درختان شهری؛ نجات‌دهندگان هوا و محیط زیست
برای کمک به بهبود کیفیت هوا و محیط زیست شهری از طریق درختان، اقدامات مختلفی می‌توان انجام داد. درختان به عنوان بخش مهمی از فضای سبز شهری، نقش حیاتی در کاهش آلودگی هوا، حفظ تنوع زیستی، و ایجاد محیطی سالم‌تر برای زندگی شهری دارند.
انتخاب گونه‌های مناسب درختان علیرضا نجیمی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: انتخاب درختان مناسب برای کاشت در مناطق شهری یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای افزایش تأثیر مثبت آنها بر محیط زیست است. گونه‌هایی که با شرایط آب و هوایی، خاک، و میزان بارش هر منطقه سازگار هستند، بیشتر می‌توانند به حفظ و بهبود محیط زیست کمک کنند. درختانی که تحمل بالایی نسبت به آلودگی هوا دارند و از نظر زیست‌محیطی مقاوم‌تر هستند، می‌توانند عملکرد بهتری در کاهش آلاینده‌های جوی داشته باشند. همچنین، درختانی با تاج بزرگ و برگ‌های پهن معمولاً قادرند حجم بیشتری از ذرات معلق در هوا و گازهای آلاینده را جذب کنند.
افزایش سطح پوشش گیاهی شهری او گفت: افزایش تعداد درختان در فضاهای عمومی شهری همچون پارک‌ها، خیابان‌ها و حتی روی پشت‌بام‌ها و دیوارهای سبز می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش آلودگی هوا داشته باشد. درختان می‌توانند با جذب دی‌اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه‌ای، به کاهش اثرات تغییرات اقلیمی کمک کنند. همچنین، پوشش گیاهی متراکم و متنوع می‌تواند دمای محیطی را به ویژه در فصل‌های گرم کاهش داده و اثر جزیره حرارتی که ناشی از تمرکز ساخت و سازهای شهری است را کم کند.
نگهداری و مدیریت صحیح درختان نجیمی تصریح کرد: درختان شهری نیاز به نگهداری و مراقبت منظم دارند. آبیاری مناسب، هرس‌کردن اصولی، و رسیدگی به بیماری‌ها و آفات می‌تواند عمر درختان را افزایش داده و عملکرد آنها در بهبود کیفیت هوا را به حداکثر برساند. مدیریت صحیح درختان شامل برنامه‌ریزی دقیق برای کاشت، مراقبت و جایگزینی درختان بیمار یا پیر با گونه‌های جدید و مناسب است. علاوه بر این، جلوگیری از قطع غیرضروری درختان و ترویج فرهنگ نگهداری از آنها در میان شهروندان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
ایجاد کمربندهای سبز پیرامون شهرها او گفت: یکی از راهکارهای مؤثر برای کاهش آلودگی هوا در شهرها، ایجاد کمربندهای سبز در اطراف آنهاست. این کمربندها که متشکل از پوشش گیاهی و درختان متراکم هستند، می‌توانند به عنوان فیلتر طبیعی عمل کرده و مانع ورود گرد و غبار و آلاینده‌های جوی به مناطق شهری شوند. علاوه بر این، کمربندهای سبز می‌توانند به کاهش نویز شهری و ایجاد اکوسیستم‌های کوچک طبیعی در پیرامون شهرها کمک کنند که به حفظ تنوع زیستی و پایداری محیط زیست کمک می‌کند.
درختان و فضای سبز عمودی نجیمی بیان کرد: در شهرهایی که فضای کافی برای کاشت درختان در سطح زمین وجود ندارد، استفاده از فضای سبز عمودی و بام‌های سبز می‌تواند راهکار مناسبی باشد. این فضاها علاوه بر اینکه به بهبود کیفیت هوا و کاهش دمای شهری کمک می‌کنند، می‌توانند به ایجاد محیط‌های زیست‌پذیرتر و افزایش زیبایی بصری شهرها نیز کمک کنند. دیوارهای سبز که شامل گیاهان متصل به سازه‌های عمودی هستند، به خصوص در مناطق پرتراکم شهری، می‌توانند بهبود چشمگیری در جذب دی‌اکسید کربن و کاهش آلاینده‌ها ایجاد کنند.
