شنبه 15 آذر 1404

جلوی مازوت سوزی را بگیرید؛ زندگی 20 هزار نفر در دستان ساتبا

وب‌گاه الف مشاهده در مرجع
جلوی مازوت سوزی را بگیرید؛ زندگی 20 هزار نفر در دستان ساتبا

آلودگی هوا سالانه جان 20 هزار نفر را در ایران می‌گیرد. با این‌حال سیاست کشور همچنان در چرخه تکراری کمبود گاز و بازگشت به سوزاندن سوخت‌های مایع می‌چرخد که سهم مهمی در آلودگی هوا دارد.

به گزارش الف روندهای سیاست‌گذاری مختلف تا به امروز نتوانسته تصمیمی مناسب برای حل این مشکل بگیرد وخسارت‌هایی که در اثر آلودگی هواست هر روز بر جان و مال مردم می‌نشیند. مشکل از زمانی آغاز می‌شود که سرمای زمستان خود را به خانه‌های مردم می‌رساند. در نتیجه پس از شروع فصل سرما، مصرف گاز در بخش خانگی افزایش پیدا می‌کند. نیروگاه‌های تولید برق ایران حدود 90درصد خوراک مصرفی خود را از سوخت‌های فسیلی تامین می‌کنند. از جهتی به‌دلیل ناترازی و کمبود گاز، توانایی تولید نیروگاه‌های حرارتی نیز کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه برای تولید برق، نیروگاه ناچار به استفاده از سوخت مایع می‌شود. این سوخت مایع آلایندگی زیادی در مقایسه با گاز دارد. بر اساس داده‌های مرجع، سوزاندن مازوت به‌طور متوسط حدود 1.5 برابر دی‌اکسید کربن، حدود سه برابر ذرات معلق و در صورت پر گوگرد بودن حتی ده‌ها برابر بیشتر گوگرد دی‌اکسید نسبت به گاز طبیعی تولید می‌کند و به‌همین دلیل آلودگی آن چندین برابر بیشتر از گاز است. مازوت حاوی مقادیر بسیار زیادی گوگرد و ذرات ریز است که می تواند به ریه آسیب زده و حتی وارد جریان خون شود که همین موضوع باعث سرطان ریه شده و یا احتمال مرگ زودرس را افزایش می‌دهد.

کاهش سهم مازوت در میان مدت ممکن است 

سال گذشته در چنین روز‌هایی دولت خبر از ممنوعیت استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها را به اطلاع عموم رساند؛ بعد از این اقدام مصرف مازوت کمی کاهش پیدا کرد، اما به طبع خاموشی‌ها در بخش خانگی نیز افزایش پیدا کرد.

پس می‌توان نتیجه گرفت دولت و به‌خصوص وزارت نیرو توانایی کاهش سهم مازوت را دارد اما با کاهش استفاده از مازوت، صنایع و بخش خانگی با قطعی برق روبه رو شده و در روند زندگی مردم اختلال ایجاد می‌شود؛ لذا بنظر می‌رسد دولت در شرایط فعلی توان حذف کامل مازوت را ندارد.

تولید برق پاک برای خروج از چرخه آلایندگی

برای حل این مشکل راه‌حل‌های گوناگونی وجود دارد که یکی از این راه‌حل‌ها حرکت سریع در زمینه توسعه و بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر به خصوص انرژی خورشیدی است. به گفته کارشناسان، کشور در زمینه انرژی خورشیدی از ظرفیت قابل توجه 300 روز آفتابی برخوردار است. بعلاوه زمان کوتاه‌تری نسبت به سایر انرژی‌های تجدیدپذیر برای ساخت و راه‌اندازی نیاز دارد. فعال کردن این ظرفیت هم در بحث کاهش ناترازی و هم در کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند و به نوعی با این اقدام با یک تیر چند نشان زده می‌شود. برای موفقیت در این بخش سرعت بالا در اجرای قراردادهای مربوط به ساخت نیروگاه‌های خورشیدی و تمرکز مناسب نهادهای مربوطه، به خصوص ساتبا (سازمان انرژی های تجدید پذیر و بهره وری انرژی برق) و به سرانجام رساندن سریع این طرح‌ها ضروری است. باید هرچه سریع تر نیاز کشور برای استفاده از مازوت را کاهش داد.

مازوت تنها عامل آلودگی نیست

با بررسی دقیق موضوع آلودگی هوا به می‌توان به این نتیجه رسید که تنها عامل آلایندگی مازوت نیست؛ بلکه علت‌های دیگری مانند خودروهای فرسوده، ترافیک سنگین در کلان‌شهرها، زباله‌سوزی و... نیز دارد؛ اما اغلب این موارد نیازمند برنامه ریزی‌ها و سیاستگذاری‌های بلند مدت است و در کوتاه مدت نمی‌توان این مشکلات را حل کرد. راهکار سریع و به صرفه که بتوان با اصلاح آن بخشی از آلودگی را کاهش داد، می‌تواند سرمایه‌گذاری در گسترش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور باشد که به دنبال خود می‌تواند باعث کاهش مصرف نسبی مازوت و در نتیجه کم شدن آلودگی هوا شود.