دیپلماسی فعال برادران کمونیست

«فونگ نگوین» و «فرانچسکو گواراسیو» در گزارش دیروز سه‌شنبه در رویترز نوشتند، این صحنه نشان‌دهنده تغییر نگرش نسبت به چین - در بحبوحه تنش‌های تجاری با ایالات متحده - است که به رهبران ویتنام اجازه داده تا پروژه‌های حساسی مانند خطوط ریلی پرسرعت و مناطق ویژه اقتصادی نزدیک به چین را پیش ببرند که ممکن است روابط دوجانبه را به‌طور قابل‌توجهی تقویت کند. تا چند سال پیش که بسیاری از ویتنامی‌ها نسبت به همسایه قدرتمندی که با آن چندین جنگ داشته‌اند، محتاط بودند، چنین پروژه‌هایی بیش از حد بحث‌برانگیز تلقی و باعث اعتراضات خشونت‌آمیز می‌شد.

پست‌های رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که دیدگاه‌ها در حال نرم‌تر شدن است. تقریبا 75درصد از پاسخ‌دهندگان ویتنامی، ایالات متحده را به چین به‌عنوان شریک ترجیح می‌دهند، اما طبق نظرسنجی انجام‌شده در ابتدای سال توسط موسسه «ISEAS-Yusof Ishak» مستقر در سنگاپور، سهم طرفداری از چین سریع‌تر از هر جای دیگری در جنوب شرقی آسیا در حال افزایش است و این برخلاف روند منطقه‌ای است. به نظر می‌رسد رسانه‌های اجتماعی - به ویژه تیک‌تاک - نقش مهمی در تغییر این رویکرد در ویتنام ایفا می‌کنند. تیک‌تاک، در بین جوانان محبوب است و سال گذشته 67‌میلیون کاربر در ویتنام داشت که بیشترین تعداد کاربر پس از فیس‌بوک بود. وقتی کاربران این پلتفرم متعلق به غول فناوری چینی، ByteDance، کلمه ویتنامی «چین» را جست‌وجو می‌کنند، نتایج بسیار مثبتی دریافت می‌کنند که برخی از آنها مربوط به سال2023 است.

کاربران تیک‌تاک که نام ویتنامی دریای چین جنوبی، نقطه درگیری مکرر بین دو کشور کمونیستی را که ادعاهای رقابتی بر سر آب‌ها دارند، جست‌وجو می‌کنند، اغلب کلیپ‌هایی در مورد توفان‌های گرمسیری یا تنش‌های بین چین و فیلیپین، که آن هم ادعاهایی بر بخش‌هایی از دریا دارد، دریافت می‌کنند. الگوریتم تیک‌تاک محرمانه است. چین با استفاده از حساب‌های جعلی در پلتفرم‌هایی از جمله تیک‌تاک و فیس‌بوک، کمپین‌های آنلاینی را برای تبلیغ منافع ژئوپلیتیک خود در فیلیپین ترتیب داده است. «نگوین خاچ گیانگ» از ISEAS گفت: «جوانان ویتنامی آنلاین نسبت به قبل رویکرد کمتر سخت‌گیرانه به چین دارند؛ اما این بیشتر به‌دلیل کنترل فزاینده ملی‌گرایی توسط دولت است تا فروکش کردن خشم.» کارزارهای آنلاین علیه چین هنوز در ویتنام رایج است و معمولا شرکت‌ها را به‌دلیل استفاده از نقشه‌های دریای چین جنوبی که با پکن همسو هستند، هدف قرار می‌دهند؛ اما این حملات معمولا کوتاه‌مدت هستند.

این نشان‌دهنده تغییر نسبت به سال2018 است؛ زمانی که اعتراضات گسترده ضد چینی، دولت ویتنام را مجبور به کنار گذاشتن طرحی برای مناطق ویژه اقتصادی کرد که به نفع شرکت‌های چینی تلقی می‌شد. اکنون، رسانه‌های دولتی ویتنام مرتبا از طرح‌های جدید برای مناطق اقتصادی در مرز با چین گزارش می‌دهند، بدون اینکه اعتراضی را برانگیزند. «نگوین هونگ»، محقق دانشگاه RMIT ویتنام، با اشاره به اینکه دولت ویتنام رویکردی عمل‌گرایانه در قبال چین اتخاذ کرده است، گفت: «منافع اقتصادی بر ملی‌گرایی غلبه دارد» به‌ویژه با افزایش تنش‌های تجاری با واشنگتن. داده‌های ویتنامی نشان می‌دهد که شرکت‌های چینی اکنون جزو سرمایه‌گذاران برتر ویتنام هستند، رهبران مرتبا ملاقات می‌کنند و علاقه به فرهنگ چینی در حال افزایش است.