«دحوالارض» روزی که در آن رحمت خدا نازل و عبادت اجر بسیار دارد
به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس 25 ماه ذی‌القعده برابر است با روز دحوالارض، روزی زمین گسترانده شد. «دحو الارض» از دو کلمه «دحو» به معنای گسترش دادن و «الارض» ترکیب شده که این مرکب «دحوالارض» به معنای گستراندن زمین است.
روز 25 ماه ذی القعده به دحو الارض معروف است. این اصطلاح از آیه 30 سوره نازعات گرفته شده. جایی که خداوند می فرماید «وَ الأَرضَ بَعدَ ذلِکَ دَحاها» کلمه دحا از دحو به معنی گستردن است. دحوالارض روزی است که خداوند به کره زمین حیات بخشید. از این روز، کره زمین که سراسر مملو از آب بود، شروع به خشک شدن نمود. روز دحوالارض در روایات و احادیث نیز آمده و در آن‌ها به روز دحوالارض (یعنی بسط و گسترش زمین) اشاره شده است. طبق احادیث کعبه شریف و بیت الله الحرام اولین مکانی بود که در این روز از زیر آب سر برآورد و سپس بعد از آن یک چهارم زمین به صورت خشکی در آمد.
این روز بزرگ، مصادف با رویداد‌های مهمی در تاریخ است که میلاد حضرت ابراهیم (ع)، میلاد حضرت عیسی مسیح (ع) و خروج رسول اکرم (ص) از مدینه به همراه هزاران حاجی به سوی مکه، به قصد حجه الوداع را شامل می شود.
مرحوم شیخ عباس قمی (ره) در کتاب شریف مفاتیح الجنان می‌فرماید: دحوالارض یعنی پهن شدن زمین از زیر خانه کعبه بر روی آب و از ایام شریفه است که رحمت خدا در آن نازل می‌شود و قیام به عبادت در آن اجر بسیار دارد.
برای این روز اعمالی ذکر شده که در ادامه تقدیم می‌شود.
هرکه این روز را روزه بدارد، و شب را به عبادت به سر آورد، برای او عبادت صد سال نوشته می‌شود و این روزی است که رحمت خدا در آن منتشر شده و برای عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز اجر بسیاری است و جز روزه و عبادت و ذکر خدا و غسل دو عمل دیگر هم در روز دحوالارض وارد است.
نماز دحوالارض
نمازی که در کتاب‌های علمای شیعه از اهل قلم روایت شده و آن دو رکعت است در وقت چاشت [بالا آمدن آفتاب تا پیش از گذشتن از وقت ظهر] در هر رکعت پس از سوره «حمد» پنج مرتبه سوره «و الشمس» خوانده شود، و پس از سلام بگوید، لا حَولَ وَ لا قُوَهَ اِلا بِاللَهِ العَلِیِ العَظِیمِ هیچ جنبش و نیرویی نیست مگر به خدای برتر بزرگ.
آنگاه دعا کند و بخواند: یَا مُقِیلَ العَثَرَاتِ أَقِلنِی عَثرَتِی یَا مُجِیبَ الدَعَوَاتِ أَجِب دَعوَتِی یَا سَامِعَ الأَصوَاتِ اسمَع صَوتِی وَ ارحَمنِی وَ تَجَاوَز عَن سَیِئَاتِی وَ مَا عِندِی یَا ذَا الجَلالِ وَ الاِکرَامِ؛ ای نادیده گیر لغزشها لغزشم را نادیده گیر، ای اجابت کننده دعاها، دعایم را اجابت کن، ای شنوای صداها، صدایم را بشنو، و به من رحم کن، و از بدی هایم و آنچه نزد من است درگذر، ای صاحب بزرگی و بزرگواری.
