«حسینیه معلی» برنامه‌ای با میزبانی مداحان / عبور از کلیشه‌ها با سرِ نترس عوامل سازنده

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «حسینیه معلی» در آستانه پخش قرار دارد این بار با مجری جدید و بازگشت سیدمجید بنی‌فاطمه و ورود میثم مطیعی؛ برنامه‌ای که از 7 مرداد سال گذشته و مصادف با اولین شب از شب‌های عزاداری ماه محرم با حضور مداحان، پیشکسوتان و پیرغلامان هیات‌های مذهبی کشور روی آنتن شبکه سه سیما رفت.

نکته جالب توجه در همین مدت بیش از یک میلیون و 200 هزار بازدید در پخش 7 روزه این برنامه در تلوبیون به ثبت رسید؛ آماری که در فصل‌های بعدی هم همچنان خیره‌کننده پیش رفت و مخاطبان از این فضایِ برنامه‌سازی استقبال کردند. آن‌قدر این استقبال مخاطب مورد توجه برنامه‌سازان و دست‌اندرکاران تلویزیون قرار گرفت که امسال در ماه مبارک رمضان «محفل» قرآنی هم به سبدِ محصولات برنامه‌های مذهبی تلویزیون اضافه شد.

«حسینیه معلی» در فصل‌های ابتدایی

«حسینیه معلی» برای اولین بار با سعید حدادیان، سید مجید بنی فاطمه، محمد صمیمی و مهدی رسولی از مداحان و شاعران اهل‌بیت روی آنتن رفت؛ اما چرا «حسینیه معلی» رفته رفته با تغییر ترکیب میزبانان و اضافه شدن حاج احمد واعظی و عبدالرضا هلالی و همچنین حجت‌الاسلام مصطفی کرمی حال و هوایی دیگر پیدا کرد.

حامد سلطانی اولین مجری این برنامه بود و در فصل‌های بعدی جای خودش را به احمد اکبرنژاد داد و حالا در فصل جدید نجم‌الدین شریعتی این مسئولیت را برعهده گرفته است.

ترکیب جالب و ماندگاری مهدی رسولی

در این فصل ترکیب جالبی هم کنار هم قرار گرفته‌اند؛ مهدی رسولی که از اولین روزهای «حسینیه معلی» کنار این برنامه بوده کماکان حضور دارد؛ سیدمجید بنی‌فاطمه دوباره برگشته و عبدالرضا هلالی از فصل گذشته باقی مانده است. این بار میثم مطیعی به «حسینیه معلی» آمده و حضور او در این ترکیب اتفاقاتی جالبی را رقم خواهد زد.

این فصل قرار است از سه‌شنبه 27 تیرماه همزمان با شب اول محرم روی آنتن برود و تا شام غریبان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) پخش آن ادامه خواهد داشت.

عبدالرضا هلالی، مهدی رسولی، احمد واعظی و حجت‌الاسلام مصطفی کرمی از کارشناسان فصل گذشته این برنامه بودند و حالا عبدالرضا هلالی، مهدی رسولی، میثم مطیعی و مجید بنی‌فاطمه در این فصل به‌عنوان کارشناس حضور خواهند داشت.

«حسینیه معلی» برنامه‌ای با هدف ترویج فرهنگ روضه‌خوانی، نوحه‌خوانی و هیئت‌داری است، که با حضور کارشناسان مداح در ماه محرم و صفر 1401 از آنتن شبکه سه سیما در دو فصل پخش شد. فصل سوم این برنامه ویژه اعیاد شعبانیه از سه‌شنبه 2 اسفند ساعت 22:15 به روی آنتن رفت.

اما چرا «حسینیه معلی» مهم است؟

اصولاً در سال‌های گذشته چشم مخاطب تلویزیون به برنامه‌سازی کلیشه‌ای و از روی قواعد از پیش تعیین شده در ایام مناسبت‌های آئینی عادت کرده بود، اما «حسینیه معلی» به عنوان رویکردی جدید در برنامه‌سازی آئینی، حواس مخاطبان رسانه ملی را متوجه خود ساخت. خلاقیت، تسلط بر قواعد تکنیکی برنامه‌سازی و سرِ نترس عوامل سازنده آن دست به دست هم داد تا نوآوری فرمی جدید را در میان برنامه‌های مناسبتی رسانه ملی پدید آورد.

برنامه‌ای که قرار نیست تابع فرم‌های قالبی برنامه‌های مناسبتی تلویزیون در دهه‌های گذشته باشد و با کشاندن پای مخاطب معمولی تلویزیون در متن برنامه‌های آن، سهم برابری را در اختیار عموم مردم برای شناخت استعدادهای حوزه مداحی کشور قرار داده است. همچنان که در آمارهای مخاطب هم این‌گونه نشان می‌دهد.

