دستورالعمل آموزش عالی هوشمند تدوین شود

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری از تدوین دستورالعملی برای آموزش عالی هوشمند خبر داد و گفت: ما باید برای زیست مجازی فکر کنیم و برای فضای مجازی و امنیت فضای مجازی برنامه داشته باشیم.

به گزارش خبرنگار مهر، محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری صبح امروز در نخستین همایش مدیران فناوری اطلاعات، امنیت فضای مجازی و مراکز آپای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی، پژوهشی و فناوری که در دانشگاه الزهرا برگزار شد، گفت: واقعیت این است که ما نسلی هستیم که با بیشترین تغییرات در دوران خود مواجه بوده ایم. شاید نسل‌های قبل از ما این فرصت را نداشتند که این همه تغییرات را در مدت عمر خود تجربه کنند. ما یادمان نرفته برای اینکه اطلاعاتی را در بخش آموزش عالی بخواهیم منتشر و عرضه کنیم باید برای مجلات داخل و خارج پست می‌کردیم. وقتی الان به این موضوع فکر می‌کنیم حالت لطیفه پیدا می‌کند. وقتی ما تاریخ را مطالعه می‌کنیم و آن را با الان مقایسه می‌کنیم به ارزش علم و فناوری آگاه شده و قدر آن را بیشتر می‌دانیم.

وزیر علوم ادامه داد: در حال حاضر دستیابی به هر اطلاعاتی در کمترین زمان مقدور است، می‌توان گفت اقلیم زیستی و اجتماعی در عرصه‌های مختلف کاملاً تغییر کرده است. اقلیم فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، آموزشی کاملاً در حال حاضر تغییر کرده و ما راهی جز این نداریم که همه تغییر این اقلیم‌ها را مدیریت کنیم و مطابق با میل و سلیقه خودمان در آموزش عالی بومی کرده و از آن بهره ببریم چون آموزش جزو برنامه‌های اصلی ماست و یک استاد دانشگاه راهی جز این ندارد که خود را با تغییرهای جدی و سریع شیوه‌های آموزش مجازی، استفاده از بستر دیجیتالی، هوش مصنوعی وفق دهد. اگر این کار را نکنیم راحت کنار گذاشته می‌شویم و اثربخشی ما بسیار کم می‌شود. امروز فضای مجازی یک حقیقت غیرقابل انکار است و ما نمی‌توانیم فضای مجازی و آموزش مجازی را نادیده بگیریم. ما نمی‌توانیم هوش مصنوعی و علوم شناختی را نادیده بگیریم. اگر نگاه ما همان نگاه سنتی به آموزش باشد نسل جوان ما را به راحتی کنار می‌گذارند و اثربخشی ما حداقل می‌شود.

وی خطاب به مدیران فناوری و اطلاعات دانشگاه‌ها اعلام کرد: شما نقش مهمی دارید که این تغییر اقلیم را تا جایی که امکان دارد بومی کنید و به افراد بقبولانید تا از آن استفاده کنند و خود را با آن تطبیق دهند.

وزیر علوم تاکید کرد: ما باید برای فضای مجازی و زیست مجازی فکر کنیم و باید برای فضای مجازی و امنیت فضای مجازی برنامه داشته باشیم. اگر قرار است قانون مدیریت داده‌ها را اجرا کنیم حتماً باید برای امنیت آن نیز فکر کنیم. چرا که در بحث اطلاعات داده‌ها مباحثی مانند زندگی خصوصی افراد مطرح است و فرد برای مباحثی مانند تحصیل و اشتغال اطلاعات شخصی خود را ارائه می‌کند بنابراین باید امنیت آن تأمین شود و باید به این مساله فکر کرد چون زندگی خصوصی افراد می‌تواند در صورت عدم تأمین امنیت آسیب ببیند.

زلفی گل گفت: وقتی قرار است با استفاده از آموزش‌های هوشمند برنامه‌های آموزش عالی پیگیری شود باید شیوه عملکرد ما متفاوت باشد و آموزش در همه جا و همه وقت مقدور باشد.

