توسعه کسب و کار آزاد در گرو هویت مستقل آن از افراد است
شهرکرد - ایرنا - جوانان جویای کار همواره این سوال را از خود می‌پرستند که شغل دولتی بهتر است یا بدنبال کسب و کارآزاد باشند؟ معمولا افراد بدنبال کاری هستند که هم از آن لذت ببرند و خسته نشوند و هم اینکه از لحاظ مالی به نفعشان باشد.
گروهی از افراد شغل دولتی را انتخاب می‌کنند و اما گروهی هم هستند که بدنبال ایده‌های خود میروند و در پی راه اندازی کسب و کارهای آزاد قدم برمی‌دارند. در همین راستا خبرنگار ایرنا با سید رضا علوی مدرس کارآفرینی گفتگویی کرده است. که متن مصاحبه را با هم می‌خوانیم.
ایرنا: چه الگوهایی باعث میشود که فرد به سمت کسب و کار آزاد هدایت شود تا اینکه منتظر استخدام دولتی نماند؟
سید رضا علوی: اوامر متعددی میتوان درگیر این بحث باشد اما مورد مهم و اصلی در این باره بحث فرهنگی مطرح است اگر شهرهای مختلف را بررسی کنیم میبینیم در برخی از شهرها افراد از همان بچگی به محیط‌های کسب و کار ورود پیدا می‌کنند و در برخی دیگر از شهرها این وضعیت متداول نیست.
پس اینکه افراد از چه زمانی وارد حوزه کسب و کار شوند تا حدودی به ساختار فرهنگی منطقه یا شهر محل سکونت برمی‌گردد.
بعد از این قضیه ساختار خانوادگی تاثیر مهمی دارد اگر والدین یا یک نفر از افراد نزدیک به فرد وارد بازار کار شوند و در حوزه کسب و کار فعالیت داشته باشد فرد هم تشویق میشود که در این مسیر قدم بردارد.
اما مهمترین عامل در این زمینه خود فرد و نگرش فرد نسبت به زندگی شغلی خود است. متاسفانه والدین کمتر در رابطه با زندگی شغلی به فرزندان خود آموزش می‌دهند و فرد اطلاع چندانی در این زمینه ندارد.
زندگی کارمندی؛ یعنی فرد برای دیگری کار کند، زندگی خویش فرمایی؛ یعنی فرد برای خود کار کند، کارفرمایی که یعنی دیگران برای فرد کار بکنند، سرمایه گذاری که یعنی سرمایه برای فرد کار میکند؛ اینها چهار مدل زندگی شغلی است که در جامعه وجود دارد.
متاسفانه خیلی از افراد جامعه بر روی این موضوع شناخت کافی ندارند و آگاهی لازم را ندارند پس قبل از هر کاری افراد باید در این زمینه آموزش‌های لازم را ببینند و نگرش افراد نسبت به موضوع تغییر کند و بعد با انواع زندگی شغلی آشنا شوند و در نهایت با دانش و آگاهی کامل حرفه و شغل آینده خود را انتخاب کنند.
حال باید دانست که مشاغل آزاد با کسب و کار و کارآفرینی متفاوت هستند؛ در این زمینه باید به میزان وابستگی که کسب و کار به فرد دارد اشاره کرد اگر کسب و کار به شکلی است که حضور فرد خیلی مهم است و برای رونق کسب و کار حتما فرد باید حضور فیزیکی متداول داشته باشد به این نوع فعالیت مشاغل آزاد یا کسب و کارهای آزاد گفته میشود.
پس در زندگی شغلی مهم است که فرد به دنبال چه کسب و کاری است نکته‌ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که هیچ کدام از این زندگی های شغلی برتری بر دیگری ندارند و هر کدام مزایا و معایب مختص به خودش را دارد. و مهم این است که زندگی شغلی آگاهانه انتخاب شود.
امارها نشان می‌دهد که انگیزه اصلی برای راه اندازی کسب و کارهای کوچک این است که فرد دوست دارد استقلال شغلی داشته باشد. بعضا شاید کسب و کارهای کوچک از نظر مالی برای فرد بهتر باشد اما باید این نکته را مد نظر داشت که قبل از وضعیت مالی خوب؛ استقلال شغلی است که فرد را به سمت کسب و کار آزاد میکشاند. پس انگیزه اصلی که افراد به سمت کسب و کارهای آزاد میروند استقلال شغلی است که فرد دوست دارد برای خود کار کند.
در رابطه با شغل‌های دولتی که خصوصا خانواده‌ها برای انتخاب این نوع زندگی شغلی تاثیر گذار هستند باید گفت: در گذشته زندگی کارمندی زندگی با ثبات و خوبی بوده ولی واقعیت این است که امروزه دیگر دوره زندگی کارمندی تمام شده اگر خانواده‌ها بدنبال این باشند که افراد حتما بدنبال استخدام دولتی باشند یا خود فرد پیگیر استخدام دولتی باشد و این نوع زندگی را انتخاب کرده باشد طبیعتا به سراغ راه اندازی کسب و کار آزاد نخواهد رفت، اما باید به این نکته توجه داشت که این تفکر زندگی کارمندی مربوط به گذشته است که کارمندان از وضعیت مالی خوب و ثبات در شغل برخوردار بودند؛ امروزه دیگر این تفکر صادق نیست. پس اگر بخواهیم واقع بین باشیم میبینیم که دولت عملا استخدامی ندارد و نخواهد داشت چون برای دولت امکان پذیر نیست که بخواهد استخدام در سطح گسترده داشته باشد و برعکس دولت به دنبال کوچک سازی است.
