جای خالی کدام فناوری احساس می‌شود
ابوالفضل خلخالی رئیس گروه فناوری صنایع خودرو صمت
در مقیاس کلی، خودرو محصولی است که از فناوری‌های متعددی ساخته می‌شود و از آنجایی که یکی از وظایف شرکت‌های دانش‌بنیان توسعه فناوری‌های نو است، انتظار می‌رود در زمینه توسعه فناوری‌های مربوط به ساخت خودرو گام‌های ویژه‌ای برداشته شود. ایمنی و ساخت بدنه از مولفه‌های مهمی است که لازم است دانش‌بنیان‌ها در این عرصه فعالیت جدی داشته باشند.
امروزه در سراسر دنیا از مواد اولیه خاص در فولاد برای ساخت بدنه خودرو استفاده می‌کنند که لازم است دانش‌بنیان‌ها به توسعه این فناوری در ساخت بدنه خودرو برسند. همچنین، در بحث روش‌های تولید نیز روشی به نام ضربه داغ وجود دارد که در دنیا برای ساخت بدنه خودرو مورداستفاده قرار می‌گیرد، اما این فناوری‌ها هنوز در کشور ما توسعه نیافته و بهتر است شرکت‌های دانش‌بنیان در این زمینه فعال‌تر باشند. امروزه شرکت‌های بزرگ خودروسازی در بخش اتصالات بدنه خودرو از فناوری به‌نام جوش لیزر استفاده می‌کنند که این فناوری در کشور راه نیفتاده؛ این هم از مواردی است که دانش‌بنیان‌ها باید برای ایجاد و توسعه آن اقدامات مهمی را به‌ثمر برسانند. در بخش سیستم‌های ترمز، تعلیق و فرمان هم کمبودهایی در خودروسازی کشور احساس می‌شود که انتظار می‌رود شرکت‌هایی در این عرصه، فعالیت مستمر و جدی داشته باشند. این در حالی است که در کشور هنوز سیستم ترمز ABS و CBC در خودروهای داخلی کار گذاشته نمی‌شود. همچنین، بیشتر خودروهای پیشرفته در دنیا از سیستم تعلیق فعال استفاده می‌کنند که جای خالی بکارگیری این فناوری هم در ساخت خودروهای کشور احساس می‌شود و لازم است دانش‌بنیان‌ها در این عرصه فعالیت کنند.
کارگذاری سیستم ایربگ پیشرفته برای سرنشینان جز راننده از دیگر مواردی است که لازم است دانش‌بنیان‌ها در این زمینه دست به تولیدات فناورانه بزنند. هنوز فناوری سیستم‌های پیشرفته ایربگ در کشور وجود ندارد و سیستم‌های قدیمی همچنان مورداستفاده قرار می‌گیرند. به‌طورکلی، لازمه توسعه صنعت خودرو، توسعه و پیشرفت سایر فناوری‌ها در صنایع دیگر است؛ نظیر صنایع نظامی و انرژی که بیشتر در بخش فناوری‌های برتر شناخته می‌شوند. برای اینکه برخی فناوری‌ها به مرحله اقتصادی و تجاری‌سازی برسند، باید ابتدا در صنایع دیگر مورداستفاده قرار گیرند و در یک محصول نهایی نظیر خودرو به‌بهره‌برداری برسند، اما نگرش نهادهای دولتی مانند معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به ساخت خودرو، برخاسته از یک نگاه مجزا است و توجهی به توسعه فناوری‌هایی ندارند که منجر به افزایش کیفیت خودروها می‌شوند. باتوجه به اینکه خودروهای امروزی در دنیا از فناوری‌های بسیار پیشرفته برخوردار هستند، خودروهای تولیدشده در کشور ما از این نظر جا مانده‌اند. به‌عبارت دیگر، بیشتر شرکت‌های خودروسازی دنیا اصول خاص و ویژه‌ای در بحث ایمنی و دیگر مولفه‌ها در خودروسازی پیاده می‌کنند، اما متاسفانه این اصول برای خودروسازی در کشور ما بیگانه است.
ناگفته نماند که باتوجه به جهش جهانی در بحث استفاده از خودروهای برقی که با یک سرعت زیادی به‌سمت استفاده و انبوه‌سازی می‌روند کشور ما هم تحت‌تاثیر این جریان قرار دارد. به‌هرحال دنیا به این سمت می‌رود و ما خواسته یا ناخواسته باید در این مسیر گام برداریم و باتوجه به گرم شدن کره زمین و بحث‌های مربوط به گرمایش جهانی و دیگر موضوعات نظیر توسعه و ارتقای خودروهای برقی، ما را مجاب می‌کند که ما هم در این مسیر اقداماتی انجام دهیم و باید بر این اساس، اولویت‌های کشور را موردبررسی و ارزیابی قرار دهیم. در شرایطی که بتوانیم خودروهای برقی را در مقیاس انبوه تولید کنیم، باید زیرساخت‌های آن را هم ایجاد کنیم. به اعتقاد من، این زیرساخت‌ها ایجاد می‌شود، چراکه پیچیدگی‌های زیادی ندارد و فناوران را با چالش مواجه نمی‌کند و دردسرهای کمتری نسبت به خودروهای دیگر دارد. تنها بحث مهم ایجاد انرژی از سوی نیروگاه‌هایی است که به تولید برق می‌پردازند.
خودروهای کوچک 2 سرنشین در شهرها جزو خودروهای برقی هستند که در آینده به مرحله انبوه‌سازی می‌رسند و بسیار موردتوجه خودروسازان قرار خواهند گرفت که با برق شهری به‌صورت پلاگین در منازل و در پارکینگ‌ها از شب تا صبح می‌توانند شارژ شوند؛ باتوجه به اینکه برق شبکه شهری تمایل به مصرف شدن دارد، می‌توان از آن برای شارژ خودروهای برقی استفاده کرد. بنا بر گفته‌های کارشناسان در بدنه معاونت علمی، امروزه شرکت‌های دانش‌بنیان قابل‌توجهی داریم که در این عرصه فعالیت می‌کنند و در چند سال اخیر با جهش فناوری که از سوی این شرکت‌ها به‌وجودآمد، ادوات قابل‌توجهی از هوشمندسازی خودرو در کشور تولید شد. عموما هوشمندسازی خودروها و وسایل نقلیه بر بستر دانش‌بنیان برپایه نیازی که از سوی ناوگان‌ها اعلام شده بود، رواج پیدا کرد. در واقع، ناوگان‌ها خواهان ایجاد و نصب سیستم‌هایی روی خودروها بودند که با محاسبه مسافت طی‌شده، پیشنهاد مسیر کم‌ترافیک‌تر کند و به پیش‌بینی حادثه بپردازد. تمامی این امکانات اکنون در اختیار آنان در بستر نرم‌افزارهایی قرار گرفت که از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان طراحی و ساخته شده است. / روزنامه صمت