وی ادامه داد: اکنون دانشجو راحت می‌تواند به اطلاعات دسترسی پیدا کند و استاد برای اینکه به شیوه هوشمند تدریس کند باید روش خود را تغییر دهد.

وی تاکید کرد: اگر استاد به همان شیوه سنتی تدریس کند تأثیر آن بسیار کم می‌شود و باید آموزش هدفمند و مجازی و استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی در کنار آموزش سنتی قرار گیرد و نقش استاد در آموزش بیشتر هدایت کننده سمت و سو باشد و نقشی پویشی، پالایشی و ویرایشی داشته باشد. ما راهی جز این نداریم که آموزش عالی به سمت آموزش هدفمند حرکت کند و از آموزش مجازی در آموزش عالی استفاده کنیم.

وزیر علوم گفت: از این باب نقش کارشناسان و مدیران فناوری اطلاعات در دانشگاه‌ها بسیار اساسی است و این بهترین نوع سرمایه گذاری است و موجب می‌شود آموزش عمق بیشتر و سرعت بیشتری بگیرد. یکی از نگرانی‌های ما در آموزش عالی آن است که آموزش را فدای پژوهش کنیم باید برنامه ریزی کنیم که آموزش ما پژوهش محور و پژوهش ما آموزش محور باشد و این دو به هم مرتبط باشند.

زلفی گل ادامه داد: با توجه به توسعه هوش مصنوعی ما باید در دانشگاه‌ها بیشتر موضوع پژوهش را به سوی مطالعات تئوریک ببریم. ما باید بدانیم استخراج داده‌ها استفاده از آزمایشگاه‌ها و ساخت تجهیزات و مواد جدید به صورت علمی تجربه شود. استفاده از هوش مصنوعی بسیار مهم است ولی نباید از نقش مهارتی و تولید داده‌های جدید غافل شویم.

وزیر علوم در بخش دیگری از صحبت‌هایش به بحث نیاز آفرینی اشاره کرد و گفت: نیازآفرینی یک واقعیت است و باید در آموزش عالی پیش بینی کنیم چند سال آینده به چه سیستم‌های فناوری نیازمند هستیم و جوانان ما چند سال آینده به چه زیرساخت‌های آموزشی و پژوهشی نیاز دارند که آن را آماده کنیم. ما با نسل جوانی سر و کار داریم که در عمر کوتاه خود تغییرات زیادی را تجربه کردند. باید باور داشته باشیم دسترسی آنها به اطلاعات سهل و ساده شده و یک استاد دانشگاه راهی جز این ندارد که خود را با دوره‌های آموزشی جدید اطلاعات به روز کند. نمی‌توانیم سرفصل‌های دروس را مطابق با تغییرات بازبینی نکنیم. سرفصل‌های آموزشی حتماً باید با توجه به نیاز روز جامعه و با توجه به آینده مشاغل بازبینی شود و باید در استخدام اساتید جدید دوره‌های آموزشی برگزار کنیم تا با شیوه‌های جدید آموزش مجازی آشنا شوند. وظیفه ما در آموزش عالی توجه به روزآمد شدن است و باید به آن توجه کنیم.

زلفی گل تاکید کرد: توسعه با توصیه انجام نمی‌شود. هر توسعه‌ای از مسیر قانونی اجرایی می‌شود در نتیجه من پیشنهاد می‌کنم به فکر تدوین دستورالعملی برای آموزش عالی هوشمند باشید.

وزیر علوم به دکتر محمدهادی زاهدی مدیر کل آمار، فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت علوم پیشنهاد داد که به فکر تدوین و تصویب دستورالعملی برای آموزش هدفمند در آموزش عالی باشد.

زلفی گل در ادامه تاکید کرد: امروزه باید دسترسی به اطلاعات و سیستم‌های پژوهشی، آموزشی و مجازی نظام مند باشد و بحث اخلاق علمی در رابطه با آموزش هوشمند و اینکه چگونه باشد باید تعیین شود بنابراین باید برای آن قانون داشته باشیم و حتماً نیازمند یک دستورالعمل برای آموزش عالی هوشمند هستیم تا خدایی ناکرده حقی از کسی ضایع نشود.