درخواست دیوان عدالت اداری از مجلس برای اصلاح یک قانون

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام حکمتعلی مظفری؛ رئیس دیوان عدالت اداری در ادامه مکاتبه تیرماه 1402 به رئیس مجلس شورای اسلامی مجدداً در خردادماه 1403 در مورد حجم گسترده ورودی شکایات به دیوان عدالت اداری با موضوع "اصلاح عنوان شغلی" از قوه مقننه خواست؛ اصلاح نواقص ضروری در ماده 39 قانون تأمین اجتماعی را مورد توجه قرار دهد.

در این نامه آمده است: ریشه اصلی دعوای مزبور در نقص و ابهام ماده 39 قانون تأمین اجتماعی است که به‌موجب آن مقرر شده؛ «کارفرما... صورت مزد یا حقوق بیمه‌شدگان را به ترتیبی که در آیین‌نامه طرز تنظیم و ارسال صورت مزد که به تصویب شورای عالی سازمان خواهد رسید به سازمان تسلیم نماید و سازمان حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ دریافت صورت مزد اسناد و مدارک کارفرما را مورد رسیدگی قرار داده و در صورت مشاهده نقص یا اختلاف یا مغایرت بشرح ماده 100 این قانون اقدام و مابه تفاوت را وصول می‌نماید. هرگاه کارفرما از ارائه اسناد و مدارک امتناع کند سازمان مابه‌تفاوت حق بیمه را رأساً تعیین و مطالبه و وصول خواهد کرد».

در تشریح قانون مذکور در ادامه نامه آمده است: مهلت شش ماهه موضوع مواد 39 و 101 قانون تأمین اجتماعی، مربوط به رابطه بین سازمان تأمین اجتماعی و کارفرما بوده و مهلت تعیینی صرفاً ناظر به سازمان مزبور است. به عبارتی دیگر در ماده مذکور مهلتی برای اعتراض کارگر مقرر نشده است. از سوی دیگر برای کارگران هیچ طریقی جهت اطلاع از مندرجات لیست‌های دستمزد ارسالی کارفرما به سازمان پیش‌بینی نشده تا با اطلاع از آن بتوانند در مهلت زمانی مشخص، نزد سازمان تأمین اجتماعی اعتراض نمایند. زیرا که به موجب ماده 2 آیین‌نامه «طرز تنظیم و ارسال صورت مزد»، در «صورت مزد» ارسالی کارفرمایان به سازمان تأمین اجتماعی که به امضای کارگر نیز می‌رسد، الزامی به درج عنوان شغلی نبوده و همین امر زمینه دعاوی فراوان در این حوزه را ایجاد نموده است.

رئیس دیوان عدالت اداری با تأکید بر تحقق حاکمیت قانون و به ویژه دفاع از حقوق کارگران، تحقق اصل مشارکت و شفافیت در فرآیند ارسال صورت مزد و همچنین پیشگیری از نقض حقوق کارگران، کاهش ورودی پرونده‌ها به هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف اداره کار و دیوان عدالت اداری و نهایتاً جلوگیری از هدررفت بیت‌المال از رئیس مجلس شورای اسلامی خواست در موارد ذیل دستور لازم صادر شود.

در متن این نامه یکی از مهم‌ترین موضوعات قابل توجه لزوم درج «عنوان شغلی» در صورت مزد و حقوق ارسالی به سازمان تأمین اجتماعی اشاره شده و بیان شده؛ در قوانین و مقررات، نه تنها الزامی به درج «عنوان شغلی» در «صورت مزد و حقوق» موضوع ماده 39 قانون تأمین اجتماعی و آیین‌نامه طرز تنظیم صورت مزد و حقوق تأمین اجتماعی برای کارفرمایان وجود ندارد بلکه ماده 2 آیین‌نامه طرز تنظیم صورت مزد و حقوق تأمین اجتماعی در خصوص مفادی که باید در صورت مزد و حقوق ذکر شوند، مواردی را به صورت حصری معین نموده که در آن اشاره‌ای به لزوم درج عنوان شغلی در صورت مزد و حقوق نشده است. از این رو به منظور اصلاح نواقص فوق، ضروری است که در ماده 39 قانون تأمین اجتماعی الزام به ذکر عنوان شغلی بیمه‌شدگان در صورت مزد و حقوق مورد توجه قرار گیرد.

دومین موضوع مورد تأکید در این نامه مهلت شش ماهه مقرر در ماده 39 این قانون صرفاً ناظر به مهلت اعتراض سازمان تأمین اجتماعی به صورت مزد و حقوق ارسالی از سوی کارفرماست که پیشنهاد شده به‌منظور کاهش ورودی پرونده‌ها به هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف اداره کار و دیوان عدالت اداری، مهلت مذکور به کارگران نیز توسعه پیدا نماید. به این معنی که کارگران نیز از تاریخ اطلاع از مفاد صورت مزد و حقوق ارسالی، صرفاً تا شش ماه مهلت اعتراض به مفاد مذکور را داشته باشند.

در پایان این نامه با تأکید بر لزوم پیش‌بینی راهکاری برای ابلاغ مفاد صورت مزد و حقوق به بیمه‌شدگان آمده است؛ لازمه تعیین محدوده زمانی برای اعتراض بیمه‌شدگان به صورت مزد و حقوق ارسالی به سازمان تأمین اجتماعی این است که فهرست ارسالی باید الزاماً به بیمه‌شدگان ابلاغ شود و توسط آنها مورد تأیید قرار گیرد. در این راستا ضروری است تا صورت مزد حاوی عنوان شغلی الزاماً به امضای بیمه‌شدگان برسد. بدیهی است دیوان نیز آماده همکاری پیرامون امر می‌باشد.