آمار مخاطبین؛ خیره‌کننده!

آمارهای مخاطبین در اوایل راه بسیار خیره‌کننده بود حتی برخی از برنامه‌های قدیمی تلویزیون هم این‌گونه پس از چند قسمت ابتدایی، این‌گونه دنبال‌کننده نداشتند. در اوایل راه فقط در تلوبیون بیش از یک میلیون و 200 هزار مخاطب ثبت شده داشتد که این رقم مخاطبان منحصر به فرد «حسینیه معلی» را نشان نمی‌داد بلکه به صورت تجمیعی بازدیدهای اپیزودهای مختلف این برنامه را در معرض نگاه مخاطب قرار می‌داد.

یکی از نکات مهم در آمار مخاطبان «حسینیه معلی» و حتی بعدها «محفل» نشان می‌دهد مردم از برنامه خلاقانه و نوآورانه مذهبی و دینی استقبال می‌کنند. کلیشه‌ها و تکرارها باعث می‌شود مخاطب آن‌طور که باید و شاید، به شکل پروپاقرص بیننده آن برنامه نباشد. همچنان که برنامه‌هایی در ایام ماه رمضان امسال روی آنتن رفتند که بیننده‌ای زیر 200 نفر در فضای تلوبیون داشتند.

اما اتفاق جالب در «حسینیه معلی»، ثبات بازدید و مشاهده قسمت‌های جدید این برنامه است. در بسیاری از موارد پس از گذشت چند قسمت از پخش یک مجموعه داستانی یا برنامه تلویزیونی، کاهش و یا ریزش مخاطب را شاهدیم. یک عامل آن شاید عدم تطابق انتظار مخاطبان با واقعیت در حال نمایش آن سریال یا برنامه باشد.

در واقع هرچه به طور تدریجی از پخش قسمت‌های یک مجموعه تا رسیدن به انتهای پخش طی می‌شود، با ریزش مخاطب مواجه است. اما مقایسه قسمت اول و آخرین قسمت پخش شده از «حسینیه معلی» چنین چیزی را نشان نمی‌دهد.

پیشنهادی برای «حسینیه معلی»

برنامه‌های زیادی چه برای استعدادیابی و چه نمایش استعدادها روی آنتن تلویزیون آمده‌اند. برخی از آنها امروز استعدادهایشان در عرصه‌های مختلف فعالیت می‌کنند اما سرانجامِ استعدادهای «حسینیه معلی» هنوز مشخص نیست. به نظر می‌رسد در این عرصه نیازمند معرفی بیشتر استعدادها و شناخته شدن نسلِ جدید و نوآور در مداحی هستیم. مداحی‌هایی که با خلاقیت و نوآوری به سمتِ اتفاقات جدید در مناسک عزاداری‌های اهل‌بیت عصمت و طهارت پیش می‌رود.

در این راه، دست‌اندرکاران بیشتر می‌توانند از کودکان و نوجوانان بهره ببرند و یک فضای درست مداحی را از همان پایه در دستور کار قرار دهند. همچنین یکی از نکاتی که بعضاً مورد نظر خانواده‌هاست موضوع آموزش درست است. در بسیاری از عرصه‌ها خصوصاً ستایشگری اهل بیت برخی از اساتید در میدان‌اند اما برخی هم متأسفانه با نگاه کاسب‌کارانه رفتار می‌کنند و اتفاقاً آسیب در همین‌جاست. فضایِ مداحی به جای آموزش درست و تربیت و پرورش بعضاً با خوانندگی اشتباه گرفته می‌شود و صرفاً بحث پول و دستمزد به میان می‌آید.

این برنامه می‌تواند فضایِ خوبی را برای آموزش و پرورش درست ایجاد کند که نسل جدید ستایشگر اهل‌بیت مسیر را درست بروند و بتوانند در مقابل انحرافات احتمالی عرضِ اندام درستی داشته باشند.

باید دید فصل جدید «حسینیه معلی» با اجرای نجم‌الدین شریعتی که سال‌ها «سمت خدا» و چند سالی ویژه برنامه سحر ماه رمضان تلویزیون را اجرا می‌کند و همچنین حضور میثم مطیعی و تغییر ترکیب داوران و یا میزبانان برنامه چه تأثیری در تقویت استقبال مخاطب خواهد داشت؟ البته در عین حال توجه به پیشنهادهایی که داده شد «حسینیه معلی» بتواند به یک برنامه مرجع در حوزه آموزش ستایشگری اهل‌بیت تبدیل شود.