جزئیات گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره نظر مردم درخصوص کالابرگ

به گزارش مشرق، دفتر مطالعات افکارسنجی ملت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش «سنجش دیدگاه مشمولان کالابرگ درباره ابعاد مختلف طرح» آورده که مرکز افکارسنجی ملت، نظرسنجی حاضر را در مردادماه سال 1404 انجام داده است. جامعه آماری پیمایش، همه سرپرستان خانوار از دهک‌های اقتصادی 1 تا 7 در کل کشور بوده‌اند.

در ادامه توضیح داده شده که در این پیمایش تعداد 850 پرسش‌نامه به روش تلفنی از این جامعه آماری گردآوری شده است که هدف از اجرای آن، سنجش دیدگاه مشمولان طرح کالابرگ، نسبت به ابعاد مختلف این طرح است.

در ادامه ذیل محور استفاده مشمولان طرح از کالابرگ بیان شده که از بین سه نوبت اجرای کالابرگ، 83/9درصد از مشمولان طرح اعلام کرده‌اند در «نوبت اسفندماه»، 88/1 درصد در «نوبت فروردین‌ماه» و 60/8 درصد در نوبت «مردادماه» از آن استفاده کرده‌اند. قابل توجه است که 50/4 درصد از مشمولان طرح، در هر سه نوبت اجرا شده، 33/3درصد در دو نوبت و 15/2درصد در یک نوبت از طرح کالابرگ استفاده کرده‌اند.

در ادامه گفته شده که در بین کالاهای اصلی قابل عرضه با کالابرگ، به‌ترتیب «روغن» توسط 87/5 درصد، «قند و شکر» توسط 66/5 درصد، «تخم مرغ» توسط 62/7 درصد، «لبنیات» توسط 57/5 درصد، «حبوبات» توسط 56/7 درصد، «برنج» توسط 55/8 درصد، «مرغ» توسط 55/2 درصد و «گوشت» توسط 36/1 درصد از دریافت‌کنندگان کالابرگ خریداری شده است.

در این گزارش بیان شده که حدوداً نیمی از مشمولان طرح کالابرگ (56/5 درصد) اذعان کرده‌اند با کالابرگ خود فقط همان 11 قلم کالای مشخص شده توسط دولت را خریداری کرده‌اند. به جز این کالاها، 22/4درصد از این افراد به‌وسیله کالابرگ خود «مواد شوینده» و 9/3 درصد «لوازم بهداشتی» دیگری تهیه کرده‌اند. همچنین، 5/9 درصد «رُب»، 3/1 درصد «چای» و 8/8 درصد «مواد خوراکی و تنقلات دیگری» را به‌وسیله کالابرگ خریداری کرده‌اند.

در ادامه این گزارش تصریح شده که درحالی‌که حدود نیمی از دریافت‌کنندگان کالابرگ (51/6 درصد) «فروشگاه‌های زنجیره‌ای» را برای تهیه اقلام مشخص شده در کالابرگ ترجیح می‌دهند، 38/9 درصد «مغازه‌ها و سوپرمارکت‌های محلی» را برای خرید انتخاب کرده‌اند.

در این گزارش گفته شده که تنها 8/7 درصد از کاربران، سهمیه کالابرگ را برای تأمین نیازهای غذایی ماهانه خانواده‌شان کافی می‌دانند. این نتیجه در حالی به‌دست آمده که 56/1 درصد از این افراد بیان کرده‌اند کالاهای خریداری شده با استفاده از کالابرگ برای تأمین نیازهای غذایی خانواده‌شان تا حدی کافی بوده و 33/4 درصد این سهمیه را اصلاً کافی نمی‌دانند.

در این گزارش ذکر شده که نزدیک به یک‌سوم از دریافت‌کنندگان کالابرگ (32/5 درصد) اخبار و اطلاعات مربوط به کالابرگ را بیشتر از طریق «صداوسیما» دریافت می‌کنند. علاوه‌بر این، 20/6 درصد از طریق «شبکه‌های اجتماعی»، 16/6 درصد از طریق «خانواده، دوستان و اطرافیان»، 10 درصد از طریق «فروشگاه‌ها و مغازه‌ها» و 8 درصد از طریق «پیامک» پیگیر اخبار مربوط به کالابرگ هستند.

در بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان شده که درباره تجربه واگذاری کالابرگ به دیگران در ازای دریافت وجه نقد، 84/4 درصد از پاسخ‌گویان اظهار کرده‌اند که چنین موضوعی را در میان اطرافیان خود مشاهده نکرده‌اند و تنها 6 درصد شاهد این عمل بوده‌اند.

در ادامه به مشکلات احتمالی کالابرگ پرداخته شده و آمده که مواجهه کاربران با برخی چالش‌های احتمالی در طرح کالابرگ مشخص کرده که به‌ترتیب چالش موجود نبودن برخی از اقلام کالابرگ در فروشگاه‌ها (توسط 53/9 درصد)، محدود بودن خرید به 11 قلم مواد خوراکی (توسط 50/8 درصد)، شلوغی و صف‌های طولانی خرید (توسط 34/4 درصد)، کم بودن فروشگاه‌ها و مغازه‌های محل برای خرید کالابرگ (توسط 26 درصد)، مشخص نبودن راه‌های ثبت شکایت و بیان مشکلات (توسط 25/1 درصد)، پایین بودن کیفیت محصولات یا اقلام کالابرگی (توسط 24/1 درصد)، فعال نبودن کالابرگ در حالی که واجد شرایط بوده (توسط 24 درصد)، دور بودن فروشگاه‌های عرضه‌کننده کالابرگ از محل سکونت (توسط 22/2 درصد)، نپذیرفتن کالابرگ در فروشگاه‌های مشخص شده (توسط 20/4 درصد) و اجبار فروشگاه‌ها به خرید یک برند یا شرکت مشخص از هر کالا (توسط 14 درصد) توسط این افراد تجربه شده است.

