خبر تأسفبار | بدهی میلیاردی بالا آمد؛ سرمایه ملی دود شد!
"شپنا" که روزگاری نگین درخشان بورس بود، اینک با افتی چشمگیر در سودآوری و افزایش بدهی‌ها، سهامداران خود را نگران کرده و زنگ خطر بزرگی برای آینده‌اش به صدا درآورده است.
پالایشگاه نفت اصفهان با نماد "شپنا" که سال‌ها به عنوان یکی از شرکت‌های شاخص و سودآور در بازار سرمایه شناخته می‌شد، در سال مالی 1403 عملکردی به نمایش گذاشته که نگرانی‌های جدی برای سهامداران و تحلیلگران ایجاد کرده است. از کاهش 18 درصدی سود خالص و کاسته شدن بیش از شش هزار و 800 میلیارد تومان از سود شرکت، تا افت 20 درصدی سود انباشته، همگی نشانه‌هایی از یک دوران چالش‌برانگیز برای این غول پالایشی هستند. سود هر سهم به 607 ریال رسیده که در مقایسه با سال‌های گذشته، افت جایگاه شپنا را در میان شرکت‌های هم‌گروه خود در بورس به وضوح نشان می‌دهد.
این کاهش در سود انباشته، که بیش از هفت هزار و 800 میلیارد تومان را در بر می‌گیرد، می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌های آتی شرکت برای تقسیم سود، سرمایه‌گذاری‌های توسعه‌ای و حتی توان بازپرداخت تعهدات مالی اثر منفی بگذارد. چنین روندی برای شرکتی که در سال‌های گذشته همواره به‌عنوان یکی از موتور‌های سودآوری گروه پالایشی مطرح بود، یک زنگ خطر جدی تلقی می‌شود.
ابهام در تولید و چالش‌های هزینه‌ای
نگرانی‌ها تنها به کاهش سودآوری محدود نمی‌شود. طبق جدیدترین اطلاعات منتشر شده از این پالایشگاه بورسی در تاریخ یک ماهه منتهی به 31 مرداد سال جاری، وضعیت تولید بنزین اکتان 95 یورو 5، بنزین با عدد اکتان 87 مشابه یورو 4 و یورو 5 و همچنین گازوئیل با عدد گوگردی بین صفر تا 10 پی پی‌ام، صفر گزارش شده است. این ابهام در تولید محصولات کلیدی، سوالاتی جدی در مورد ظرفیت عملیاتی و استراتژی تولید شرکت ایجاد می‌کند. البته در این تاریخ تولید برخی دیگر از فرآورده‌ها نیز صفر گزارش شده است که بر حجم این ابهامات می‌افزاید. همزمان با افت سوددهی، بررسی‌ها حاکی از رشد بدهی‌های شرکت است.
پالایشگاه نفت اصفهان در سال 1403 بیش از 361 میلیارد تومان بدهی بلندمدت ثبت کرده و میزان تسهیلات مالی دریافتی خود را به بیش از 11 هزار و 800 میلیارد تومان رسانده است؛ رقمی که نسبت به سال‌های گذشته حدود 22 درصد افزایش یافته است. این اتکای روزافزون به تسهیلات مالی و بدهی، نه تنها ساختار ترازنامه شرکت را شکننده‌تر کرده، بلکه فشار مضاعفی بر هزینه‌های مالی و سودآوری وارد آورده است.
افسارگسیختگی هزینه‌ها و آینده مبهم شپنا
افزایش هزینه‌ها نیز بخش دیگری از چالش‌های جدی شپنا در سال گذشته بوده است. هزینه‌های فروش، اداری و عمومی با رشد 25 درصدی به بیش از شش هزار و 179 میلیارد تومان رسیده و هزینه‌های مالی نیز با 22 درصد رشد از مرز دو هزار و 943 میلیارد تومان عبور کرده است. این افزایش افسارگسیخته هزینه‌ها نشان می‌دهد که شرکت نه تنها در زمینه سودآوری با افت مواجه است، بلکه در کنترل هزینه‌های خود نیز موفق عمل نکرده و همین مسأله سود عملیاتی و خالص را بیش از پیش تحت فشار قرار داده است.
مجموع این عوامل تصویری از یک شرکت ارائه می‌دهد که باوجود سهم 20 درصدی در سبد تولید بنزین کشور و سابقه و جایگاه مهم خود در صنعت پالایشگاهی، با مجموعه‌ای از مشکلات ساختاری و مالی روبه‌روست. کاهش سودآوری، افت سود انباشته، افزایش بدهی‌ها و رشد هزینه‌های مالی و اداری همگی نشانه‌هایی از ضعف در مدیریت منابع و برنامه‌ریزی استراتژیک هستند. به گزارش تابناک، اگر این روند ادامه یابد، نه تنها جایگاه شپنا در بازار سرمایه تضعیف می‌شود، بلکه توان آن در تأمین امنیت انرژی و ایفای نقش در اقتصاد ملی نیز با تهدید جدی مواجه می‌شود. این وضعیت بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازنگری در سیاست‌های مالی و عملیاتی شرکت است تا از تعمیق بحران جلوگیری شود و اعتماد سهامداران دوباره به این نماد کلیدی بازگردد.