد اعلام شده که نشان‌دهنده کمترین تورم حاصل‌شده از سال 90 تاکنون بوده است. امسال نیز به گزارش مرکز آمار ایران، تورم تولیدکننده بخش معدن در پاییز، بیش از بهار و تابستان شده است و اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، به‌طورقطع تورم سالانه تولید بخش معدن می‌تواند تا بیش از 60 درصد هم افزایش پیدا کند. در حالی که در بهار تورم 25 درصد اعلام شده و سپس در تابستان به 35.7 درصد افزایش یافته است.

بررسی شاخص نرخ تولیدکننده در پاییز 1402

در فصل پاییز 1402، شاخص نرخ تولیدکننده بخش صنعت 1057 است که نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) 2.3 درصد افزایش، نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 35.0 درصد افزایش و در 4فصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) 31.9 درصد افزایش داشته است. در فصل پاییز 1402، درصد تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده بخش صنعت نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) 2، 3 درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (7.1 درصد)، 4.8 واحد درصد کاهش داشته است. به‌عبارتی، میانگین نرخ دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به‌ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در فصل پاییز 1402 نسبت به فصل قبل، 2.3 درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم فصلی با 12.3 درصد مربوط به گروه «ساخت مواد شیمیایی و فرآورده‌های شیمیایی» و کمترین تورم فصلی با 0.8 درصد مربوط به گروه «ساخت کاغذ و محصولات کاغذی» است، همچنین در این فصل گروه «ساخت فلزات پایه» با تورم 4.6- درصد و گروه «ساخت کک و فرآورده‌های حاصل از پالایش نفت» با تورم 3.6- درصد مواجه بوده است.

ثابت ماندن تورم نقطه‌ای

در فصل پاییز 1402، درصد تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده بخش معدن نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 56.2 درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (56.5 درصد)، 0.3 واحد درصد کاهش داشته است. به‌عبارتی، میانگین نرخ دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات معدنی به‌ازای تولید ماده معدنی در داخل کشور، در فصل پاییز 1402 نسبت به فصل مشابه سال قبل، 56.2 درصد افزایش داشته است. در این فصل بیشترین تورم نقطه به نقطه با 58.5 درصد مربوط به گروه «کانه‌های فلزی» و کمترین تورم نقطه به نقطه با 31.3 درصد مربوط به گروه «زغال‌سنگ» است.

در فصل پاییز 1402، درصد تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده بخش معدن در 4 فصل منتهی به این فصل نسبت به دوره مشابه سال قبل 47 درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (35.7 درصد)، 11.3 واحد درصد افزایش داشته است. به‌عبارتی، میانگین نرخ دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات معدنی به‌ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در 4 فصل منتهی به پاییز 1402 نسبت به دوره مشابه سال قبل، 47.0 درصد افزایش داشته است. در این فصل بیشترین تورم سالانه مربوط به گروه «سایر معادن» با 53.9 درصد و کمترین تورم سالانه مربوط به گروه «زغال‌سنگ» با 28.8 درصد است.

هزینه تولید صنعتی

در فصل پاییز 1402، درصد تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده بخش صنعت نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 35 درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (37.6 درصد)، 2.6 واحد درصد کاهش داشته است.

به‌عبارتی، میانگین نرخ دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به‌ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در فصل پاییز 1402 نسبت به فصل مشابه سال قبل، 35 درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم نقطه به نقطه با 64.4 درصد مربوط به گروه «ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات طبقه‌بندی‌نشده در جای دیگر» و کمترین تورم نقطه به نقطه با 19.7 درصد مربوط به گروه «ساخت کاغذ و محصولات کاغذی» است. در فصل پاییز 1402، درصد تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده بخش صنعت در 4 فصل منتهی به این فصل نسبت به دوره مشابه سال قبل، 31.9 درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (29.2 درصد)، 2.7 واحد درصد افزایش داشته است. به‌عبارت دیگر، میانگین نرخ دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به‌ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در 4 فصل منتهی به پاییز 1402 نسبت به دوره مشابه سال قبل، 31.9 درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم سالانه با 71.0 درصد مربوط به گروه «ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات طبقه‌بندی‌نشده در جای دیگر» و کمترین تورم سالانه با 15.6 درصد مربوط به گروه «ساخت کک و فرآورده‌های حاصل از پالایش نفت» است.

بررسی تورم سالانه بخش تولید صنعتی از سال 90 تا به امروز هم نشان می‌دهد که بیشترین تورم حاصل‌شده، همچنان در سال 97 با نرخ 58.6 درصدی به‌دست آمد. در واقع همزمان با اعلام خروج دونالد ترامپ از برجام و برقراری دوباره نظام تحریم‌ها، سبب شد که تورم ناگهان در همان سال، تولیدکننده بخش صنعتی را بیش از هر زمان دیگری در طول دهه 90 با جهش قیمت‌ها مواجه کرد. گرچه نباید فراموش کنیم که در سال 99 هم، نرخ تورم سالانه بخش تولید صنعتی به 56.8 درصد رسیده بود. همچون تولید معدنی، در سال 94 تولید بخش صنعتی هم با کاهش هزینه‌ها مواجه و به‌همین‌دلیل تورم این بخش در آن زمان 2_ درصد اعلام شده بود، ضمن اینکه در سال 95 و همزمان با تک‌رقمی شدن نرخ تورم مصرف‌کننده، تورم تولید بخش صنعتی نیز 4.7 درصد محاسبه شده بود.