حذف جایزه مردمی از جشنواره فیلم کوتاه تهران؛ تصمیمی موقت یا تغییر رویکرد؟
حذف جایزه مردمی از جشنواره فیلم کوتاه تهران بحث‌هایی را درباره جایگاه مخاطب در سینمای کوتاه و شفافیت سازوکار جشنواره‌ها برانگیخته است.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین کربلایی طاهر - جایزه «نگاه تماشاگران» از سال‌های ابتدایی دهه 80 به بخش ثابت جشنواره فیلم کوتاه تهران اضافه شد. هدف اصلی آن، ثبت صدای مخاطبان واقعی در کنار رأی داوران بود؛ رویکردی که نه‌تنها باعث افزایش مشارکت می‌شد، بلکه مرز میان سینمای نخبه‌گرای جشنواره‌ای و سینمای مخاطب‌محور را کمرنگ می‌کرد.
با این حال، در چند دوره نیز به دلایل مختلف از جمله مسائل اجرایی و اعتراض به شفافیت سامانه‌های رأی‌گیری، این جایزه کنار گذاشته شد.
بر اساس آنچه از حاشیه‌ها برمی‌آید، برگزارکنندگان جشنواره این دوره ترجیح داده‌اند از ورود به چالش‌های رأی‌گیری مردمی پرهیز کنند. برخی منابع غیررسمی از ابهام در سلامت سامانه‌ها، احتمال رأی‌سازی و خرید بلیت‌های دسته‌جمعی به‌عنوان دلایل اصلی یاد می‌کنند. این تصمیم، اگرچه از منظر مدیریتی نوعی «محافظه‌کاری» تلقی می‌شود، اما در عمل بخشی از هویت مردمی جشنواره را کمرنگ کرده است.
موافقان: اولویت با سلامت جشنواره
مدافعان حذف این جایزه می‌گویند اعتبار کل جشنواره مهم‌تر از حفظ یک بخش است. به باور آنان، زمانی که شایعاتی درباره تخلف یا مهندسی رأی وجود داشته باشد، ادامه جایزه می‌تواند به بی‌اعتمادی عمومی دامن بزند. از این زاویه، حذف موقت می‌تواند فرصتی برای بازطراحی یک سازوکار شفاف‌تر در سال‌های آینده باشد.
مخالفان: حذف ساده‌ترین راه‌حل
در مقابل، گروهی از منتقدان این اقدام را تسلیم شدن در برابر دشواری‌ها می‌دانند. آنها معتقدند جشنواره‌ای که داعیه «بین‌المللی» دارد، باید قادر به طراحی سامانه رأی‌گیری سالم باشد، نه آنکه صورت مسأله را پاک کند. به‌ویژه برای فیلم‌سازان جوان، این جایزه تنها پل ارتباطی مستقیم با مخاطبان بود؛ حذفی که می‌تواند انگیزه حضور در جشنواره را کاهش دهد.
اهمیت جایزه از نگاه فیلم‌سازان
برای بسیاری از کارگردانان کوتاه، جایزه مردمی نه‌تنها اعتباری نمادین بلکه نشانه‌ای از تأثیرگذاری واقعی فیلم بر مخاطب است. فیلمی که از نگاه تماشاگران برگزیده می‌شود، معمولاً در اکران‌های بعدی هم شانس بیشتری برای جذب مخاطب و حتی حضور در بازار‌های بین‌المللی پیدا می‌کند. حذف این فرصت، معادلات حرفه‌ای بخشی از فیلم‌سازان را هم برهم زده است.
چشم‌انداز پیش رو
حذف جایزه مردمی در چهل‌ودومین جشنواره فیلم کوتاه تهران پرسشی جدی را پیش روی مدیران سینمایی قرار داده: آیا می‌توان بدون مشارکت واقعی مخاطبان، جشنواره‌ای «ملی» یا «بین‌المللی» برگزار کرد؟
پاسخ به این پرسش، نه‌تنها آینده این جشنواره بلکه رابطه نسل تازه فیلم‌سازان با نهاد‌های فرهنگی را نیز روشن خواهد کرد