درباره حسین عرفانی دوبلور همفری بوگارت

به گزارش مشرق، شادی با نامش عجین بود و در محیط کار به همه روحیه سرزندگی می داد. از نسل اساطیری دوبله بود که هر کدام برای خود نوع صدا، تیپ و شخصیتی منحصربه فرد داشتند و به اعتقاد بسیاری تاکنون کمتر کسی توانسته جایشان را بگیرد؛ از حسین عرفانی صحبت می کنیم؛ «تک خال» عرصه صدا که با رفتنش، چراغ دوبله کم فروغ شد.

حسین عرفانی دوبلور پیشکسوت عرصه تلویزیون و سینما سه سال پیش در چنین روزی در سن 76 سالگی از دنیا رفت.

مهسا عرفانی، فرزند حسین عرفانی و شهلا ناظریان، دو دوبلور نام آشنای کشورمان که از کودکی همراه پدر و مادرش در عرصه دوبله دستی دارد، درباره اینکه آیا با ورود نسل جدید، جایگزینی برای نسل طلایی دوبله پیدا خواهد شد؟ می گوید: نسلی که از آنها یاد می کنیم اسطوره بودند و هر کدام برای خودشان نوع صدا، تیپ و شخصیت داشتند و تاکنون کسی جایشان را نتوانسته بگیرد.

حسین واقعا تکرارنشدنی است

تورج نصر دوبلور که در کارتون «لوک خوش‌شانس» با مرحوم حسین عرفانی همکاری داشت، پس از رفتنش چنین گفته بود: سرتاسر زندگی ما با ایشان خاطره است. حدود 40 سال با او در عرصه دوبله و رادیو همکار بودم. او گوینده بسیار خوب و توانایی بود که جای او کسی نیامده است؛ مانند گویندگان و هنرپیشگان دیگری که از میان ما رفتند و جایگزینی برایشان نیامد. همه این‌ها خاطره است و خاطره خوبی از حسین عرفانی به جا مانده است. حسین واقعا تکرارنشدنی است.

ویژگی خاص او انرژی بی پایانش بود

ژرژ پطرسی درباره عرفانی گفته بود: ویژگی خاص او انرژی بی پایانش بود. بیش از پنجاه سال در اتاق بسته و گاهی غیرقابل تنفس کار کردیم. خیلی از این هنرمندان در آن اتاق ها کارهای بزرگی کردند و آثار ماندگاری از خود به جا گذاشتند. حسین عرفانی غیر از اینکه گوینده خیلی خوبی بود دوست و رفیق بود و در عین حال ویژگی خاص او انرژی بی پایانش بود.

این دوبلور قدیمی یادآور شده بود: حسین عرفانی بعد از 10 ساعت کار سخت و شوخی با بچه‌ها اصلا انرژی کم نمی‌آورد. ما می‌گوییم مرگ حق است فردوسی هم می‌گوید مرگ داد است. خوش به حال کسی که وقتی این راه ناگزیر را می‌رود از خودش خاطره خوش باقی بگذارد.

این دوبلور درباره شخصیت مرحوم حسین عرفانی گفته بود: او بسیار باشخصیت و دوست داشتنی بود. وجود او در محیط کار باعث شادی همه می‌شد.

مریم شیرزاد نیز با بیان اینکه حسین عرفانی از هنرمندان بسیار شاد و انرژیک بود که به همه نشاط تزریق می‌کرد، پس از درگذشتش چنین گفته بود: من مرگ ندیده نیستم و برخی از اهالی خانواده‌ام را از دست داده‌ام اما مرگ ایشان مرگ متفاوتی است. انگار غمش سنگین‌تر است. شاید به این دلیل است که او هنرمندی بسیار شاد بود و شادی را بی‌وقفه به همه تزریق می‌کرد.