محور بعدی اولویت‌های مشمولان طرح در تخصیص کالابرگ است که در این زمینه گفته شده که اغلب افراد (89/8 درصد) با واگذاری کالابرگ خود به دیگران در ازای دریافت وجه نقد مخالف بوده و در مقابل تنها 8/5 درصد با این کار موافق هستند.

در ادامه ذکر شده که نزدیک به یک‌سوم از دریافت‌کنندگان کالابرگ (3‌1/4 درصد) تمایل دارند مبلغ کالابرگ خود را به‌صورت نقدی دریافت کنند و 42/4درصد ترجیح می‌دهند اقلام کالابرگ را دریافت کنند. سایر افراد (11/4درصد) ترجیح می‌دهند در صورت امکان به‌طور متوسط 98 هزار و 100 تومان از سهمیه کالابرگ هر عضو کاسته شود اما آن را به‌صورت نقدی دریافت کنند.

در این گزارش آمده که 38/1 درصد از کاربران کالابرگ معتقدند این سهمیه باید به «همه خانواده‌ها» اختصاص یابد. علاوه‌بر این، 33/9 درصد از این افراد تخصیص کالابرگ به «خانواده‌های کم‌درآمد و با درآمد متوسط» را مناسب‌تر می‌دانند و 26/7درصد «فقط خانواده‌های کم‌درآمد» را مستحق دریافت این خدمت می‌دانند.

در این گزارش گفته شده که اولویت دریافت کالابرگ به‌ترتیب از نظر 39/9درصد از مردم با «خانواده‌های کم‌درآمد»، از نظر 22/6 درصد با «زنان سرپرست خانوار»، از نظر 17/2 درصد با «معلولین»، از نظر 7/8 درصد با «خانواده‌های دارای کودک» و از نظر 3/4 درصد از مردم با «سالمندان» است.

در بخش دیگری از این گزارش آمده که نزدیک به سه‌چهارم از دریافت‌کنندگان کالابرگ (72/8 درصد) موافق آن هستند که «افراد کم‌درآمد، سهمیه کالابرگ بیشتری دریافت کنند» و 25/9 درصد نیز ترجیح می‌دهند که «همه به یک میزان این سهمیه را دریافت کنند».

در ادامه توضیح داده شده که 62/5 درصد از مشمولان طرح کالابرگ با این رویکرد موافقند که مقدار کالابرگ «متناسب با شرایط اقتصادی هر منطقه، متفاوت باشد» و در مقابل 35/3 درصد ترجیح می‌دهند «مقدار کالابرگ در سراسر کشور یکسان باشد».

در این گزارش همچنین گفته شده که نزدیک به نیمی از دریافت‌کنندگان کالابرگ (48/9 درصد) ترجیح می‌دهند «کالابرگ برای همه مواد خوراکی» باشد. از طرفی، ترجیح 38/1 درصد بر این است که «به‌جای کالابرگ پول واریز شود» و 10/7 درصد نیز تمایل دارند که «برای مواد خوراکی معینی کالابرگ داده شود».

در ادامه آمده که نزدیک به دوسوم (64/2 درصد) اذعان کرده‌اند کالابرگ به درستی به اطرافیان آن‌ها که مستحق دریافت بوده‌اند، تعلق گرفته است. در مقابل، 27/8 درصد بیان کرده‌اند افرادی در اطراف آنها هستند که کالابرگ دریافت کرده درحالی که مستحق و واجد شرایط دریافت آن نبوده‌اند.

در این گزارش تصرح شده که دهک‌بندی خانوارها از نظر 19/2 درصد از ذی‌نفعان کالابرگ «اصلاً» عادلانه ارزیابی نشده است. همچنین، 45/9 درصد این طبقه‌بندی دولت را به‌میزان «کمی» و در مقابل 29/2 درصد به‌میزان «زیاد» یا «خیلی زیادی» عادلانه تشخیص داده‌اند.

در بخش دیگری از این گزارش تصریح شده که درباره تهیه مواد غذایی ضروری خانواده‌ها، 56/1 درصد از دریافت‌کنندگان کالابرگ اظهار کرده‌اند که «بیشتر با درآمد شخصی» اقدام به تهیه مواد غذایی ضروری می‌کنند. علاوه‌بر این، 26/8 درصد «بیشتر با یارانه و کالابرگ، کمی هم از درآمد شخصی» و 16/4 درصد «فقط با یارانه نقدی و کالابرگ» مواد غذایی ضروری خانواده خود را تأمین می‌کنند.

در این گزارش بیان شده که درمجموع حدوداً نیمی از مشمولان طرح کالابرگ (52/4 درصد) ابراز رضایت «زیاد» یا «خیلی زیاد» از اجرای طرح کالابرگ طی یک‌سال گذشته کرده‌اند. همچنین، 38/8 درصد به‌میزان «کمی» رضایت داشته و 7/6 درصد «اصلاً» از اجرای این طرح راضی نبوده‌اند.