حرکت جامعه ایران به سوی پیری / 30 درصد جمعیت سالمند می‌شود
هرچه پیش می‌رویم جمعیت کشور پیرتر می‌شود و آمار ولادت رشد منفی را به خود می‌گیرد.
به گزارش خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، مسئله جمعیت از آن مسائلی نیست که بگوییم حالا 10 سال دیگر فکر می‌کنیم، نه، اگر چند سال بگذرد، وقتی نسل‌ها پیر شدند، دیگر قابل علاج نیست. این بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در سال 92 است.
هرچه پیش می‌رویم آمار ولادت کاهش می‌یابد، به طوری که آمار موالید در کشور برای چهارمین سال متوالی رشد منفی یافته است، یعنی از یک میلیون و 570 هزار ولادت در سال 1394 به کمتر از یک میلیون و 267 هزار ولادت در سال 1397 رسیده است.
طی سه دهه با دو برابر شدن جمعیت زنان سن باروری 15 تا 49 سال شده است. البته جمعیت زنان 12 میلیون نفر بیشتر شده، اما تعداد موالید 500 هزار نفر کاهش یافته است، به عنوان نمونه در سال 1365، نزدیک 2 میلیون مورد ولادت داشتیم، اما میزان ولادت در سال 1395، یک میلیون و 530 هزار نفر بود.
گفتنی است که نرخ باروری در کشور ما دارای توزیع و توازن منطقی نیست، یعنی در برخی مناطق علی‌رغم جمعیت و رفاه نسبی زیاد نرخ باروری کم و در برخی مناطق کم جمعیت و با رفاه نسبی کم نرخ باروری زیاد است، اما نکته ناراحت کننده آن است که طی 15 سال گذشته رشد متوسط سالانه جمعیت جوان یعنی افرادی که 15 تا 29 سال سن دارند منفی شده و به 3.3- رسیده است.
در حال حاضر جمعیت سالمندان یعنی افرادی که بیش از 60 سال سن دارند، حدود 10 درصد و سه دهه بعد، 30 درصد رشد جمعیت داشته و نرخ رشد سواد و تحصیلات در کشور دارای رشد معناداری است. در طول دو دهه گذشته بعد خانوار دائما در حال کمتر شدن است و به کمتر از 3.24 رسیده است. اما طبق آمارها باید بگوییم که در سال 1430، فرض خوشبینانه جمعیت ایران حدود 112 میلیون نفر می‌شود.
میانگین سن ازدواج دائما در حال افزایش است و طبق آخرین آمارها میانگین سن مردان هنگام ازدواج 27.3 و سن زنان هنگام ازدواج 23 سال است و به طور متوسط به ازای هر 5 خانوار دو جوان ازدواج نکرده در سن ازدواج وجود دارد، اما در مقابل نرخ طلاق شیبی بدیهی در حال افزایش است و در سال 97، 175000 طلاق به ثبت رسید و بیش از 60 درصد طلاق‌ها مربوط به 5 سال اول زندگی است.
نرخ بیکاری در 15 سال گذشته بین 10.4 تا 13.5 نفر در هر هزار نفر در نوسان بوده است و نرخ بیکاری باسواد‌ها 12.6 نفر و بی سواد‌ها 4.7 نفر است. همچنین نرخ ناباروری در حال افزایش است و حدود 20 درصد زوجین نابارورند.
در دهه گذشته حدود 19 هزار نفر در سوانح رانندگی فوت و سالانه حدود 550 هزار نفر نیز مجروح شدند و همچنین سالانه حدود یکصد هزار نفر در سن فرزند آوری دچار مرگ زودرس می‌شوند. سقط جنین در حال افزایش و آمار سقط جنین غیررسمی بسیار زیاد است، یعنی حدود 300 هزار سقط رسمی و غیررسمی در کشور داریم.
حالا قصد داریم به نکات قابل تأملی اشاره کنیم؛ به عنوان مثال در سال 1390، 23 میلیون و 700 هزار نفر جمعیت جوان بین 15 تا 29 سال داشتیم و در مدت 5 سال این رقم به 20 میلیون نفر رسید و اکنون به 18 میلیون نفر کاهش یافته است، یعنی جمعیت جوان کشورمان با نرخ رشد منفی 3 و 24 صدم درصد در حال کاهش است.در حال حاضر جمعیت سالمندی حدود 6 درصد است و در سال 1400 سهم سالمندی جمعیت از مرز 10 درصد عبور می‌کند و در سال 1420 از مرز 19 و 4 دهم درصد و در سال 1430 از مرز 26 دهم درصد عبور خواهد کرد.
نکته قابل تأمل دیگر در سال 1359 با جمعیت 35 میلیونی، آمار ولادت 2 میلیون و 400 هزار نفر بود، اما در سال 1397 با جمعیت حدود 83 میلیونی، ولادت به یک میلیون و 150 هزار مورد کاهش یافته است و طبق آمارها رشد جمعیت تا 20 سال آینده به صفر خواهد رسید.
طبق بررسی‌های نظرسنجی‌هایی که از زوج‌های جوان صورت گرفته حدود 60 درصد زنان ایرانی می‌خواهند در آینده دو فرزند، 19 درصد یک فرزند و 11 درصد 3 فرزند داشته باشند. همچنین 56 درصد مردان ایرانی می‌خواهند در آینده 2 فرزند، 17 درصد یک فرزند و 13 درصد 3 فرزند داشته باشند.
با این درصدها تمایل فرزند دار رسیدن به نرخ جانشینی بعید است، حالا در کنار آن آمار زوج‌های نابارور، مرگ و میر زودرس، تجرد و مهاجرت به خارج از کشور شرایط را وخیم‌تر می‌کند. متاسفانه به این نکته باید اشاره کنیم که حدود 15 تا 20 درصد زوج‌های جوان نابارورند و آمار ناباروری اول 30 درصد و ناباروری دوم 70 درصد است.
حالا هر چقدر این نرخ باروری در جامعه کاهش یابد، پیامد‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی - امنیتی و علم و فناوری را به همراه خواهد داشت و مشکلاتی به تبع آن برای جامعه ما به وجود خواهد آمد.
حال باید مسئولان کشور برای مسئله جمعیت به عنوان اصلی ترین موضوع کشور فکری بیندیشند تا از پیر شدن هر چه بیشتر آن جلوگیری به عمل آید.
انتهای پیام /