خبر رسمی درباره حبوبات اعلام شد

• فهرست محتوا
• وضعیت فعلی بازار و آخرین اظهارنظر اتحادیه‌ها
• تحلیل عددی پنج سال اخیر
• جدول قیمت لوبیا چیتی میانگین تغییر نسبت به سال 1399
• پیامدها برای مصرف کننده و تولیدکننده

در اطلاعیه این معاونت در مورد ثبت سفارش حبوبات آمده است: مراحل ثبت سفارش سیستمی بوده و اعتبار آن شش ماه خواهد بود.

نیاز سالانه کشور به حبوبات حدود 800 هزار تن است که یک سوم آن از محل واردات تامین می‌شود؛ بر اساس نامه مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت به گمرک، به دلیل بروز شرایط بحرانی، صادرات حبوبات از 22 تیرماه 1404 تا اطلاع ثانوی ممنوع شده بود.

وضعیت فعلی بازار و آخرین اظهارنظر اتحادیه‌ها

بررسی گزارش‌های روزانه بازار و اظهارنظر مسئولان نشان می‌دهد که در آبان 1404 قیمت لوبیا چیتی در بازار عمده‌فروشی و خرده‌فروشی در بازه 340 تا 450 هزار تومان قرار گرفته است؛ رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی از ثبات نسبی در بازار عمده‌فروشی خبر داده و قیمت 340 تا 360 هزار تومان را به عنوان نرخ عمده اعلام کرده‌اند. همزمان مسئولان وزارت جهاد کشاورزی قیمت سرِ مزرعه را بین 280 تا 300 هزار تومان برآورد کرده‌اند، که نشان‌دهنده شکاف فاحشی بین قیمت تولیدکننده و قیمت عرضه به مصرف‌کننده است. این اختلاف، موضوعی است که اتحادیه‌ها و کارشناسان به‌عنوان یکی از دلایل اصلی فشار قیمتی و نابرابری در توزیع درآمد بین تولیدکننده و واسطه مطرح می‌کنند. منابع خبری و گزارش‌های میدانی نیز از موجودی مناسب و نبود مشکل تأمین خبر داده‌اند، ولی نسبت به احتمال افزایش دوباره قیمت در اثر عوامل فصلی هشدار داده‌اند.

تحلیل عددی پنج سال اخیر

در جدول زیر میانگین تقریبی قیمت هر کیلو لوبیا چیتی در بازار داخلی برای پنج سال گذشته گردآوری شده است. این ارقام بر پایه گزارش‌های بازار، اعلامیه‌های اتحادیه و مشاهده قیمت‌های عمده‌فروشی و خرده‌فروشی استخراج شده و به‌عنوان میانگین حدودی در نظر گرفته شده‌اند. درصد تغییر نسبت به پنج سال قبل نیز محاسبه شده تا دامنه رشد قیمت مشخص‌تر گردد.

جدول قیمت لوبیا چیتی میانگین تغییر نسبت به سال 1399

سال شمسی میانگین قیمت هر کیلو (تومان) منبع نمونه تغییر نسبت به 1399 (%) 1399 90,000 گزارش‌های بازار و اعلامیه‌های آن سال (نمونه‌های عمده‌فروشی). +100% 1400 130,000 مشاهدات بازار و گزارش‌های میدانی. +44% 1401 200,000 گزارش‌های سالانه و آگهی‌های فروش عمده. +122% 1402 300,000 گزارش‌های میدانی و آمار فروش عمده‌فروشی. +233% 1404 400,000 اظهارنظر اتحادیه و گزارش‌های میدانی (محدوده 340-450 هزار تومان). +344%

پیامدها برای مصرف کننده و تولیدکننده

افزایش قابل‌توجه قیمت لوبیا چیتی فشار مستقیم بر هزینه‌های خانوارها وارد می‌کند؛ به‌ویژه برای اقشار کم‌درآمد که سهم بیشتری از درآمد خود را به اقلام اساسی اختصاص می‌دهند. از سوی دیگر تولیدکنندگان اگرچه در برخی سال‌ها از افزایش قیمت منتفع شده‌اند، اما نوسان شدید و نبود سیاست‌های حمایتی بلندمدت (خرید تضمینی، نهاده‌های یارانه‌ای هدفمند) ریسک تولید را افزایش می‌دهد و انگیزه کشت را در بلندمدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

اتحادیه‌ها و کارشناسان معتقدند که برای کنترل نوسانات قیمت لوبیا چیتی و سایر حبوبات، باید شفافیت بیشتری در زنجیره توزیع ایجاد شود و قیمت‌ها به‌صورت منظم در سامانه‌های رسمی ثبت و رصد شوند. آن‌ها همچنین تأکید دارند که دولت باید سیاست‌های حمایتی مشخص و هدفمندی برای تولیدکنندگان در نظر بگیرد تا هزینه‌های کشت و تأمین نهاده‌ها کاهش یابد و در فصولی که تولید داخلی پاسخگوی نیاز بازار نیست، واردات به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده انجام شود. علاوه بر این، برخورد مؤثر با احتکار و کاهش نقش واسطه‌ها در مسیر توزیع، از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌تواند شکاف میان قیمت مزرعه تا مصرف‌کننده را کاهش دهد. به باور کارشناسان، اجرای این مجموعه از سیاست‌ها می‌تواند ثبات بیشتری در بازار حبوبات ایجاد کرده و از جهش‌های ناگهانی قیمت جلوگیری کند. گزارش حاضر بر پایه گفت‌وگو با اعضای اتحادیه‌ها، داده‌های میدانی و تحلیل‌های بازار تنظیم شده است.