جای خالی تاثیرسنجی در ارزیابی برنامه های رسانه ملی

نشست علمی «تاثیرسنجی برنامه‌های تلویزیون؛ چالش‌های امروز و سیاست‌های پیشرو»، با سخنرانی دکتر مجید محمدزمانی، چهارشنبه دوازدهم مرداد ماه در مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما برگزار شد.

در این نشست دکتر مجید محمدزمانی، دکترای سیاستگذاری فرهنگی ضمن تاکید بر ضرورت اثرسنجی محتوا از منظر فقهی، ملی (سیاستهای کلان) و سازمانی؛ به تبیین محدوده مفهومی «تاثیر» پرداخت و با اشاره به ادبیات پژوهش در حوزه تاثیرسنجی، ارزیابی انتقادی از پژوهش‌های داخلی در این حوزه ارائه داد. بخش اصلی سخنرانی به معرفی روش چک لیست یا بازبینه اختصاص داشت. این پژوهشگر حوزه رسانه و فرهنگ، با تاکید بر اینکه اجرای موثر تاثیرسنجی برنامه‌های تلویزیونی، نیازمند چارچوب اثرسنجی است، چک‌لیست را شیوهای نو در این عرصه دانست.

بخش پایانی سخنرانی، در برگیرنده پیشنهادها و سیاست‌های رسانه‌ای برای بهبود فرایندهای تاثیرسنجی با هدف ایجاد و تقویت تاثیرهای مطلوب و کاهش تاثیرات نامطلوب بوده است. از جمله این پیشنهادها میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

توجه به تاثیر برنامه بر مخاطب به جای تمرکز صرف بر نظرسنجی و اعلان میزان مخاطب در ارزیابی برنامه‌ها و شبکه‌ها؛ اثرسنجی برنامه‌ها مبتنی بر چارچوب‌های برخاسته از ارزش‌های بومی - دینی؛ توجه به ویژگی‌ها و نقش فعال مخاطب در فرآیند اثرسنجی برنامه؛ بهره گیری از روش بازبینه جهت پرهیز از غفلت نسبت به گستره تاثیرات برنامه‌ها؛ استفاده از معیارهای مشترک سازمانی و دانش تجمیع شده کاربردی در ارزیابی طرح‌های برنامه ها؛ شناسایی اثرات احتمالی برنامه‌ها پیش از تولید و پخش (مثلا بر مبنای پژوهش در فصل‌های قبلی برنامه یا سریال)؛ به کارگیری روش‌های متنوع در سنجش تاثیر متناسب با نوع تاثیر مورد نظر؛ اجرای تاثیرسنجی با همراهی و تعامل با عوامل تولید برنامه؛ ارائه پیشنهادهای کاربردی اصلاحی به برنامه سازان به منظور کاهش تاثیرات نامطلوب و ایجاد یا تقویت تاثیرات مطلوب برای تولیدات آتی.

مرکز تحقیقات صدا و سیما

در ابتدای این نشست که مدیران و پژوهشگران مرکز تحقیقات در آن حضور داشتند، دکتر آزاده سالمی، سرپرست گروه مصرف رسانه‌ای، ضمن اشاره به برخی چالش‌های نظری و روششناختی مطالعات اثرسنجی، به ضرورت اجرای این گونه پژوهش‌ها تاکید کرد و هدف از برگزاری این نشست را آشنایی با فعالیت‌های پژوهشی حوزه سنجش تاثیر برنامه‌های صداوسیما دانست.

با توجه به تجربیات پژوهشگران و مدیران مرکز تحقیقات در حوزه سنجش و تحلیل تاثیرات رسانه‌ها، این نشست با مشارکت فعال آنان در طرح پرسش، بحث و نقد همراه گردید