داروی جدید مالاریا را بشناسید

مالاریا بیماری است که همچنان باعث رنج و مرگ و میر شدید در مناطق گرمسیری می شود. این بیماری توسط انگل های پلاسمودیوم ایجاد می شود. گونه Plasmodium falciparum باعث شدید ترین و کشنده ترین شکل مالاریا می شود.

دانشمندان انستیتو پاستور مرحله خونی این انگل ها را مطالعه کرده و مکانیسمی را پیدا کردند که می تواند به تولید داروهای جدید و کارآمد برای مقابله با مالاریا منجر شود.

علی رغم تلاش های کنترل پایدار در 20 سال گذشته، سازمان بهداشت جهانی در سال 2020 گزارش داد که موارد ابتلای جهانی به مالاریا با 241 میلیون مورد گزارش و برآورد 627 هزار مرگ در سال همچنان بالا است. نگرانی اصلی در مبارزه با مالاریا افزایش مقاومت انگل ها در برابر داروی اصلی به نام آرتمیسینین است. شناسایی داروهای جدیدی که بر مقاومت دارویی غلبه می کنند، برای تضعیف و حذف مالاریا بسیار مهم است.

به گفته پزشکان، انگل هنگام نیش پشه وارد جریان خون شده و سپس در کبد تکثیر می شود که به آن مرحله کبدی می گویند. پس از تکثیر، انگل به خون بازگشته، به گلبول های قرمز میزبان حمله کرده و مجددا تکثیر می شود که به این مرحله، مرحله خون می گویند. تمام علائم بالینی مالاریا به مرحله خونی نسبت داده می شود.

با تکثیر انگل در گلبول های قرمز، انگل هموگلوبین را درونی و هضم می کند تا اسیدهای آمینه را برای سنتز پروتئین های انگل فراهم کند. هضم هموگلوبین منجر به آسیب شدید اکسیداتیو می شود. انگل توسط غشایی احاطه شده است که از آن محافظت می کند، بنابراین ترمیم آسیب اکسیداتیو به غشاها برای بقای آن ضروری است.

ماتیاس واگنر (Matthias Wagner) پژوهشگر دانشگاه پاستور پاریس دریافته است که یک پروتئین آنتی اکسیدانی انسانی به نام PRDX6 که در گلبول های قرمز خون یافت می شود، همراه با هموگلوبین توسط انگل جذب می شود. PRDX6 نقش مهمی در ترمیم لیپیدهای غشای اکسید شده دارد. ماتیاس واگنر می گوید، ما دریافتیم که مهار PRDX6 انسانی با مهارکننده ای به نام دارپلادیب برای رشد انگل های مرحله خونی کشنده است.

جالب توجه است که درمان همزمان انگل مالاریا با داراپلادیب و آرتمیزینین نیز باعث کاهش بقای انگل های مقاوم به آرتمیزینین می شود که تنها توسط آرتمیزینین از بین نمی روند.

هدف قرار دادن پروتئین انسانی به جای پروتئین انگل برای تولید داروهای ضد مالاریا جذاب است زیرا انگل ها نمی توانند ژن هدف را برای رسیدن به مقاومت جهش دهند. توسعه مهارکننده های PRDX6 به عنوان داروهای جدید علیه مالاریا می تواند نقش مهمی در ریشه کنی این بیماری در درازمدت داشته باشد.