خواندن دعایی که در کتاب «مصباح» آمده است
اللَهُمَ دَاحِیَ الکَعبَهِ وَ فَالِقَ الحَبَهِ وَ صَارِفَ اللَزبَهِ وَ کَاشِفَ کُلِ کُربَه أَسأَلُکَ فِی هَذَا الیَومِ مِن أَیَامِکَ الَتِی أَعظَمتَ حَقَهَا وَ أَقدَمتَ سَبقَهَا وَ جَعَلتَهَا عِندَ المُؤمِنِینَ وَدِیعَهً وَ اِلَیکَ ذَرِیعَهً وَ بِرَحمَتِکَ الوَسِیعَهِ أَن تُصَلِیَ عَلَی مُحَمَد عَبدِکَ المُنتَجَبِ فِی المِیثَاقِ القَرِیبِ یَومَ التَلاقِ فَاتِقِ کُلِ رَتق وَ دَاع اِلَی کُلِ حَق وَ عَلَی أَهلِ بَیتِهِ الأَطهَارِ الهُدَاهِ المَنَارِ دَعَائِمِ الجَبَارِ وَ وُلاهِ الجَنَهِ وَ النَارِ وَ أَعطِنَا فِی یَومِنَا هَذَا مِن عَطَائِکَ المَخزُونِ غَیرَ مَقطُوع وَ لا مَمنُوع [مَمنُون] تَجمَعُ لَنَا بِهِ التَوبَهَ وَ حُسنَ الأَوبَهِ
خدایا ای گستراننده کعبه، و شکافننده دانه، و برگیرنده سختی، و برطرف کننده هر گرفتاری، از تو میخواهم در این روز از روزهایت، که حقش را بزرگ گرداندی، و سبقتش را پیش انداختی، و آن را نزد اهل ایمان امانت و و به سوی خود وسیله قرار دادی، و به رحمت گسترده ات که بر محمد درود فرستی آن بنده برگزیده ات در پیمان نزدیک، روز دیدار، شکافنده هر امر بسته، و دعوت کننده به حق، و بر اهل بیت پاکش آن راهنمایان، و روشن کنندگان راه حق، ستونهای جبار، و متولیان بهشت و دوزخ، و عطا کن به ما از عطای در خزانه ات که نه بریده شود، و نه منع گردد، تا به وسیله آن توبه، و بازگشت خوبی برای ما فراهم نمایی
یَا خَیرَ مَدعُو وَ أَکرَمَ مَرجُو یَا کَفِیُ یَا وَفِیُ یَا مَن لُطفُهُ خَفِی الطُف لِی بِلُطفِکَ وَ أَسعِدنِی بِعَفوِکَ وَ أَیِدنِی بِنَصرِکَ وَ لا تُنسِنِی کَرِیمَ ذِکرِکَ بِوُلاهِ أَمرِکَ وَ حَفَظَهِ سِرِکَ وَ احفَظنِی مِن شَوَائِبِ الدَهرِ اِلَی یَومِ الحَشرِ وَ النَشرِ وَ أَشهِدنِی أَولِیَاءَکَ عِندَ خُرُوجِ نَفسِی وَ حُلُولِ رَمسِی وَ انقِطَاعِ عَمَلِی وَ انقِضَاءِ أَجَلِی اللَهُمَ وَ اذکُرنِی عَلَی طُولِ البِلَی اِذَا حَلَلتُ بَینَ أَطبَاقِ الثَرَی وَ نَسِیَنِیَ النَاسُونَ مِنَ الوَرَی وَ أَحلِلنِی دَارَ المُقَامَهِ وَ بَوِئنِی مَنزِلَ الکَرَامَهِ
ای بهترین خوانده شده و کریم ترین امید شده، ای کفایت کننده، ای وفادار، ای آن که لطفش پنهانی است، به لطفت به من لطف کن، و به عفوت خوشبختم نما، و به یاری ات تأییدم فرما، و از ذکر کریمانه ات فراموشم مکن به حق متولیان امرت و نگهبانان رازت و از گرفتاری های روزگار تا روز قیامت و برانگیخته شدن خفظم کن هنگام بیرون آمدن جانم، و فرو رفتن در قبرم، و تمام شدن کارم، و سپری شدن عمرم، اولیایت را به بالینم حاضر کن، خدایا یادم کن، بر طول پوسیدگی، زمانی که در میان توده های خاک فرود آیم، و فراموش کنندگان از مردم فراموشم کنند، و در خانه اقامت فرودم آر، و در منزل کرامت جایم بده
وَ اجعَلنِی مِن مُرَافِقِی أَولِیَائِکَ وَ أَهلِ اجتِبَائِکَ وَ اصطِفَائِکَ وَ بَارِک لِی فِی لِقَائِکَ وَ ارزُقنِی حُسنَ العَمَلِ قَبلَ حُلُولِ الأَجَلِ بَرِیئا مِنَ الزَلَلِ وَ سُوءِ الخَطَلِ اللَهُمَ وَ أَورِدنِی حَوضَ نَبِیِکَ مُحَمَد صَلَی اللَهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ اسقِنِی مِنهُ مَشرَباً رَوِیاً سَائِغاً هَنِیئاً لا أَظمَأُ بَعدَهُ وَ لا أُحَلَأُ وِردَهُ وَ لا عَنهُ أُذَادُ وَ اجعَلهُ لِی خَیرَ زَاد وَ أَوفَی مِیعَاد یَومَ یَقُومُ الأَشهَادُ اللَهُمَ وَ العَن جَبَابِرَهَ الأَوَلِینَ وَ الآخِرِینَ وَ بِحُقُوقِ [لِحُقُوقِ] أَولِیَائِکَ المُستَأثِرِینَ اللَهُمَ وَ اقصِم دَعَائِمَهُم وَ أَهلِک أَشیَاعَهُم وَ عَامِلَهُم وَ عَجِل مَهَالِکَهُم وَ اسلُبهُم مَمَالِکَهُم وَ ضَیِق عَلَیهِم مَسَالِکَهُم وَ العَن مُسَاهِمَهُم وَ مُشَارِکَهُم