آموزش و مشارکت عمومی او گفت: برای موفقیت در هر طرح زیست‌محیطی، مشارکت شهروندان از اهمیت زیادی برخوردار است. برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌رسانی می‌تواند مردم را از اهمیت درختان و نحوه مراقبت از آنها مطلع کند. برگزاری کمپین‌های کاشت درخت و ایجاد مشارکت اجتماعی در نگهداری از فضای سبز می‌تواند نه تنها به افزایش تعداد درختان، بلکه به حفظ درختان موجود کمک کند. همچنین، ترویج فرهنگ دوستی با محیط زیست و مشارکت در طرح‌های سبز شهری می‌تواند به ایجاد شهرهایی پایدارتر و سالم‌تر کمک کند.
استفاده از فناوری‌های نوین نجیمی بیان کرد: فناوری می‌تواند نقش مهمی در افزایش کارایی درختان و فضاهای سبز شهری ایفا کند. استفاده از سنسورها و نرم‌افزارهای مدیریت شهری برای پایش وضعیت درختان، آبدهی خودکار و مانیتورینگ سلامت درختان می‌تواند بهره‌وری نگهداری فضای سبز را افزایش دهد. به کارگیری فناوری‌های سبز، مانند سیستم‌های جذب آب باران برای آبیاری درختان و استفاده از مواد بازیافتی در ساختارهای مربوط به فضای سبز، می‌تواند به حفظ منابع طبیعی و کاهش مصرف انرژی کمک کند.
کاهش آلودگی از طریق درختان او گفت: درختان به عنوان فیلترهای طبیعی عمل می‌کنند که می‌توانند ذرات معلق و آلاینده‌های هوا را جذب کرده و به پاک‌سازی هوا کمک کنند. برگ‌های درختان مواد آلاینده‌ای مثل دی‌اکسید کربن، دی‌اکسید نیتروژن و ازون را جذب می‌کنند و به جای آن اکسیژن آزاد می‌کنند. همچنین، ریشه‌های درختان می‌توانند به بهبود کیفیت آب‌های زیرزمینی کمک کنند، زیرا توانایی فیلتر کردن مواد شیمیایی مضر را دارند و از آلودگی آب جلوگیری می‌کنند.
مقابله با تغییرات اقلیمی نجیمی بیان کرد: درختان نقش اساسی در مقابله با تغییرات اقلیمی دارند. آنها دی‌اکسید کربن را که یکی از اصلی‌ترین گازهای گلخانه‌ای است جذب می‌کنند و به کاهش گرمایش زمین کمک می‌کنند. همچنین، درختان با ایجاد سایه و تبخیر و تعرق، دمای مناطق شهری را پایین می‌آورند و به کاهش نیاز به استفاده از دستگاه‌های سرمایشی کمک می‌کنند که این امر منجر به کاهش مصرف انرژی و در نتیجه کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای می‌شود.
او گفت: درختان به عنوان بخش مهمی از فضای سبز شهری می‌توانند نقش کلیدی در بهبود کیفیت هوا و حفظ محیط زیست ایفا کنند. از طریق انتخاب گونه‌های مناسب، افزایش پوشش گیاهی، مدیریت و نگهداری صحیح، و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، می‌توانیم از پتانسیل درختان برای کاهش آلودگی هوا، مقابله با تغییرات اقلیمی، و ایجاد محیطی سالم‌تر و پایدارتر استفاده کنیم. بهبود وضعیت درختان شهری نه تنها به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند بلکه به رفاه عمومی و زیباسازی شهرها نیز یاری می‌رساند. بنابراین، سرمایه‌گذاری در توسعه فضای سبز و درختان شهری باید به عنوان یک اولویت استراتژیک برای آینده‌ای پایدارتر در نظر گرفته شود.
خبرنگار: عطیه رضایی