حوادث شغلی جان می‌گیرند؛ نبود ایمنی، تهدید دائمی جان کارگران
افزایش حوادث ناشی از کار و نبود ایمنی کافی در محیط‌های کاری، جان هزاران کارگر را تهدید می‌کند؛ موضوعی که به گفته کارشناسان، نیازمند اقدام فوری و اصلاح سیاست‌های پیشگیرانه است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در شرایطی که روزانه هزاران کارگر در محیط‌های کاری کشور با ریسک بالای حوادث مواجه هستند، آمارهای رسمی و مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که نبود ایمنی کافی، ضعف نظارت و آموزش ناکارآمد، همچنان سه عامل اصلی در بروز حوادث شغلی هستند.
کارشناسان هشدار می‌دهند که وضعیت ایمنی کار در ایران وارد مرحله هشدار شده است و بدون اقدامات ساختاری، اصلاح سیاست‌های پیشگیرانه و مسئولیت‌پذیری کارفرمایان، این بحران می‌تواند ابعاد نگران‌کننده‌تری به خود بگیرد. بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سالانه بیش از 13هزار حادثه ناشی از کار در کشور ثبت می‌شود که صدها مورد از آن‌ها منجر به مرگ یا نقص عضو دائمی کارگران می‌گردد. در این میان، صنایع ساختمانی، معادن و پروژه‌های عمرانی بالاترین آمار حوادث را به خود اختصاص داده‌اند؛ حوزه‌هایی که عمدتاً با نیروی کار ارزان، بدون قرارداد رسمی و فاقد آموزش‌های ایمنی اداره می‌شوند. کارگاه‌هایی بدون کلاه ایمنی و آینده‌ای مبهم
علی مظفری، مدیرکل بازرسی کار در آخرین اظهارات خود گفته است: در بسیاری از استان‌ها، طرح‌هایی برای کاهش حوادث ناشی از کار پیشنهاد شده و از میان این برنامه‌ها، طرح‌های موفق‌تر با معیارهای دقیق ارزیابی خواهند شد. اما مسأله اصلی، تبدیل این برنامه‌ها به سیاست مؤثر و اجرای دقیق آن در سطح ملی است.
وی تأکید کرد که هر استان، برنامه‌ای محوری برای ارتقای ایمنی محیط‌های کاری ارائه داده و بررسی و انتخاب طرح‌های برتر توسط تیم داوری، صرفاً گامی ابتدایی برای مواجهه با بحرانی است که ابعاد آن، دیگر قابل چشم‌پوشی نیست.
وی گفت: در این کارگروه ها مدیران کل استان‌ها برنامه‌های پیشنهادی خود برای کاهش حوادث ناشی از کار را ارائه می کنند. این برنامه‌ها از طریق کارگروه‌های تخصصی داوری و بررسی می‌شوند تا در نهایت یک برنامه ملی به عنوان الگو انتخاب شود.
مظفری خاطرنشان کرد: هر استان برنامه محوری خود را در این کارگروه ها ارائه می‌کند و این برنامه‌ها ابتدا در کارگروه‌های تخصصی مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند. کارگروه‌ها سپس به تقسیمات سه‌استانی تقسیم شده و برنامه‌های هر گروه ارائه می‌شود.
به گفته وی از هر کارگروه، برنامه برتر انتخاب می‌شود و در نهایت 10برنامه منتخب به صورت حضوری ارائه خواهند شد. این برنامه‌ها را داوران ارزیابی می کنند و در پایان با بررسی نهایی با حضور وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی یک برنامه به عنوان برنامه ملی تعیین می‌شود تا در سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات پیشگیرانه حوزه ایمنی کار مورد استفاده قرار گیرد. دلایل تکراری، هزینه‌هایی تازه
به گزارش تسنیم, کارشناسان حوزه کار و ایمنی معتقدند که عوامل زیر به شکل مزمن در وقوع حوادث شغلی نقش دارند: عدم رعایت استانداردهای ایمنی توسط کارفرمایان فقدان آموزش‌های تخصصی و ایمنی برای کارگران کاهش سطح بازرسی‌های دوره‌ای به دلیل کمبود نیروی انسانی یا ضعف ساختاری قراردادهای موقت و اشتغال غیررسمی که باعث می‌شود کارگر هیچ مطالبه‌ای برای ایمنی نداشته باشد.
این در حالی است که هر حادثه شغلی، علاوه بر آسیب جسمی و روانی به نیروی کار، هزینه‌های اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم قابل‌توجهی به کارفرما، بیمه و دولت تحمیل می‌کند.
فشار مضاعف بر کارگران بدون بیمه و قرارداد
بخش بزرگی از آسیب‌دیدگان حوادث کار در کشور، کارگرانی هستند که به صورت روزمزد، پیمانکاری یا در پروژه‌های کوتاه‌مدت فعالیت می‌کنند. بسیاری از آن‌ها فاقد بیمه تأمین اجتماعی و حتی قرارداد مکتوب هستند. در چنین شرایطی، نه تنها هزینه‌های درمان و ازکارافتادگی بر دوش خانواده‌ها باقی می‌ماند، بلکه پیگیری حقوق قانونی پس از حادثه نیز تقریباً ناممکن می‌شود. کارشناسان حوزه کار معتقدند راهکارهای کاهش این بحران عبارتند از: افزایش آموزش‌های تخصصی ایمنی برای کارگران و کارفرمایان ارتقای تجهیزات ایمنی و نظارت بر تأمین آن توسط کارفرمایان اصلاح و اجرای دقیق‌تر قوانین مربوط به ایمنی محیط کار تقویت ساختار بازرسی و افزایش اختیارات بازرسان کار شفاف‌سازی و انتشار عمومی آمار حوادث برای ایجاد فشار اجتماعی بر کارفرمایان پرریسک. به گزاش تسنیم, حوادث ناشی از کار، نه‌فقط یک رویداد لحظه‌ای بلکه یک زخم مزمن بر پیکر نیروی کار کشور است. آن‌چه امروز در کارگاه‌های ساختمانی، معادن و کارخانه‌ها رخ می‌دهد، حاصل سال‌ها اهمال و غفلت در حوزه ایمنی است. اگرچه برنامه‌هایی در سطح وزارت کار برای مهار این وضعیت در حال بررسی است، اما بدون اجرای دقیق، نظارت مستمر، و مشارکت واقعی کارفرمایان، این برنامه‌ها راه به جایی نخواهند برد.
امنیت شغلی، بدون ایمنی در محیط کار ممکن نیست. کارگرانی که هر روز جان خود را در معرض خطر قرار می‌دهند، سزاوار محیطی امن‌تر و سیاست‌هایی کارآمدتر هستند.