و از دوستان اولیایت، و برگزیدگان و خاصان درگاهت قرارم بده، و دیدارت را بر من مبارک گردان، و پیش از فرا رسیدن پایان عمرم حسن عمل روزی ام فرما، درحالی که پاک از لغزشها و گفتار بی‌پایه و منطق تباه باشم. خدایا مرا به حوض پیامبرت محمد (درود خدا بر او و خاندانش) وارد کن، و از آن به من بنوشان، نوشاندنی سیراب کننده، روان و گوارا، که پس از آن هرگز تشنه نشوم، و از ورود به آن طرد نگردم، و از آن منع نشوم، و آن را قرار ده برایم بهترین توشه، و کاملترین وعده گا، روزی که گواهان بپا می‌خیزند
خدایا لعنت کن گردنکشان گذشته و آینده را، هم آنان که حقوق اولیایت را به ناحق به خود اختصاص دادند. خدایا پایه هایشان را بشکن، و پیروان و عمالشان را نابود ساز، زمیه های هلاکتشان را به زودی فراهم فرما، و کشورهایشان را از دستشان بگیر، و راه هایشان را بر آنان تنگ کن، و بر آنان که با آنان سهیم و شریکند لعنت فرست.
اللَهُمَ وَ عَجِل فَرَجَ أَولِیَائِکَ وَ اردُد عَلَیهِم مَظَالِمَهُم وَ أَظهِر بِالحَقِ قَائِمَهُم وَ اجعَلهُ لِدِینِکَ مُنتَصِرا وَ بِأَمرِکَ فِی أَعدَائِکَ مُؤتَمِرا اللَهُمَ احفُفهُ بِمَلائِکَهِ النَصرِ وَ بِمَا أَلقَیتَ اِلَیهِ مِنَ الأَمرِ فِی لَیلَهِ القَدرِ مُنتَقِماً لَکَ حَتَی تَرضَی وَ یَعُودَ دِینُکَ بِهِ وَ عَلَی یَدَیهِ جَدِیداً غَضاً وَ یَمحَضَ الحَقَ مَحضا وَ یَرفِضَ البَاطِلَ رَفضاً اللَهُمَ صَلِ عَلَیهِ وَ عَلَی جَمِیعِ آبَائِهِ وَ اجعَلنَا مِن صَحبِهِ وَ أُسرَتِهِ وَ ابعَثنَا فِی کَرَتِهِ حَتَی نَکُونَ فِی زَمَانِهِ مِن أَعوَانِهِ اللَهُمَ أَدرِک بِنَا قِیَامَهُ وَ أَشهِدنَا أَیَامَهُ وَ صَلِ عَلَیهِ [عَلَی مُحَمَد] وَ اردُد اِلَینَا سَلامَهُ وَ السَلامُ عَلَیهِ [عَلَیهِم] وَ رَحمَهُ اللَهِ وَ بَرَکَاتُهُ.
خدایا در فرج دوستانت شتاب کن و حقوق تاراج رفته آنان را به آنان بازگردان و قائم آنان را به حق آشکار کن، و او را یاری رسان دینت بدار، و درباره دشمنانت فرمانده به فرمانت قرار ده. خدایا فرشتگان پیروزی را گرداگرد او همواره بدار، و به آن دستوری که در شب قدر به او القا کردی او را انتقام گیرنده خویش قرار ده، تا جایی که خشنود شوی، و دینت به وسیله او، و به دست او به گونه ای نو و تازه بازگردد، و حق به طور کامل ناب شود، و باطل به صورت همه جانبه به دور افکنده شود. خدایا بر او و همه پدرانش درود فرست، و ما را از همنشینان و خاندانش قرار بده، و در زمان بازگشتش ما را برانگیز، تا در دوران او در شمار یارانش باشیم.
خدایا درک قیامش را روزی ما کن، و در روزگارش ما را حاضر کن، و بر او درود فرست، و سلام او را به ما باز رسان، درود و رحمت خدا و برکاتش بر او باد. میرداماد (ره) در رساله اربعه ایام خود، در بیان اعمال روز دحو الارض فرموده است: زیارت امام رضا علیه‌السلام در این روز افضل اعمال مستحب، و مؤکدترین آداب است، و همچنین زیارت آن حضرت در روز اول ماه رجب الفرد در نهایت تأکید بوده، و نسبت به آن ترغیب بسیار شده است.
پایان پیام /