شیرزاد که دوبله کارهایی چون سریال «آنشرلی» و «سال‌های دور از خانه» (اوشین) را عهده‌دار بوده است، در غم از رفتن همیشگی حسین عرفانی چنین عنوان کرده بود: فکر می‌کنم خداوند برای بار دوم دست به خلق چنین حنجره و احساسی نزند. عرفانی همتا ندارد هر کسی هم بیاید دیگر آقای عرفانی نمی‌شود. حسین عرفانی از جمله کسانی است که نبودش تا ابدالدهر کاملا احساس خواهد شد. به دلیل اینکه نوع کاری که او می‌کرد، استایل کاری، قدرت صدا و درکی که از رل داشت، کاملا بی‌نظیر بود. طبیعتا نبود او فقدان سنگینی برای جامعه دوبله است و حفره که نه، با رفتن او چاه عمیقی در جامعه دوبله ایجاد شد.

دوبله تک خالش را از دست داد

پرویز ربیعی دوبلور قدیمی که در مجموعه‌های «پسر شجاع» (پدر پسر شجاع) و «وروجک و آقای نجار» صداپیشگی کرده است، بر این باور است که حسین عرفانی صدای بم، رسا و خوبی داشت؛ «او جزو هنرمندان تک‌خالی است که اغلب به جای هنرپیشه‌های نقش اول همچون آرنولد شوارتزنگر و... حرف زده بود. از مهمترین کارهای عرفانی صداپیشگی به جای همفری بوگارت است که در نوع خود بی‌نظیر بود.»

ربیعی یادآور شده بود: از نسل قدیمی اهالی دوبله هنرمندانی پیدا شدند که 100 سال دیگر هم بگذرد جایگزینی برای آن‌ها پیدا نخواهد شد. پیدایش این نسل از دوبله همچون هالیوود است که هنرمندانی چون آنتونی کوئین از آن پیدا شدند. عرفانی هم که جزو 6 7 نفر اول ماندگار حرفه دوبله است از این ویژگی مستنثی نیست و هیچ جایگزینی نخواهد داشت.

حسین عرفانی با نام کامل حسین عرفانی پارسایی، متولد 1321 تهران، از بزرگترین دوبلورها و گویندگان ایران بود. او با بیش از پنج دهه فعالیت، دوبلور بازیگرانی همچون اکبر عبدی در فیلم «سفر جادویی»، کاظم افرندنیا، جمشید هاشم پور، محمد برسوزیان و محمد مطیع بوده است.

صداپیشگی به جای همفری بوگارت از مهمترین فعالیت‌های عرفانی در عرصه دوبله است و در فیلم‌هایی چون سراسر شب، داشتن و نداشتن، گذرگاه تاریک، دست چپ خدا، کی لارگو، گنج‌های سیرا مادره به جای این بازیگر مطرح هالیوود صحبت کرده است.

حسین عرفانی به جای شان کانری در فیلم‌های هایلندر، اژدهادل (قلب اژدها)، صخره، یافتن فارستر، گذرگاه مارسی و هرچه سخت‌تر باشی زمین می‌خوری هم صداپیشگی کرده است. او به عنوان دوبلور آرنولد شوارتزنگر هم شناخته می شود و در فیلم‌های انتقام منصفانه، روز ششم، داغ سرخ، ترمیناتور (1، 2، 3، 5)، نقشه فرار، سابوتاژ، آخرین ایستگاه، بی‌مصرف‌ها (1، 2، 3)، پاک‌کننده، غارتگر، تلفات جانبی، یادآوری مطلق، آخرین حرکت قهرمان، کماندو به جای او صحبت کرده است.

این هنرمند دوبله سابقه اجرا و بازیگری هم دارد. عرفانی در سریال «عالیجناب» که سال 1396 در شبکه نمایش خانگی منتشر شد، به ایفای نقش پرداخته است. عرفانی در فیلم‌های دی دی که سال‌ها قبل از تلویزیون ایران پخش می‌شد، صداپیشه نقش اصلی بود. او همچنین در سریال «لوک خوش شانس» به جای جالی صداپیشگی کرده است. گویندگی به جای هامفری بوگارت در فیلم شاهین مالت و کازابلانکا و کلارگ گیبل در فیلم بربادرفته از نمونه کارهای شاخص و بیادماندنی وی هستند.