ایرنا: برای راه اندازی و شروع کسب و کار کوچک چه باید کرد؟
برای راه اندازی کسب و کار کوچک در وحله اول باید با اگاهی و نگرش درست نسبت به آن کسب و کار قدم برداشت و با شناخت نسبت به کسب و کار مورد نظر وارد شد.
نکته دوم در این باره این است که باید به یاد داشت به هیچ عنوان هیچ کسب و کاری را نباید بدون تجربه راه اندازی کرد. حتما قبل از راه اندازی کسب و کار مستقل باید در این زمینه شاگردی کرد حتی فارغ التحصیلان دانشگاهی هم نباید صرف اینکه مدرک گرفتند و می‌توانند کسب و کار مستقل راه بیاندازند؛ به سراغ این کار بروند.
آمار شکست کسب و کارهای آزاد در سال‌های اول در همه جای دنیا خیلی بالا است دلیل این اتفاق هم همین است که افراد بدون تجربه به این کار ورود پیدا می‌کنند. اگر افراد قبل از راه اندازی شاگردی بکنند و با همه وجود در این مدت شاگردی فعالیت کند و همه زوایای کسب و کار را در مدت شاگردی یاد بگیرد؛ میتواند در راه اندازی کسب و کار مستقل؛ موفق‌تر عمل کند.
شاگردی کردن باعث میشود که فرد بتواند با ریسک خیلی کمتری به فضای کسب و کار مستقل ورود پیدا کند از طرفی شبکه ارتباطی را که برای راه اندازی کسب و کار مورد نیاز است را پیدا میکند.
ایرنا: پیشنهاد شما برای موفقیت در کسب و کارهای آزاد چیست؟
علوی: اگر فرد با دست پر و آگاهی و دانش کامل و بنیه مالی مناسب به سراغ راه اندازی کار و حرفه مورد نظر خود قدم بردارد بخشی زیادی از راه را رفته؛ ولی کسانی‌که کسب و کار دارند و می‌خواهند در حرفه خود موفق عمل کنند باید خود و پرسنل کاری خود را ارتقا دهند؛ یک کاسب اگر بخواهد موفق باشد محیط را باید مرتب پایش کند.
واقعیت این است امارهای رسمی نشان می‌دهد که محیط کسب و کار در کشور ما وضعیت مناسبی ندارد؛ اگر فردی در این بازار که محیط مناسبی هم نیست ورزیده تر باشد و بنیه مالی مناسب و آگاهی و دانش کامل داشته باشد میتواند از این دریای مواج و طوفانی بسلامت عبور کند. بنابراین فرد باید به شدت بر روی خود سرمایه‌گذاری کند و خود را تقویت کند و با علم و دانش روز خود را بالا ببرد؛ نه تنها خود بلکه پرسنل خود را باید با علم روز آموزش دهد.
باید به یاد داشت که؛ مهمترین نیروی انسانی طبیعتا خود صاحب کسب و کار است. اگر فرد خود را با مسائل روز و دانش روز مجهز کند قطعا کسب و کار و شغلش باقی خواهد ماند؛ در این شرایط است که موفق میشود خود را با شرایط روز سازگار کند و سریع نسبت به محیط واکنش نشان دهند؛ که اگر غیر از این باشد کسب و کارها نابود خواهند شد.
ایرنا: چکار میتوان کرد که کسب و کارها توسعه پیدا کنند؟
علوی: اگر بدنبال توسعه کسب و کار باشیم باید کسب و کار از افراد جدا شود تا زمانی که کسب و کار با افراد گره خورده باشد آن کسب و کار نمیتواند توسعه پیدا کند چون محدود به افراد میشود.
متاسفانه امروزه اکثر کسب و کارها به شدت به صاحب کسب و کار وابسته هستند که این اتفاق واقعیت توسعه را ندارد برای اینکه این اتفاق بیفتد باید مجموعه کسب و کارها به سمت سیستم سازی بروند که باعث میشود کسب و کار هویت مستقلی پیدا کند و مستقل از افراد باشد. وقتی مستقل از افراد باشد آن موقع است که کسب و کار میتواند توسعه پیدا کند. اگر کسب و کاری بخواهد توسعه پیدا کند باید ماهیت جدایی داشته باشد و کاملا از افرادی که در این کسب و کار مشغول فعالیت هستند باید جدا باشد میتوان گفت همین وضعیت یکی از بزرگترین مشکلات کسب و کارهای آزاد است که قابلیت توسعه را ندارند.
ایرنا: برخی معتقد هستند برای راه اندازی کسب و کار آزاد نیاز به هزینه هنگفتی است؛ نظر شما چیست؟
علوی: اگر فرد بدنبال راه اندازی یک تولیدی یا کارگاه باشد یا در پی راه‌اندازی یک رستوران باشد طبیعا باید از نظر مالی بتواند هزینه کند.
اما اگر فرد برای راه‌اندازی کسب و کارهای آزاد بدنبال راه اندازی کارخانه باشد این در قالب کارآفرینی قرار می‌گیرند که نیازمند هزینه‌های زیادی است البته نه برای شروع کار. اینجاست که مباحث ادبیات کار آفرینی به ما آموزش می‌دهد که چطور میتوان کسب و کار عادی را راه انداخت بدون اینکه نیاز به هزینه‌های زیادی در ابتدای راه اندازی کرد.
پس برای راه اندازی کسب و کار آزاد نیاز به هزینه دارد اما معمولا این هزینه در ابتدای کار هنگفت نیست.
*س_برچسب‌ها_س*