خبر خوش مسکنی به قشر جوان؛ دولت خیال متقاضیان را راحت کرد

• فهرست محتوا
• ضرورت نگاه ملی و اصلاح سازوکارهای زمین
• واگذاری 150 هزار قطعه زمین جوانی جمعیت تا پایان سال

تأمین زمین یکی از اصلی‌ترین پیش‌نیازهای موفقیت هر طرح ملی در حوزه مسکن، به‌ویژه برنامه‌های دولت برای خانه‌دار کردن اقشار ضعیف است. بدون زمین مناسب، ارزان و در دسترس، هیچ مدل تأمین مالی، هیچ تسهیلات بانکی و هیچ بسته حمایتی نمی‌تواند به سرانجام برسد.

تجربه سال‌های اخیر نشان داده است که مهم‌ترین گلوگاه پروژه‌های مسکن حمایتی، نه کمبود منابع مالی، بلکه نبود زمین کافی یا اختلافات مالکیتی و کاربری در اراضی است که فرآیند ساخت را به تعویق می‌اندازد. از این رو، تأمین زمین باید در صدر اولویت‌های سیاست‌گذاران قرار گیرد.

در بسیاری از شهرها، به‌ویژه کلان‌شهرها، کمبود زمین مناسب سبب شده هزینه اجرای پروژه‌های مسکن حمایتی به‌طور چشمگیری افزایش یابد و در نتیجه، قیمت نهایی واحدها دیگر برای دهک‌های هدف قابل پرداخت نباشد.

در واقع، زمین سهم بالایی از هزینه ساخت را تشکیل می‌دهد و هرگونه تأخیر یا چالش در تأمین آن، مستقیماً به افزایش قیمت تمام‌شده منجر می‌شود. علاوه بر این، نبود زمین باعث می‌شود پروژه‌ها به مناطق دورافتاده هدایت شوند؛ مناطقی که دسترسی ضعیف، نبود زیرساخت و فاصله از مراکز اشتغال، کیفیت زندگی ساکنان را به‌شدت کاهش می‌دهد.

از سوی دیگر، باید توجه داشت که تأمین زمین تنها به معنای شناسایی یک قطعه خام نیست. زمین مناسب باید دارای کاربری منطبق با طرح‌های شهری، دسترسی به شبکه حمل‌ونقل، زیرساخت‌های آب، برق و گاز و امکان توسعه خدمات عمومی مانند مدرسه، درمانگاه و فضای سبز باشد. زمین‌هایی که این ویژگی‌ها را ندارند، در عمل تبدیل به پروژه‌هایی نیمه‌کاره یا کم‌استقبال می‌شوند و هدف اصلی طرحیعنی تأمین مسکن پایدار برای اقشار کم‌درآمدمحقق نمی‌شود.

ضرورت نگاه ملی و اصلاح سازوکارهای زمین

یکی از چالش‌های اصلی، پراکندگی مالکیت زمین‌ها در دستگاه‌های مختلف دولتی، عمومی و خصوصی است. نبود سامانه یکپارچه، هماهنگی ضعیف میان دستگاه‌ها و مقاومت برخی نهادها در واگذاری اراضی بلااستفاده، روند تأمین زمین را طولانی و پیچیده کرده است. برای موفقیت طرح‌های دولت، باید سازوکارهای شفاف و الزام‌آوری ایجاد شود تا اراضی مازاد دستگاه‌ها با اولویت مسکن اقشار ضعیف آزادسازی شود. همچنین، استفاده از ابزارهایی مانند تغییر کاربری هدفمند، تفکیک اراضی بزرگ و تجمیع زمین‌های ریزدانه می‌تواند به افزایش عرضه زمین کمک کند.

در کنار اصلاحات ساختاری، دولت باید مدل‌های جدید تأمین زمین را نیز فعال کند؛ از جمله توسعه پروژه‌ها در اراضی پیرامونی شهرها همراه با حمل‌ونقل عمومی کارا، استفاده از الگوی مشارکتی با بخش خصوصی، و بهره‌گیری از زمین‌های دولتی برای کاهش قیمت تمام‌شده واحدها. این اقدامات می‌تواند روند تخصیص و آماده‌سازی زمین را به‌صورت پایدار تسریع کند و از تبدیل بحران زمین به مانع دائمی جلوگیری نماید.

در نهایت، کارشناسان معتقدند که تا زمانی که سیاست‌گذاری در حوزه مسکن از مدل «تأمین زمین پس از شروع طرح» به مدل «تأمین زمین قبل از هر اقدام» تغییر نکند، برنامه‌های حمایتی با تأخیر، افزایش هزینه و نارضایتی عمومی همراه خواهد بود. تامین زمین، نه یک بخش فرعی بلکه ستون فقرات موفقیت پروژه‌های مسکن برای اقشار ضعیف است و هرگونه غفلت از آن، کل برنامه را با شکست مواجه می‌کند.

واگذاری 150 هزار قطعه زمین جوانی جمعیت تا پایان سال

مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن با اشاره به برنامه واگذاری 150 هزار قطعه زمین جوانی جمعیت تا پایان سال، گفت: طی 3ماه اخیر 25 هزار قطعه زمین تامین شده است.

علی نبیان در رابطه با آخرین وضعیت واگذاری زمین در قالب قانون جوانی جمعیت، اظهار کرد: در این بخش بالغ بر 125 هزار قطعه تامین زمین توسط سازمان ملی زمین و مسکن صورت گرفته است.

وی با بیان این‌که برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پایان سال عدد مناسبی را به جوانی جمعیت اضافه کنیم، افزود: طی 3 ماه اخیر حدود 25 هزار قطعه تامین زمین برای این قانون انجام شده است.

وی تصریح کرد: برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پایان سال 1404 حدود 25 هزار قطعه تامین زمین دیگر در این بخش را عملیاتی کنیم.

مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن تاکید کرد: کارگاه ساخت و ساز مسکونی در همه حوزه‌ها در حال فعالیت هستند، از شرکت‌های خدمات رسان آب، برق و گاز قدردانی می‌کنیم.

نبیان گفت: امیدواریم در یک همدلی و همراهی بتوانیم دین خود را به مردم عزیز ادا کنیم.